بازگشت غرب به میز مذاکره با ایران

احمد بخشایش‌اردستانی؛  عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

مذاکرات جدید جمهوری اسلامی ایران با 3کشور اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) که از 9آذرماه از سر گرفته می‌شود، فرصتی برای بازخوانی تعاملات بین‌المللی ایران و غرب است. این نشست‌ها، در حالی از سر گرفته می‌شود که آخرین دور از این گفت‌وگوها در سال 1401و در پی وقایع سیاسی داخلی ایران متوقف شده بود، اما چرا غربی‌ها بار دیگر تصمیم به مذاکره گرفتند؟
غرب در برخورد با جمهوری اسلامی ایران بارها اشتباهات استراتژیک را تکرار کرده است. این کشورها با تصور اینکه ایران در شرایط بحرانی داخلی یا بین‌المللی، موضع ضعف خواهد داشت، مذاکرات را رها و فشارهای سیاسی و اقتصادی را تشدید کرده‌اند. ازجمله این اشتباهات می‌توان به صدور قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران اشاره کرد؛ قطعنامه‌ای که براساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تدوین شد و به ادعای فعالیت‌های «خطرناک» هسته‌ای ایران اشاره داشت.
در پاسخ، ایران با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، روند غنی‌سازی را تسریع و پیام روشنی به غرب ارسال کرد: سیاست فشار نتیجه‌ای جز تسریع اقدامات فنی ایران نخواهد داشت. از سوی دیگر، این اقدام نشان داد که جمهوری اسلامی هرگز از موضع قدرت هسته‌ای و دفاعی خود عقب‌نشینی نخواهد کرد.
موضوعات اصلی این دور از مذاکرات را می‌توان در 2محور کلیدی خلاصه کرد: برنامه هسته‌ای ایران و بحران جنگ در غزه و لبنان. غربی‌ها به‌ویژه تحت فشار اسرائیل، خواستار محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران هستند؛ زیرا معتقدند که این برنامه تهدیدی مستقیم برای منافع منطقه‌ای آنها و هم‌پیمانانشان است.
اما ایران، با محوریت مقاومت، مذاکرات را فرصتی برای ترویج آتش‌بس در غزه و لبنان می‌داند. اگرچه جبهه مقاومت در این جنگ به پیروزی‌های استراتژیک مهمی دست یافته است، ایران تلاش دارد که از طریق دیپلماسی، صلحی پایدار را برای مردم فلسطین و لبنان تضمین کند.
افزون بر این، بازگشت غرب به میز مذاکره با ایران، بازتاب نگرانی‌های فزاینده آنها از تأثیرگذاری محور مقاومت و پیشرفت‌های فنی ایران است؛ هرچند مسیر مذاکرات پرچالش خواهد بود، ایران نشان داده که با تکیه بر سیاست‌های منطقی و اقتدار، قادر است دست برتر را در صحنه دیپلماسی حفظ کند. در این میان، تقویت محور مقاومت و تأکید بر حقوق ملت‌های مظلوم، همچنان در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی باقی خواهد ماند.