محمد سرابی-روزنامهنگار
شهر 15دقیقهای به معنی دسترسی سریع به همه امکانات و خدمات اولیه در محل زندگی است که شهروندان را از استفاده دائمی از خودروی شخصی بینیاز و رفتوآمد آنها در پیادهروها و فضای عمومی محلهها را بیشتر میکند. معیار اصلی این است که درفاصله ۱۵ دقیقه پیادهروی از محل زندگی امکانات و خدمات عمومی اصلی تامین شود. جالب اینکه چنین طرحی در 2کشور اروپایی فرانسه و انگلیس واکنشها و نتایج متفاوتی داشته است.
علاقهمندان محلههای قدیمی
پایتخت فرانسه، مرکز اندیشه شهر 15دقیقهای است. «کارلوس مورنو» مشاور شهرداری پاریس این موضوع را در سال 2015در یک همایش آب و هوایی بینالمللی مطرح کرد و از سال 2016با موافقت شهردار پاریس «آن هیدالگو» مراحل اجرایی در این شهر شروع شد. شهرداری تعدادی از مسیرهای حرکت خودروها در مرکز شهر را باریکتر و در مقابل خطوط ویژه دوچرخهها را بیشتر کرد. قسمت دیگری از طرح شهرداری پاریس شامل تقویت کسبوکارهای کوچک محلی در مقابل مراکز خدماتی و خرید بزرگ و مرکزی بود. شهرداری عوارض و هزینه راهاندازی و اداره مغازههای کوچک را کاهش داد و دلیل آن را حفظ فرهنگ شهر پاریس اعلام کرد. مثلا اگر قرار است مردم یک محله از نانوایی محلی خود خریدکنند پس باید در هر محله یک نانوایی متناسب با جمعیت آن وجود داشته باشد. طرحهای شهری که اکنون در پاریس به نتیجه رسیدهاند حداقل در سال 2000مطرح و آغاز شدهاند، بنابراین بهنظر میآید طرح شهر 15دقیقهای پایتخت فرانسه حداقل در 10یا 15سال آینده به نتیجه اصلی خود برسد.
مخالفان بازمانده از دوران کرونا
شهرهای کوچکتر و در عین حال نسبتا متراکم مانند میلان ایتالیا یا بارسلونای اسپانیا زیرساختهای خوبی دارند، همینطور شهرهای کشور انگلیس. با این حال برخی از شهرهای اروپا در اجرای طرح شهر 15دقیقهای به مشکلات پیشبینینشدهای برخورد کردهاند.در شهر آکسفورد انگلیس اجرای طرح شهر 15دقیقهای همزمان با محدودیتهای بیماری کرونا بود و گروههای مخالف واکسن که در زمان کرونا فعال شده بودند، در این زمینه هم به خرابکاری پرداختند. آنها میگفتند که طرح شهر 15دقیقهای در نهایت مردم را در محل زندگی خود منزوی میکند، درحالیکه در اصل این طرح هیچ محدودیت اجباریای وجود نداشت. براساس این طرح خودروهای شخصی جز چند روز سهمیه سالانه، مجاز به عبور از برخی خروجیها نیستند اما سایر وسایل نقلیه میتوانند بین مناطق مختلف شهر آزادانه حرکت کنند. وسایل حملونقل عمومی هم مانند همیشه به حرکت میپردازنداما طرح شهر 15دقیقهای همزمان با آن بیان شد و شهروندان تصور کردند که هر دو آنها ناشی از یک برنامه بزرگتر است.
شهرهای 15دقیقهای
طرحهایی برای دسترسی به همه امکانات در محلههای کلانشهرهای جهان اجرا میشود
در همینه زمینه :