یادگار کارگران فلزکار
نام: جانپناه کارگر
موقعیت: آبشار دوقلو سنگ سیاه به سمت قله توچال
جانپناه کارگر یا کلبه سنگی نخستین جانپناه سنگی است که در رشته کوه البرز بنا شد. سال ۱۳۴۴ تعدادی از کارگران سازمان کوهنوردی سندیکای فلزکار با روی هم چیدن سنگها یک کلبه سنگی ساختند. کاوه کاشفی، رئیس سابق هیأت کوهنوردی استان تهران، در اینباره میگوید: «این جانپناه با سنگ و اندکی ملات ساخته شده و از این نظر بسیار دیدنی است. این کلبه سنگی با وسعت ۱۰مترمربع یادمان کارگرانی است که ۵۰ سال پیش پناهگاهی را برای نجات جان کوهنوردان از بوران و کولاک در مسیر قله توچال ساختند. کلبه سنگی کارگر تا سالها عنوان مرتفعترین جانپناه البرز را نیز بهخود اختصاص داده بود.» کارگران فلزکار که به کوهنوردی علاقه زیادی داشتند داوطلبانه درحالیکه هنوز خبری از تلهکابین توچال نبود، مصالح را برای ساخت جانپناه بالا بردند. جانپناه کارگر در زمینی ساخته شد که جزو مراتع اهالی روستای لشکرک بود. اهالی روستا نیز در این عمل خیر سهیم شدند و زمین را در اختیار کارگران برای ساخت کلبه سنگی قرار دادند.
کوهنوردان به این کلبه سنگی لقب خانه دوم عاشقان طبیعت دادهاند. جانپناهی که سالها میزبان کوهنوردان ایرانی و خارجی بوده و هست و از جاذبههای گردشگری شهر تهران محسوب میشود. جانپناه کارگر در نزدیکی جانپناه اردلان قرار دارد و از این نظر یکی از امنترین جانپناههای البرز است.
شهید ناصر گارسچی، محمد ولایتی، محسن عبدلی و تعدادی دیگر از کارگران فلزکار این کلبه سنگی را برفراز کوه ساختند. از میان این جمع ناصر گارسچی که بسیار به کوهنوردی علاقه داشت در جریان مبارزات انقلابی سال ۱۳۵۷ در تظاهرات مردمی بهدست نیروهای رژیم پهلوی شهید شد. او کوهنورد قهاری بود و رتبه مربیگری اسکی را هم بهدست آورده بود. جانپناه کارگر جزو آثار ملی شهر تهران است که به شماره ۳۸۰۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده، بااینحال هیأت کوهنوردی و صعودهای ورزشی شهرستان ری و باشگاه کوهنوردی راگا برای تعمیرات این کلبه سنگی از اداره میراث فرهنگی مجوز گرفتهاند و زیرنظر این ارگان در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۴۰۳ با تأیید فدراسیون کوهنوردی ایران کار مرمت و تعمیرات آن را انجام دادند تا هم یاد وخاطره سازندگانش جاودان بماند و هم به کارکرد جانپناه یعنی حفاظت از کوهنوردان خدشهای وارد نشود.