تاریخ گردی با ویلچر
روستای فهرج در یزد، نخستین روستای دسترسپذیر برای همه بهویژه افراد دارای معلولیت است
راحله عبدالحسینی-روزنامهنگار
روز جهانی معلولان (13آذر) مهمان نخستین و تنها روستای دسترسپذیر برای معلولان در کشور میشویم؛ روستای 3هزار ساله فهرج که سابقه سکونت در آن به پیش از اسلام میرسد. پس از قرار گرفتن نام روستا در فهرست روستاهای گردشگری جهان، مرمت بافت تاریخی آن با هدف گردشگری دسترسپذیر آغاز شد و حالا این روستا تنها روستای دسترسپذیر برای سالمندان و معلولان معرفی شده است.
از زبان ویلچرنشینها
بهتازگیگروههایی از انجمن ضایعه نخاعی معلولان یزد راهی روستای فهرج شدهاند و از آثار تاریخی روستا بازدید کردهاند. مهناز ابوالحسنی، یکی از اعضای انجمن به همشهری میگوید: «روستای فهرج دهکده جهانی شده، پس باید برای همه مردم جهان قابل دسترس باشد. در سفر اخیر به روستا به راحتی با ویلچر توانستیم تردد کنیم. خوشحالم که افراد دارای معلولیت پشت در اماکن تاریخی نمیمانند.» علی نوری یکی دیگر از اعضا میگوید: «ما یزدی هستیم ولی نخستین بار است که به این روستای جهانی میآییم. امیدوارم همه اماکن تاریخی یزد برای ما دسترسپذیر باشد.»بهگفته بازدیدکنندگان، حداقلهای دسترسپذیری شامل رمپ، سرویس بهداشتی و مناسبسازی برای تردد ویلچر انجام شده بود و فقط در برخی از گذرگاهها فرد ویلچرنشین به کمک نیاز داشت.
مناسبسازی در بومگردیها
کفسازی روستا در مسیر گردشگری، متناسب تردد ویلچر برای سالمندان روستا هم خوشایند است. معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی یزد به همشهری میگوید: «معابر پر از قلوهسنگ بود که برای تردد سالمندان زحمت بسیاری داشت. کفسازی مسیر گردشگری روستای فهرج با توجه به مصالح بومی منطقه انجام شد و حالا سالمندان روستا هم برای قدمزدن، عصازنان در این مسیر تردد میکنند.» هما خورشیدی میگوید: «اقامتگاههای بومگردی روستا هم برای افراد معلول از رمپ ورودی تا سرویس بهداشتی مناسبسازی شده است تا به راحتی بتوانند در آن اقامت کنند.»
یکی از بهترین روستاهای جهان
روستای فهرج براساس شاخصهای جاذبه، زیرساخت، زنجیره ارزش و پایداری روستا بهعنوان یکی از 8کاندیدای ایران در پروژه بهترین روستاهای جهانی گردشگری سال۲۰۲۴ میلادی برای معرفی به سازمان جهانی گردشگری انتخاب شده است. یزد نیز از 6سال گذشته بهعنوان نخستین استان کشور در زمینه مناسبسازی اماکن گردشگری زمینه حضور و تردد افراد سالمند و دارای معلولیت در فضاهای گردشگری و اقامتی را فراهم کرده است.
توسعه مناسبسازی
دسترسپذیری برای سالمندان و افراد دارای معلولیت در بافت تاریخی روستای فهرج انجام شده؛ ولی هنوز در همه روستا توسعه نیافته است. دهیار روستای فهرج به همشهری میگوید: «فعلا مناسبسازی در مسیر گردشگری برای افراد ویلچرنشین و مسیر تردد نابینایان انجام شده است.» دانیال سلیمانی میگوید: «هر چند روستای ما برای گردشگران دسترسپذیر شده، اما سالمندان روستا هم از این موضوع بهرهمند شدهاند. روستای ما یک بانوی دارای معلولیت ویلچرنشین هم داشت که متأسفانه 2هفته پیش به رحمت خدا رفت.»