شترسواری در تهران قدیم

سیدسروش طباطبایی‌پور

هر وقت سخن از شتر و شترسواری به میان می‌آید یاد کویر و بیابان می‌افتیم، اما قدیمی‌های تهران به‌خصوص آنهایی که در منطقه 20 و در جوار حرم مطهر حضرت عبدالعظیم(ع) ساکن‌ هستند، می‌دانند که در ضلع جنوبی حرم، محله‌ای به نام «نفرآباد» وجود دارد؛ محله‌ای با قدمت بیش از 400سال که بومیانش، عموما شترداران یا نفرداران شاهان صفوی و قاجار بودند و دور تا دور محل زندگی‌شان کاروانسرا بود که به همین دلیل آنجا را نفرآباد نامیدند. امروز و در اینجا در این محله از محله‌های تهران گشتی می‌زنیم و با زیر و بم شهرمان بیشتر آشنا می‌شویم.

خاستگاه
اگر بخواهیم خاستگاه نفرآباد را بررسی کنیم، بد نیست سری به ری، این شهر تاریخی بزنیم؛ شهری که برخی می‌گویند قدمت آن به بیش از 7هزار سال می‌رسد و در دوره مادها، سلجوقیان و آل‌بویه، پایتخت ایران بوده است.
به‌خاطر بی‌مهری طبیعت، حمله مغول‌ها و البته گذر زمان، ری به ویرانه‌ای تبدیل شد. از حدود 400سال پیش، ری و البته آبادی‌های اطرافش دوباره رونق گرفت که یکی از آنها نفرآباد بود؛ محله‌ای در جنوب شرقی ری که حالا بخشی از منطقه 20تهران است. برخی معتقدند پایه این محله، در زمان شاه طهماسب صفوی گذاشته شد؛ درست در زمانی که ساختن حصار طهماسبی در حال انجام بود.

تکیه نفرآبادی‌ها
شاید قدیمی‌ترین بخش این محله، تکیه نفرآباد است؛ جایی که از همان 400سال پیش، به عشق امام‌حسین(ع) و یارانش توسط محلی‌ها برپا شد و هنوز هم پابرجاست. اینجا یکی از قدیمی‌ترین تکیه‌های باقیمانده از تهران قدیم است. سقاخانه معروف و قدیمی نفرآباد به نام حضرت ابوالفضل(ع) هم همچنان در کنار تکیه قرار دارد.

حالا چه خبر؟
این محله قدیمی تهران، از دهه 50 شمسی به دلایلی مجوز ساخت‌و‌ساز نگرفت و همین دلیل، باعث فرسودگی منطقه شد، تا اینکه در اسفند سال 1400، با تصویب کمیسیون ماده 5 و همکاری سازمان نوسازی شهر تهران، مجوز‌های ساخت‌وساز صادر شد و حالا در محله نفرآباد، پروژه‌های فراوانی رو به اتمام است که رنگ و بوی تازه‌ای به محله بخشیده است؛ پروژه‌هایی مثل ساخت مهد کودک، زائرسرا، مرکز توانمندسازی زنان، زمین ورزش، جمع‌آوری پساب فاضلاب و... .