حزب‌الله لبنان درحالی پا به عرصه وجود گذاشت که خاک این کشور از یکسو درگیر جنگ داخلی و از سوی دیگر مورد تجاوز صهیونیست‌ها واقع شده بود.
رهبر معظم انقلاب روز گذشته در دیدار با مداحان با اشاره به سربرآوردن مجموعه قوی و پولادین و شرافتمندِ حزب‌الله از دل اغتشاشات و جنگ‌های داخلی دهه ۶۰ لبنان تصریح کردند: از دل آن تهدیدها و ناامنی‌ها، فرصت بزرگی همچون حزب‌الله لبنان سربرآورد و اتفاقاتی مانند شهادت بزرگان آن چون سیدعباس موسوی نیز نه‌تنها آن را ضعیف نکرد، بلکه قوی‌تر کرد و امروز و فردای مقاومت نیز همین‌گونه خواهد بود.
آنچه در مورد حزب‌الله از اهمیت بالایی برخوردار است، نحوه شکل‌گیری و بستری است که از دل آن، این نیروی مقاومت سر برآورد. به تعبیر روشن‌تر، در یک تهدید جدی که در لبنان رخ داده بود، فرصتی فراهم آمد که یک نیروی متأثر از انقلاب اسلامی ایران با رویکرد ضدصهیونیستی پا به عرصه میدان بگذارد و ورقِ معادلات را به سودِ جبهه اسلامی تغییر دهد.
بسترهای شکل‌گیری حزب‌الله
جنگ داخلی لبنان (1990-1975)
ماهیت: جنگ چندفرقه‌ای میان مسیحیان، شیعیان، سنی‌ها و دروزی‌ها
عوامل اصلی درگیری:
اختلافات مذهبی و سیاسی بین گروه‌ها
تسلط نیروهای مارونی (مسیحیان) بر دولت لبنان
ورود آوارگان فلسطینی و نقش سازمان آزادیبخش فلسطین
پیامدها:
بیش از 120هزار کشته
نابودی زیرساخت‌ها و بی‌ثباتی سیاسی
تهاجم اسرائیل (1982)
بهانه حمله: سوءقصد نافرجام علیه سفیر اسرائیل در لندن
اهداف اسرائیل:
نابودی سازمان آزادیبخش فلسطین
تسلط بر جنوب لبنان برای جلوگیری از حملات فلسطینیان
نتایج:
اشغال جنوب لبنان توسط صهیونیست‌ها
کشتار صبرا و شتیلا (700تا 3500نفر کشته)
ترور بشیر جُمَیل (1982)
حادثه:
رهبر فالانژها و رئیس‌جمهور منتخب لبنان در انفجاری کشته شد
واکنش فالانژها:
حمله به اردوگاه‌های فلسطینی به انتقام قتل جُمَیل
گسترش جنگ داخلی و شدت یافتن بی‌ثباتی
ظهور حزب‌الله از دل بحران‌ها
شکل‌گیری هسته اولیه (1982)
اعضای تشکیل‌دهنده:
نیروهای جنبش امل (جنبش محرومان)
اعضای سازمان جهاد اسلامی
تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی ایران و همکاری نزدیک با سپاه پاسداران
علت شکل‌گیری:
پاسخ به اشغالگری اسرائیل
پر کردن خلأ قدرت در میان شیعیان لبنان
اعلام موجودیت رسمی (1985):
اولین عملیات‌ها
مقاومت مسلحانه علیه اشغالگران صهیونیستی
عقب‌نشینی اسرائیل از مناطق اطراف بیروت (1983)
اهداف اعلام‌شده:
آزادسازی لبنان از اشغالگری
حفظ عزت و استقلال لبنان در برابر دشمنان داخلی و خارجی
رهبران و شخصیت‌های کلیدی حزب‌الله مؤسسان:
سیدمحمدحسین فضل‌الله (رهبر معنوی)
سید عباس موسوی (دبیرکل دوم، شهید مقاومت)
سید حسن نصرالله (دبیرکل فقید)
صبحی طفیلی (اولین دبیرکل)
نعیم قاسم، حسین کورانی، محمد رعد، محمد یزبک و دیگران
شهدای شاخص:
سیدعباس موسوی: شهادت در حمله هوایی اسرائیل؛ نماد مقاومت و شجاعت
عماد مغنیه: فرمانده نظامی برجسته حزب‌الله
حزب‌الله و مقاومت در برابر تهدیدها
تبدیل تهدید به فرصت:
رهبرمعظم انقلاب: «از دل تهدیدها و جنگ داخلی، مجموعه‌ای شرافتمند و قوی مثل حزب‌الله سر برآورد.»
نتایج مقاومت:
انسجام بیشتر نیروهای شیعه و ایجاد وحدت در میان اقوام
تقویت روحیه مردم لبنان در برابر تجاوزات
پیامدهای شهادت رهبران:
شهادت سیدعباس موسوی و دیگر بزرگان، نه‌تنها حزب‌الله را تضعیف نکرد، بلکه انگیزه مقاومت را تقویت کرد
پیامدها و دستاوردهای حزب‌الله
دستاوردهای کلیدی:
نظامی:
اخراج اسرائیل از بخش‌های بزرگی از جنوب لبنان (2000)
شکست صهیونیست‌ها در جنگ 33روزه (2006)
سیاسی:
حضور قوی در نظام سیاسی لبنان
حمایت از آرمان‌های فلسطین و محور مقاومت
اجتماعی:
ارائه خدمات اجتماعی به مناطق شیعه‌نشین
ایجاد امید و اتحاد در میان مردم لبنان
الهام‌بخشی به محور مقاومت:
الگو شدن برای حماس و جهاد اسلامی در فلسطین
تقویت جبهه مقاومت در سوریه، عراق و یمن
حزب‌الله چگونه از دل ناامنی‌ها سر برآورد؟
در همینه زمینه :
