درمان جرب و برص با کمک آلمانی‌ها
موضوع: بیمارستان رازی
ویژگی: نخستین بیمارستان تخصصی پوست در تهران
***
بعد از سقوط سلسله قاجار اهالی تهران هنوز آب شرب سالم نداشتند و مصرف آب تصفیه نشده بلای جان مردم شده بود.کلنگ ساخت بیمارستان تخصصی پوست در چنین شرایطی به زمین زده شد تا مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به بیماری‌های پوستی فروکش کند.
نصرالله حدادی درباره ساخت بیمارستان رازی در محدوده میدان شاپور قدیم و رازی امروز می‌گوید: «رضا شاه که تازه به قدرت رسیده بود با آلمانی‌ها رابطه دوستانه‌ای داشت و از این امتیاز برای ساخت ساختمان و مراکز درمانی مدرن در تهران استفاده کرد. در آن برهه طبق توافق 2 کشور قرار شد آلمانی‌ها در یک بازه زمانی 4ساله 4بیمارستان مجهز در تهران بسازند که حد فاصل سال‌های 1310 تا 1314 به تعهدشان عمل کردند. بیمارستان هزار تختخوابی رازی یکی از 4بیمارستانی بود که آلمانی‌ها در تهران ساختند.»
بیمارستان رازی در خرداد1313 توسط دکتر عباس‌خان ادهم، معروف به اعلم‌الملک و با حضور تعدادی از رجال مملکتی افتتاح شد و به بهره‌برداری رسید. حدادی می‌گوید: «در آن سال‌ها برخی بیماری‌های پوستی مثل «برص» که ریشه ژنتیک داشت، در تهران رواج پیدا کرده و شیوع برخی بیماری‌های خطرناک و واگیردار مثل «گال» یا «جرب» جان مردم را به خطر انداخته بود. جرب نوعی بیماری پوستی و عفونی خطرناک بود و اوایل دوره پهلوی اول به‌شدت در تهران همه‌گیر شد. مبتلایان به این بیماری گاهی از شدت خارش تکه‌های آجر را به‌دست و پایشان می‌کشیدند و به همین دلیل در فرهنگ عامه به این بیماری خارشک هم می‌گفتند. در آن سال‌ها وقتی بدن فردی خون‌آلود می‌شد نشانه این بود که به جرب مبتلا شده و بعد از ساخت بیمارستان رازی درمان این بیماران در اولویت قرار گرفت.»
بیمارستان رازی در اراضی قوام‌الدوله ساخته شد و در سال‌های ابتدایی به‌دلیل محصور بودن بین معدود ساختمان‌های حوالی میدان رازی به خیابان شاپور قدیم و وحدت اسلامی فعلی راه نداشت تا اینکه خانه سراج‌الدوله بهزادی را تخریب کردند تا بیمارستان به خیابان اصلی راه پیدا کند.حدادی در این‌باره می‌گوید: «مداوای بیماران پوستی تا سال1315 در ساختمان ابتدایی ادامه داشت تا اینکه باغ محتشم‌السلطنه اسفندیاری به مبلغ 52هزار تومان خریداری شد و درمانگاه‌ها و بخش‌های داخلی و جراحی را در همین بخش راه انداختند. بیمارستان رازی تا سال1334 که همه مردم تهران از آب لوله‌کشی برخوردار نبودند روزهای شلوغی را سپری کرد و بزرگ‌ترین مرکز درمان بیماران پوستی بود.»
