قفل ساختوساز در پایتخت شکست
سیاستهای مدیریت شهری در حوزه مسکن، ساختوساز را از رکود خارج کرده است
فرخنده رفائی-روزنامهنگار
آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار کشور نشان میدهد دستکم، 7دهک ابتدایی جامعه از لحاظ شاخص دسترسی به مسکن وضعیت نامطلوبی دارند و نه فقط خرید بلکه اجاره مسکن مناسب نیز برای بخش زیادی از جامعه به معضل بزرگی تبدیل شده است. این مشکل که عمدتا بهدلیل رکود ساختوساز در سالهای گذشته و نبود تناسب میان عرضه و تقاضا در بخش مسکن ایجاد شده، افزایش حاشیهنشینی را به دنبال داشته است. از اینرو مدیریت شهری از ابتدای دوره ششم، تصمیم گرفت با مداخلهای تعریفشده در بحث مسکن به خصوص در بافت فرسوده برای کاهش مشکلات این بخش تلاش کند.
سیاستهای شهرداری در بخش مسکن چیست؟
تسهیلگری و صدور پروانه ساخت: یکی از نکات کلیدی در دوره کنونی، تسهیل فرایند صدور پروانههای ساخت مسکن است. با بهبود رویهها و کاهش زمان لازم برای صدور پروانه، شهرداری توانسته به سازندگان و سرمایهگذاران اطمینان دهد که میتوانند با سرعت بیشتری پروژههای خود را آغاز کنند. این تسهیلگری در واقع بهمعنای کاهش بوروکراسیهای پیچیده و تسریع در ارائه خدمات به متقاضیان است.
اقدامات تشویقی
اعطای مشوقهای ساختوساز: شهرداری تهران مشوقهایی را نیز برای ترغیب ساکنان بافتهای فرسوده به نوسازی واحدهای مسکونی خود درنظر گرفته که تراکم و طبقه اضافی ازجمله آنهاست. موفقیت چشمگیر این سیاست با افزایش چشمگیر آمار پروانههای ساختوساز در بافت فرسوده نشان داده میشود؛ بهطوریکه آمار صدور پروانه در این مناطق 6برابر دیگر مناطق است.
طرحهای ساختوساز
زمینهای شهرداری: شهرداری با ایجاد قرارگاه مسکن، ابتدا زمینهایی را که در اختیار داشت، شناسایی و سپس با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی عملیات اجرایی ساختوساز در این پروژهها را آغاز کرد که برخی از این پروژهها اکنون به مرحله نازککاری رسیدهاند.
بافتهای ناپایدار: پروژههایی در بافتهای ناپایدار ناکارآمد شهری با همکاری سازمانها و نهادها و بخش خصوصی در حال اجراست و عملیات اجرایی ساخت حدود 200هزار واحد مسکونی در آن آغاز شده است.
مدیریت شهری چه کرد؟
شهرداری تهران بدون اینکه وظیفهای ذاتی و قانونی در حوزه ساخت مسکن داشته باشد، صرفا با رویکرد تسهیلگری در این حوزه و شکستن قفل زنگزده ساختوساز در پایتخت وارد عمل شد و سیاستهایی را در این بخش اعمال کرد که هماکنون تأثیر آنها را به شکل کاهش رشد تورم مسکن در بازار شاهد هستیم. مجموع این مداخلهها با محوریت مسکن استطاعتپذیر انجام شد و بیشتر مناطق کمبرخوردار و نیمهبرخوردار یعنی جمعیت متوسط و رو به پایین شهر تهران را دربرمیگرفت.
روند صعودی آمار صدور پروانه از سال۱۴۰۱
مجتبی طبقی، مدیرکل تدوین ضوابط، نظارت و صدور پروانه شهرداری تهران: آمار صدور پروانه در حوزه شهرسازی تا سال۱۴۰۰ روند کاهشی داشت. از سال۱۳۹۸ تا سال۱۴۰۰ صنعت ساختمان در تهران دچار رکود شده بود و آمار صدور پروانه روندی کاهشی را طی میکرد، اما از سال۱۴۰۱ با تسهیلگریهای شهرداری تهران این روند از رکود خارج شد و حالت صعودی بهخود گرفت. شهرداری تهران تلاش میکند با ایجاد دسترسی و تسهیلگری، مسیر دریافت پروانه ساختوساز را برای شهروندان هموار کند و باعث رونق ساختمانسازی در پایتخت شود.