قله دانش تهران

سیدسروش طباطبایی‌پور

یکشنبه هفته گذشته، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، 2زنگ و البته به شکلی سرزده، مهمان دبیرستان البرز تهران بودند؛ دبیرستانی پرآوازه و قدیمی که در طول تاریخ 151ساله خود، فارغ‌التحصیلان وطن‌دوست و بنامی را تحویل کشور داد؛ فارغ‌التحصیلانی مثل شهید دکتر مصطفی چمران‌، جمشید مشایخی‌، محمدعلی اسلامی‌ندوشن‌، افشین یداللهی و... اما دبیرستان البرز، چگونه البرز شد.

کالج آمریکایی‌ها
در سال 1249شمسی و همزمان با سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، یک گروه از مبلغان کاتولیک آمریکایی به ایران سفر کردند و در ساختمان اتابک در خیابان لاله‌زار فعلی، ساکن شدند و شاید جرقه تأسیس گروه البرز، از همین جمع کوچک زده شد. این گروه ابتدا تنها به آموزش هم‌کیشان خود در تهران اقدام کردند، اما آهسته آهسته، پای دانش‌آموزان مسلمان هم به این مجموعه باز شد. بعد از بارها تغییر در مدیریت و جابه‌جایی در مکان، دولت ایران در سال 1301، قطعه‌زمینی را در مکان فعلی مدرسه، در اختیار این گروه گذاشت؛ جایی در تقاطع خیابان انقلاب با خیابان حافظ کنونی. ساخت‌وساز اولیه 3سال طول کشید و وقتی در سال 1308، مدرسه از نظر تربیت دانش‌آموز به سطح کالج رسید، مدرسه و چهارراه هم به نام کالج معروف شد. در آن سال‌ها، کالج آمریکایی‌ها حدود 900نفر دانش‌آموز داشت.

ویژگی شاخص
در آن سال‌ها ساموئل مارتین جردن، مدیر آمریکایی کالج بود و دانش‌آموزان مستعد را برای تحصیل می‌پذیرفت. او از همان سال‌های آغازین، برنامه‌های ویژه‌ای برای آموزش بچه‌ها درنظر گرفته بود و از معلمان علاقه‌مند استفاده می‌کرد. یکی از جمله‌های معروف او با وجود اینکه ملیتی ایرانی نداشت، به دانش‌آموزان کالج این بود: «بچه‌ها! مملکت شما سابقه درخشانی داشته ‌است. بازگشت به آن روزگار درخشان بستگی به همت، شجاعت و کوشش شما دارد. امیدوارم حرف من در گوش و قلب شما باشد و برای ملت و کشورتان مفید باشید.» و شاید همین نگاه او، به معلم‌ها و بچه‌های البرز منتقل شد و آنجا را به یکی از فضاهای آموزشی متفاوت پایتخت تبدیل کرد.
او به ورزش در کنار آموزش کتاب‌های درسی هم اعتقاد داشت و به همین دلیل و از همان ابتدا، حیاط بزرگ و زمین‌ها و سالن‌های ورزشی را هم برای ورزش بچه‌ها پیش‌بینی کرد و دستور ساختش را داد. پیش از انقلاب، به پاس خدماتش، نام خیابان «نلسون ماندلا»ی کنونی را به نام جردن، انتخاب کردند.

درخشان‌ترین سال‌های البرز
در سال 1319، دولت ایران این مرکز پویا را از آمریکایی‌ها خرید و اداره کالج به دستان مدیران ایرانی سپرده شد و چون تنها منظره‌ای که در پس‌زمینه شمالی ساختمان دیده می‌شد، رشته کوه البرز بود، نام مدرسه هم دبیرستان البرز شد. یکی از درخشان‌ترین سال‌های دبیرستان البرز، همزمان با دوره مدیریت 34ساله «محمدعلی مجتهدی» بود که از سال 1323آغاز شد. به گواه شاگردانش، او هم عاشق کارش بود و هم عاشق بچه‌های البرز و اگر در طول خدمتش کارهای دولتی را هم می‌پذیرفت، به این شرط بود که در کار اصلی‌اش، یعنی مدیریت دبیرستان البرز، خللی ایجاد نشود؛ چون او از هیچ‌کاری به اندازه مدیریت دبیرستان البرز، حس رضایت نداشت. او دکترایش را در رشته ریاضی از دانشگاه سوربن فرانسه گرفت و ازجمله فعالیت‌های دیگر او، تأسیس دانشگاه شریف تهران، عضویت هیأت علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران و ریاست دانشگاه‌هایی مثل امیرکبیر، شهید بهشتی و شیراز بود. 


البرز این روزها
بعد از مدیریت مجتهدی، البته دبیرستان البرز که در سال‌های اخیر به ماندگار البرز تغییر نام یافت، افت و خیزهای فراوانی داشت، اما امکانات سخت‌افزاری مدرسه از قبیل فضاهای آزمایشگاهی، ورزشی و کلاس‌ها، این مدرسه را از دیگر مدارس دولتی تهران تا حدی متمایز کرد. امید است با توجه بیشتر، مدارس دولتی تهران و دیگر شهرها، در کنار افزایش امکانات سخت‌افزاری، از توجه ویژه برنامه‌ریزی و نیروهای انسانی نیز بیشتر برخوردار شوند تا هر کودک و نوجوان ایرانی، در عین عدالت اجتماعی، بتواند با کوشش و تلاش، سرزمینش را آباد کند.



درخشان‌ترین سال‌های دبیرستان البرز، همزمان با دوره مدیریت 34ساله «محمدعلی مجتهدی» بود که از سال 1323آغاز شد