خطر ریزش در کمین تنها بنای خشتی چندطبقه جهان

1700سال قبل، زمانی که ساسانی‌ها در شمال شهرستان آباده استان فارس مشغول ساخت نخستین ساختمان چند طبقه جهان با خشت و گل بودند، هنوز تصور ساخت خانه چندین طبقه با گل و خشت در دیگر تمدن‌های جهان چندان آسان نبود. به همین دلیل دژ ایزدخواست عنوان تنها ساختمان چند طبقه خشت و گل جهان را از آن خود کرده است.
حالا 17قرن از زمان بنای دژ ایزدخواست گذشته است و در گزارشی که دیروز ایلنا منتشر کرد، اعلام شد که این قلعه باستانی دچار شکاف‌های عمیق در برخی بخش‌ها شده و خطر فروریختن آن در بارش‌های زمستانی با توجه به فقدان رسیدگی لازم برای نگهداری از این میراث باستانی ایران وجود دارد. همین چند‌ماه قبل مقامات استانی در فارس وعده اختصاص 10میلیارد تومان برای مرمت قلعه ایزدخواست را مطرح کردند، اما این وعده هنوز تحقق نیافته است و براساس آنچه مهدی صالحی، یکی از دوستداران میراث‌فرهنگی ایزدخواست گفته است، به‌رغم آنکه نخستین سطح قوسی جهان در قلعه ایزدخواست ساخته شده است، امکان فروریختن این اثر در بارش‌های زمستانی با توجه به شکاف‌های عمیق ایجاد شده در این اثر و ساخته شدن آن از خشت و گل وجود دارد. داوود جعفرنژاد، مدیر پایگاه ملی ایزدخواست نیز تأکید کرده است‌ قلعه ایزدخواست که بعد از ارگ بم دومین بنای خشتی جهان و به لحاظ طبقاتی بودن، نخستین بنای طبقاتی خشتی جهان است، به دلیل نفوذ رطوبت به آن در خطر است و باید پیش از هر اقدام وضعیت این اثر تاریخی ثبت ملی‌شده کشور تثبیت شود.
به‌گفته جعفرنژاد، درحال‌حاضر شکاف‌ها در جداره قلعه و بخشی که مشرف به رودخانه است بیشتر شده و نیازمند حضور متخصصان مرمت، ژئوتکنیک خاک و سازه معماری هستیم تا با اجرای یک الگو و برنامه مشخص به تثبیت بنا و پس از آن به مرمت بخش‌های دیگر بپردازیم. البته هنوز کار اجرایی به‌دلیل هزینه بسیار بالا صورت نگرفته است.