مشاهده 13یوزپلنگ در پارک ملی توران

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

«هرب» یوزپلنگ ماده‌ای است که امسال در منطقه حفاظت‌شده توران با 2توله خود از مقابل دوربین‌های تله‌ای عبور کرد و خوشحالی را برای محیط‌بانان و دوستداران یوزپلنگ ایرانی به همراه آورد. این سومین زایمان این یوزپلنگ بود. هرب از قدیمی‌ترین یوزپلنگ‌های ماده توران است که از سال95 تاکنون در زیستگاه توران مشاهده شده است.
سال1401 بود که انجمن یوزپلنگ ایرانی آخرین آمار‌ سالانه یوزهای ثبت‌شده توسط دوربین‌های تله‌ای را منتشر کرد. دوربین‌ها آن زمان در 2زیستگاه اصلی یوزپلنگ آسیایی ایران در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران و پناهگاه حیات‌وحش میاندشت، 7یوزپلنگ ماده را به‌همراه 8توله‌ و 2نر غالب ثبت کردند.
ثبت در دوربین البته به‌معنای آمار نهایی تمامی یوزپلنگ‌های موجود در زیستگاه نیست. یوزها قلمرو‌طلب هستند و منطقه حفاظت‌شده توران هم بیش از یک میلیون هکتار وسعت دارد. بنابراین به‌ نظر می‌رسد جمعیت یوزپلنگ ایرانی در این منطقه بیش از موارد ثبت‌شده توسط دوربین‌های تله‌ای باشد.
به‌ گفته بهاره شهریاری، کارشناس حیات‌وحش، اعلام رکورد دوربین تله‌ای به‌معنای به‌ دست آوردن تعداد دقیق جمعیت یوزپلنگ در زیستگاه نیست. اما نشان‌دهنده حداقل حضور جمعیت یوزپلنگ در زیستگاه است.
به‌ گفته او، در آخرین دوربین‌گذاری انجام‌شده در سال1402، «فراز» و «فقه» 2یوزپلنگ آسیایی ثبت شدند که امسال تاکنون «فقه» در تصاویر دوربین‌ها مشاهده نشده است. البته ثبت نشدن تصویر این یوزپلنگ به‌معنای از دست رفتن فقه نیست.
شهریاری به همشهری می‌گوید : سال گذشته «هیوا» و «هلیا» 2یوزپلنگ ماده توسط دوربین‌های تله‌ای ثبت نشدند، اما توسط محیط‌بان‌ها در زیستگاه مشاهده شدند. به ‌گفته این کارشناس حیات‌وحش، هفته گذشته نیز چند دوربین در محدوده حفاظت مشارکتی یوزپلنگ کنام پل ابریشم کار گذاشته شد و همیاران و محیط‌بان‌ها در چند مورد مشاهده یوزپلنگ در این نقطه را گزارش کردند.
اخیرا نیز گزارش‌ها از مشاهده تعداد بیشتری از یوزپلنگ‌های آسیایی ایران که گونه در معرض انقراض است و در فهرست سرخ سازمان جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد، بیرون از پارک ملی توران حکایت دارد. افراد محلی گزارش کرده‌اند که یوزپلنگ‌ها را نزدیک منطقه حفاظت‌شده میاندشت، شهرهای جاجرم، اسفراین، جغتای و... مشاهده کرده‌اند. اگرچه افزایش مشاهده یوزپلنگ‌ها به‌معنای افزایش جمعیت آنها نیست، اما نشان می‌دهد حضور نیروهای مردمی در کنار محیط‌بانان توانسته است امنیت زیستگاه یوزپلنگ ایرانی را افزایش دهد.