عاشقانه در کویر

راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار

وقتی دوربین را برداشت و راهی کویر سه‌قلعه در جنوب سرایان خراسان جنوبی شد، در حال و هوای مستندسازی نبود. کویر سه‌قلعه در جنوب شهرستان سرایان، در فاصله ۲۴ کیلومتری جنوب غرب سرایان و ۵۲ کیلومتری جنوب شرق شهر فردوس و حاشیه کویر قرار گرفته است.
او اما قصد داشت از آسمان کویر در شب و گروه‌های رصد که در تنها اقامتگاه کویر سه‌قلعه اتراق می‌کردند، فیلمبرداری کند.  قصه برای احسان مهدیزاده از جایی آغاز شد که به‌علت تعداد زیاد رصد‌کنندگان آسمان، چند نفری راهی خانه قدرت و کشور شدند؛ زن و شوهری که بیش از 80سال دارند و از وقتی یادشان هست در کویر زندگی می‌کنند. سبک زندگی عاشقانه قدرت حسن‌پور و کشور جهانشاهی ایده ساخت مستند را در ذهن مهدیزاده روشن کرد. مهدیزاده که خود اهل شهرستان فردوس خراسان جنوبی است به همشهری می‌گوید: «این مستند روایت یک زندگی سالم و عاشقانه به دور از حواشی است.» مستند او در جشنواره فیلم کوتاه تهران به نمایش درآمده ‌است.‌

دوربین شما کویر سه‌قلعه را نشانه رفته است، اما نه برای نشان دادن زیبایی‌های کویر. مستند «قدرت و کشور» برشی کوتاه از زندگی عاشقانه یک زوج سالخورده را روایت می‌کند. چطور با آنها آشنا شدید؟
من در شهر فردوس زندگی می‌کنم که فاصله‌ای با کویر ندارد و رفت‌وآمد زیادی در کویر دارم. این بار که برای فیلمبرداری رفته بودم، متوجه شدم زوجی سالخورده تنها در کویر زندگی می‌کنند و از 8سال پیش تا‌کنون اتاق‌های خانه‌شان را در اختیار بومگردی گذاشته‌اند. گردشگرانی که قبلا برای تماشای آسمان کویر به این منطقه و به خانه قدرت و کشور رفته ‌‌بودند، شیفته شیوه زندگی ساده و عاشقانه آنان شده ‌بودند. این موضوع جرقه ساخت مستندی از زندگی آنان را برای من روشن کرد.
یعنی تا قبل از راه‌اندازی بومگردی در نزدیکی خانه قدرت و کشور، کسی آنان را نمی‌شناخت؟
نه. راستش را بخواهید آنان از کودکی همراه خانواده‌های خود در کویر سه‌قلعه زندگی می‌کنند. بعدها که ازدواج می‌کنند و فرزندانشان بزرگ و راهی شهر می‌شوند، خودشان در کویر می‌مانند و همچنان با برداشت نمک و سپند (اسفند) روزگار می‌گذرانند. چیزی که مرا جذب خودش کرد شخصیت قدرت و‌ کشور بود که چطور با کمترین امکانات حاضرند در کویر زندگی کنند و آنقدر همدیگر را دوست داشته باشند.
در مستند شما سکانسی هست که قدرت راهی مغازه‌ای در شهر می‌شود و برای کشور پفک می‌خرد و بعد با هم پفک می‌خورند و گپ می‌زنند. این سکانس بین مخاطبان مستند به عاشقانه‌های پفکی معروف شده است.
این فقط یکی از عاشقانه‌های آنان است. ببینید همه در زندگی شخصی خود با چالش‌های اقتصادی، عاطفی و... روبه‌رو هستند که باعث می‌شود بین زوجین اختلافاتی پیش بیاید و عشق از بین برود. انگار این چالش‌ها مدت زندگی‌های مشترک را کوتاه کرده. قدرت ‌و کشور ازجمله شخصیت‌هایی هستند که در کنار چالش‌ها و سختی‌های زندگی هوای همدیگر را دارند. وقتی از زندگی سخت آنان حرف می‌زنم منظورم این است که تنها پنل خورشیدی که داشتند بر اثر صاعقه از بین رفته بود و برق هم نداشتند. زندگی‌شان مثل گذشته که عشایر بودند و شتر داشتند هم نمی‌گذشت. اما هوای همدیگر را داشتند. مثلا قدرت از کشور خواهش می‌کند که دیگر برای برداشت اسپند نرود چون خسته می‌شود. در زمان تصویربرداری کشور مجبور شد همراه دامادش برای درمان گوش خود به شهر برود. در این چند روز قدرت بی‌تاب بود و خواب به چشمش نمی‌آمد. هر روز به محلی دور از خانه‌اش می‌رفت تا موبایل آنتن بدهد و بتواند با کشور صحبت کند.
به‌نظرتان مخاطب جوان امروزی با چنین سوژه‌هایی ارتباط برقرار می‌کند؟
همیشه که نباید سوژه‌های مستند خیلی عجیب و غریب باشند. گوشه‌وکنار این سرزمین‌پر است از قصه‌های جذاب اما ساده. نمونه‌اش پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خودمان هستند که اکثرا داستان‌های جالب و جذابی دارند، ولی هیچ‌وقت به آنها توجه نکرده‌ایم. اینکه چگونه به یک سوژه خیلی معمولی بپردازیم و از آن یک روایت جذاب در بیاوریم هنر است. عشق قدرت به همسرش امروزی و مدرن نیست. ولی می‌دانیم که قصه عشق به هر زبانی که باشد شنیدنی است و جوان امروزی به‌نظر من به این قصه‌های واقعی و ناب علاقه‌مند است.
این روزها از قدرت و کشور خبر دارید؟
بله. کشور باید از سمعک استفاده کند و قدرت هم باید عمل آب مروارید انجام دهد. 2پسر و یک دخترشان در شهر زندگی می‌کنند و پیگیر سلامت آنان هستند.‌

پرستاره‌ترین آسمان جهان اینجاست
کویر سه‌قلعه در فاصله ۲۴ کیلومتری جنوب غرب شهر سرایان و ۵۲ کیلومتری جنوب شرق شهر فردوس واقع شده ‌است. با وجود اینکه فقط یک خانواده 2نفره در این کویر زندگی می‌کنند، زیبایی سه‌قلعه، آنجا را به بهشتی برای گردشگران نجومی تبدیل کرده‌ است. ستاره‌شناسان مبتدی خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان به‌دلیل نزدیکی، کویر سه‌قلعه را برای رصد آسمان انتخاب می‌کنند. برپایه آمار انجمن نجوم ایران طی سالیان متوالی در کویر سه‌قلعه رصد ستارگان با حد قدر ۷/۲ میسر است. نخستین سایت ویژه گردشگری نجومی در کویر سه‌قلعه واقع شده و دارای یکی از تاریک‌ترین و پرستاره‌ترین آسمان‌های جهان است و با توجه به تعداد شب‌های زیاد آسمان صاف در آن می‌توان رصدگاه سه‌قلعه را بهشتی برای مشتاقان رصد اجرام آسمان شب دانست.

قدرت و کشور از کودکی همراه خانواده‌های خود در کویر سه‌قلعه زندگی می‌کنند. بعدها فرزندانشان بزرگ و راهی شهر می‌شوند، خودشان 2نفره در کویر می‌مانند و همچنان با برداشت نمک و سپند( اسفند) روزگار می‌گذرانند

گردشگرانی که قبلا برای تماشای آسمان کویر به این منطقه آمده‌ و به خانه قدرت و کشور رفته ‌‌بودند، شیفته شیوه زندگی ساده و عاشقانه آنان شده ‌بودند. این موضوع جرقه ساخت مستند از زندگی آنان را برای‌من‌روشن کرد‌