اتحاد اوباش در مرکز شهر
موضوع: نقش اراذل در کودتای 28مرداد
موقعیت: چهارراه گلوبندک، چهارراه مولوی، سه‌راه سیروس و میدان بهارستان
***
یکی از مهم‌ترین عوامل پیروزی کودتای 28مرداد دست به یکی کردن اراذل و اوباش در آن روز بود. البته درباره اینکه کدام‌یک از اراذل معروف و مشهور پیشقدم شد تا بساط دولت مصدق برچیده شود اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. بعضی معتقدند در روز کودتا شعبان جعفری نخستین کسی بود که اراذل و اوباش تهران را دور هم جمع کرد و بعضی هم معتقدند، شعبان جعفری معروف به شعبان بی‌مخ تا ظهر روز 28مرداد‌ماه در زندان بود. اردشیرآل عوض، تهران‌پژوه درباره نحوه حضور اراذل و اوباش در روز کودتای 28مرداد توضیح می‌دهد:
« حاجی‌خداداد یکی از باباشمل‌های معروف تهران بود که در جریان کودتای 28مرداد گروهی از اراذل و اوباش حامی شاه را از نظر مالی شارژ می‌کرد. آنطور که در خاطرات طیب آمده، در روز کودتا 10بار چوب می‌خرند و چیزی بین هزار تا 3هزار نفر چوب‌به‌دست، در روز 28مرداد با لباس یک‌شکل و شعارهای واحد از مکانی به نام «سرقبر آقا» در محله مولوی به سمت چهارراه مولوی و سه‌راه سیروس حرکت می‌کنند تا از مقابل خانه سیدمحمد بهبهانی که مخالف مصدق بود عبور کنند و به سمت میدان بهارستان بروند. این گروه در میدان بهارستان در حمایت از شاه شعار می‌دهند.»
آل‌عوض در بخش دیگر صحبت‌هایش به اضافه‌شدن گروهی دیگر از اوباش از محله جوادیه یاد می‌کند:«فردی به نام بیوک که سردسته اراذل و اوباش جوادیه بود در میدان بهارستان به همقطارانش ملحق می‌شود تا به نمایندگان مجلس و مصدق تفهیم یا به‌عبارتی القا کنند که مردم دولت ملی را نمی‌خواهند. رژیم شاه و در رأس آن، فضل‌الله زاهدی تلاش می‌کرد تا این اقدامات را مردمی جلوه بدهد.»
این تهران‌پژوه همچنین درباره مسیر حرکت شعبان جعفری و دار و دسته‌اش می‌گوید: «لوطی‌ها و باباشمل‌ها در برخی دستگاه‌ها نفوذ زیادی داشتند و نفوذ آنها باعث شد تا شعبان جعفری در روز کودتا از زندان آزاد شود و با دار و دسته‌اش از چهارراه گلوبندک خودش را به جمع اراذل و اوباش چماق‌به‌دست در میدان بهارستان برساند.»
