عجیب ترین سیستم های گرمایشی دنیا

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

تلاش برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی، توسعه فناوری‌های نوین تجدیدپذیر و افزایش بهره‌وری انرژی ازجمله راهکارهای ضروری برای مدیریت و کاهش شدت بحران انرژی به شمار می‌روند. از همین رو، در نقاط مختلف جهان، ایده‌ها و روش‌های غیرمتعارف و گاه عجیب برای تامین گرما به‌کار گرفته می‌شود. این روش‌ها بیشتر با هدف استفاده بهینه از منابع محلی، کاهش اتلاف انرژی یا استفاده از پدیده‌های طبیعی و فرآیندهای زیستی ابداع شده‌اند.

استفاده از گرمای بدن در سوئد
در ایستگاه مرکزی متروی استکهلم که ایستگاهی پرتردد است، حرارت تولیدشده توسط بدن مسافران از طریق سیستم‌های انتقال گرما جمع‌آوری و برای گرم‌کردن ساختمان اداری مجاور استفاده می‌شود. این ایده با انتقال حرارت هوای داخل ایستگاه به یک مبدل حرارتی و سپس ارسال آن به سیستم گرمایش ساختمان همسایه عملی شده است.

بازیافت گرمای مراکز داده
در برخی شهرهای کشورهای فنلاند و سوئد، گرمای حاصل از سرورها و تجهیزات الکترونیکی در مراکز داده (دیتاسنترها) جمع‌آوری و از طریق شبکه‌های گرمایش مرکزی (Dis trict Heating) برای تامین گرمای منازل و اداره‌ها استفاده می‌شود. این رویکرد نه‌تنها از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند، بلکه هزینه گرمایش را نیز کاهش می‌دهد.

گرمایش از طریق کمپوست
در برخی مزارع و گلخانه‌های فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی، از توده‌های کمپوست (مواد آلی درحال تجزیه) که در فرآیند تخمیر، گرمای قابل‌توجهی تولید می‌کنند، برای گرم‌کردن گلخانه‌ها و حتی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این روش با عبور لوله‌های آب از میان توده کمپوست و انتقال گرمای آزادشده به مخازن آب گرم کار می‌کند.

استفاده از فضولات دامی
در برخی مزارع کشورهای هلند و دانمارک، فضولات دامی (به‌ویژه فضولات گاوها) در هاضم‌های بی‌هوازی تجزیه و متان تولید می‌کنند. متان به‌دست آمده برای تولید حرارت یا حتی برق به‌کار می‌رود. حرارت حاصل می‌تواند برای گرم‌کردن اصطبل‌ها، آب گرم مصرفی و تامین گرمایش منازل نزدیک به مزرعه استفاده شود.

گرمای حاصل از مرغداری‌ها
در بعضی مرغداری‌های بزرگ هلند، گرمای بدن هزاران مرغ در محیط‌های بسته جمع می‌شود. با طراحی سیستم‌های تهویه و تبادل حرارتی مناسب، می‌توان این گرمای تجمع‌یافته را به جریان هوای گرم تبدیل کرد و بخشی از هزینه‌های گرمایشی ساختمان‌های مجاور یا فضاهای داخلی را کاهش داد.

بازیابی گرمای فاضلاب شهری
در شهر ونکوور کانادا، سیستم‌های بازیابی انرژی از فاضلاب، با انتقال حرارت آب گرم فاضلاب به آب سرد ورودی، در شبکه‌های گرمایش منطقه‌ای استفاده می‌شوند. این روش به‌صورت غیرمستقیم از گرمای تلف‌شده در فاضلاب برای گرم‌کردن خانه‌ها و ساختمان‌های شهری بهره می‌برد.

استفاده از معادن متروکه
در برخی مناطق انگلستان و ولز، معادن زغال‌سنگ متروکه‌ای که اکنون مملو از آب ولرم هستند به‌عنوان منبع گرمایی استفاده می‌شوند. با پمپاژ این آب و استفاده از پمپ‌های حرارتی ژئوترمال (انرژی موجود در عمق زمین)، گرمای نسبتا پایدار آب معدن را برای گرم‌کردن خانه‌ها و ساختمان‌های اداری به‌کار می‌برند.

کاهش اتلاف انرژی
جوامع مختلف، از کشورهای سردسیر اسکاندیناوی تا مناطق روستایی اروپایی، راهکارهای خلاقانه و حتی عجیب برای تامین گرما ابداع و پیاده کرده‌اند. این راهکارها علاوه بر کاهش اتلاف انرژی، می‌توانند منجر به کاهش  هزینه‌ها و اثرات  زیست‌محیطی شوند