برای پیدا کردن آثار تاریخی از همه دوره‌های گذشته باید به کرمانشاه سفر کرد؛ شهری که به‌دست طهمورث دیوبند، پادشاه افسانه‌ای پیشدادیان بنا شد. به گزارش همشهری، تورق کتاب‌های تاریخ نشان می‌دهد پیدایش کرمانشاه به سده چهارم میلادی باز می‌گردد، از آن دوران تا حمله اعراب به ایران به‌عنوان دومین پایتخت ساسانیان مورد توجه حکومت بود و بناهای زیادی در دوران خسروپرویز در آن ساخته شد.
سکونت نخستین قوم آریایی
کرمانشاه نه‌تنها یکی از قدیمی‌ترین شهرهای باستانی ایران، بلکه یکی از قدیمی‌ترین شهرهای غرب آسیاست. کشف تبر سنگی مربوط به ۱۲۵ هزار سال قبل فقط یکی از هزاران نشانه‌ای است که قدمت شهر تاریخی کرمانشاه را روایت می‌کند. کرمانشاه از دوره برنز یا مفرغ (۵۳۰۰ تا ۴۰۰۰ سال قبل) نیز نشانه‌هایی در دل خود دارد؛ آثاری از این دوره در برخی از تپه‌های باستانی کرمانشاه همچون تپه گیان، گودین تپه، چغاگاوانه و تپه موسایی به‌دست آمده است.
لولوبیان یکی از نخستین گروه‌های اقوام آریایی بودند که به ایران آمدند و بخشی از حکومت تحت تصرف آنها کرمانشاه امروزی بود. از این قوم سنگ‌نگاره آنوبانی‌نی با قدمت ۳۸۰۰ سال یادگاری بر جای مانده است. علاوه بر اینها، کرمانشاه یکی از قلمروهای اصلی حکومت‌های اصلی مادها بود؛ اقوامی که به عنوان یکی از سه گروه اصلی آریایی‌ها به ایران آمدند و غرب کشور را برای زندگی انتخاب کردند.
بزرگ‌ترین سنگ‌نوشته جهان
از مادها و حکومت آنها که بگذریم، کرمانشاه در زمان هخامنشیان (۵۵۰ تا ۳۳۰ ق.م) هم که در آن زمان الیپی نام داشت، مورد توجه ویژه پادشاهان این امپراتوری قرار گرفته بود؛ به‌گونه‌ای که آنها بزرگ‌ترین سنگ‌نوشته جهان و یکی از مهم‌ترین سندهای تاریخ بشریت را در این استان یعنی کرمانشاه برجای گذاشتند. کتیبه ۲۵۰۰ ساله بیستون که آن را ملکه کتیبه‌های شرق باستان و لوح روزتای آسیا نیز می‌نامند، یکی از برجسته‌ترین آثار به جا مانده از عصر هخامنشیان در کرمانشاه است.
قدیمی‌ترین شهر غرب آسیا
در همینه زمینه :
