قطار دو سر برد

احمد میرخدایی- روزنامه‌نگار

‌مسیر ریلی ایران - چین دوباره جان گرفته و دیروز بعد از مدت‌ها با اعزام قطار کانتینری دو‌سر بار به مقصد چین، آغازی برای فعال‌سازی این مسیر ریلی استراتژیک پایه‌گذاری شد. آیا این بار تردد قطارها در این مسیر پیوسته خواهد بود؟ به ‌گزارش همشهری، اتصال ریلی ایران و چین، بخشی از کریدور ریلی شرقی- غربی است که از دورترین نقاط چین تا دل اروپا امتداد دارد. بزرگ‌ترین بخش این کریدور ریلی و در حقیقت اصلی‌ترین بخش آن از ایران می‌گذرد و چینی‌ها در جریان عملیاتی‌سازی‌ ابتکار کمربند و جاده، علاقه زیادی به فعال شدن آن دارند.
 این کریدور ریلی قادر است محموله‌های تجاری را از بنادر تجاری چین تا استانبول به‌عنوان دروازه اروپا و از آنجا به اقصی نقاط قاره سبز ارسال کند و در مسیر خود دسترسی آسانی به قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان دارد. بخشی از این مسیر از ایران تا چین، از سال2014 فعال بوده و سالانه چندبار محموله‌هایی به ایران منتقل می‌کند؛ اما به دلایلی، قطارهای چینی در زمان بازگشت با معضل کمبود بار مواجه هستند و رمز سرد‌شدن کریدور نیز در همین مسئله نهفته است.‌

قطار آرزوها
بی‌شک هر دو سمت کریدور ریلی شرقی - غربی علاقه زیادی برای فعال شدن این مسیر دارند؛ اما فعلا فاز اول کریدور از ایران تا چین فعال است. دیروز قطار کانتینری دو سر بار ایران- چین از بندر خشک ریلی آپرین در اسلامشهر واقع در جنوب تهران به حرکت درآمد و برآورد می‌شود حدود 14روز دیگر در دورترین مقصد خود در چین متوقف شود. این قطار با بدرقه مدیرعامل راه‌آهن ایران، معاون سفیر چین در تهران، سفیر قزاقستان در تهران و کاردار ترکمنستان در تهران عازم سفر شد تا مواد معدنی ایران را به مقصد برساند. نکته امیدوارکننده و جالب ماجرا این است که 10روز پیش هم قطار حامل قطعات خودرو از چین عازم ایران شده که تا چند روز دیگر به مقصد خواهد رسید. در حقیقت، 2 هفته اخیر را می‌توان پرترافیک‌ترین دوره این کریدور ریلی دانست که همزمان 2 قطار در آن فعال شده‌اند و به آرزوی فعال شدن این مسیر استراتژیک جان دوباره‌ای داده‌اند.

تداوم تردد مهم است
کریدور ریلی چین -  اروپا مبادی مختلفی در چین دارد؛ اما قطارهایی که تاکنون به ایران عزیمت کرده‌اند از بندر ایبو عازم شده‌اند. این قطارها بعد از عبور از کشورهای آسیای میانه و به‌ویژه بندر آکتائو در قزاقستان از مرز اینچه‌برون وارد ایران می‌شوند؛ اما امکان ورود آنها از مرز سرخس نیز وجود دارد. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین معتقد است: آنچه در این مسیر ریلی اهمیت دارد، تداوم تردد قطارها و زمینه‌سازی برای اعزام بار از ایران به چین است؛ وگرنه در دوره‌های مختلف قطارهای چینی از این مسیر به ایران آمده‌اند و حتی در زمانی که صنعت خودروی ایران با کمبود قطعه مواجه بود، در چند نوبت با سفرهای 14روزه، محموله‌های قطعه را به ایران آوردند. مجیدرضا حریری، در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: مشکل مسیر ریلی ایران و چین این است که بار مورد نیاز قطارها در چین همیشه مهیاست؛ اما در ایران به‌واسطه اینکه بخش عمده صادرات ما به چین به موادمعدنی و پتروشیمی اختصاص دارد، قادر به اعزام قطار نیستیم. او درباره دلیل نبود مجموعه معدنی و پتروشیمی برای اعزام قطار به چین می‌گوید: صادرکنندگان این منابع، اعم از معادن و پتروشیمی‌ها، از قبل زیرساخت‌های موردنیاز برای نگهداری و دپوی این محموله‌ها را در بنادر جنوبی فراهم کرده‌اند و اکنون نیز به‌واسطه نبود ‌چنین زیرساخت‌هایی در مبادی ریلی، ترجیح می‌دهند صادرات خود را به شیوه سابق از طریق دریا انجام دهند؛ بنابراین آنچه در این مسیر ریلی اهمیت دارد، تداوم تردد قطارها و زمینه‌سازی برای اعزام بار از ایران به چین است.