گزارش
فقط 20دقیقه، وقت پدران ایرانی برای فرزندان
پدران و مادران ايراني در سال‌هاي اخير دچار معضل كمبود صرف وقت براي فرزندان خود شده‌اند
الناز عباسیان- روزنامه‌نگار
وضعیت اقتصادی دشوار، چندشغله بودن و زمان طولانی ساعت کاری والدین، فرزندآوری در میانسالی و ده‌ها دلیل دیگر باعث شده که میزان وقت گذراندن والدین به‌خصوص پدران با فرزندانشان کاهش یابد و کودکان در محیطی غیر از خانه مانند مهدکودک یا کلاس‌های متعدد، در فضای مجازی و در بهترین حالت در خانه پدر و مادربزرگ رشد کنند. اتفاقی که باعث شده نقش والدین در تربیت فرزندانشان به نسبت عوامل دیگر کمرنگ شود و همین آسیب‌های جدی را در آنها ایجاد کند؛ آسیب‌هایی که گاهی دامنه آن تا دوره بزرگسالی ادامه می‌یابد.
فرزندسالاری و تربیت خانواده‌ها
طبق آخرین پژوهشی که گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس انجام داده و در نخستین همایش بررسی علل افزایش فرزندسالاری در ایران ارائه کرده است، زمانی که والدین ایرانی برای فرزندان خود می‌گذارند، 4ساعت و 20دقیقه عنوان شده که نقش پدران فقط 20دقیقه است. محمدصادق مهدوی، جامعه‌شناس در این‌باره گفته است: «به‌طور میانگین پدرها طی مدت ۲۴ ساعت شبانه‌روز فقط ۲۰ دقیقه را صرف بچه‌ها می‌کنند، این درصورتی است که فرزند کاملاً سالم باشد، وگرنه فرزندان در مدت بیماری ارتباط کمتری با پدرانشان دارند.» به‌گفته این استاد دانشگاه شهید بهشتی «مدت زمانی که به‌طور مستمر از سوی مادران ایرانی در شبانه‌روز، صرف بچه‌ها می‌شود، به‌طور متوسط ۴ ساعت است، بنابراین نسبت ناعادلانه ارتباط پدر و مادر با فرزندان، خانواده‌های امروز را با مشکلی روبه‌رو کرده که در آن پدر به راحتی از روند تربیت فرزند کنار زده می‌شود.»
اهمیت کیفیت حضور در کنار فرزندان
نسرین اسلامی، مشاور خانواده به نتایج یک تحقیق مهم اشاره می‌کند و می‌گوید: «سلامت روانی فرزندان در گرو این است که پدر و مادر فارغ از میزان ساعاتی که سر کار خود هستند، باور داشته باشند که خانواده در رأس امور و مهم‌تر از هر چیز دیگری است. فرزند فقط حضور فیزیکی پدر و مادر را نمی‌خواهد بلکه او نیازمند آن است که زمانی هرچند کوتاه در کنارش نشسته و فارغ از هر چیز دیگر با او صحبت کنند. او را در آغوش گرفته و به او محبت کنند.»
چند راهکار برای پدران
یک پدر می‌تواند در کنار فعالیت‌های اقتصادی خود از توجه به فرزندانش غافل نباشد؛ موضوعی است که آرزو لاله‌پور، مشاوره خانواده به آن اشاره می‌کند: «اولین توصیه ما به والدین، به‌ویژه پدران این است که در ساعات غیرکاری و هنگامی که کنار خانواده هستند، درگیری ذهنی با کار خود را کنار بگذارند و سعی کنند بیشتر با بچه‌ها سرگرم شوند. ما همیشه به مراجعان خود تأکید می‌کنیم کشمکش‌های کاری و مشکلات اقتصادی و... را در کنار فرزندان بازگو نکنند و اینکه در طول هفته حتماً زمانی را برای تفریح و گردش در کنار خانواده اختصاص دهند.»
چند راهکار برای مادران شاغل
لاله‌پور ضمن تأکید بر حضور مؤثر زنان در جامعه، چند توصیه به مادران شاغل دارد و می‌گوید: « مادران برای انجام کارها از سایر اعضای خانواده کمک بگیرند. ترتیبی دهند که هر وقت فرزندانشان کار مهمی با آنها داشتند یا حتی فقط می‌خواستند با آنها صحبت کنند، بتوانند این کار را انجام دهند. در کل پیشنهاد ما این است که مادران چه شاغل و چه خانه‌دار تمام مدتی را که در منزل هستند، مشغول امور خانه نباشند و برای تفریح و گردش در کنار خانواده وقت بگذارند.» لاله‌پور در رابطه با اتحاد والدین در تربیت فرزندان می‌گوید: «فرزندان نباید احساس کنند نقش‌های مختلف والدینشان در بیرون از منزل باعث می‌شود که پدر و مادر 2مسیر تربیتی جدا داشته باشند.»
همراهی والدین برای فرزندان راهگشاست
میزان عشق و مراقبتی که فرزند از طرف پدر و مادر خود دریافت می‌کند، می‌تواند برای زندگی حال و آینده او راهگشا باشد. اسلامی معتقد است فرزند وقتی در زمان خردسالی از رابطه‌ای عمیق و صمیمی با والدین بهره‌مند شود، در دوره نوجوانی راحت‌تر از دیگر نوجوانان می‌تواند در مورد مسائل خاص مانند دوستی‌های مختلف، سیگار، مواد‌مخدر و... از والدین راهنمایی بگیرد. اسلامی می‌افزاید: «فرزندی که از رابطه عاطفی با والدین بی‌بهره باشد در زمان برخورد با مسائلی از این نوع، خود یا با کمک از گروه همسالانش که از لحاظ فکری در مقام تصمیم‌گیری نیستند با مسائل برخورد می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که با وجود افزایش تأثیر فضای مجازی و دنیای خارج ازخانه بر فرزندان، هنوز هم مهم‌ترین و مؤثرترین الگوهایی که رفتار آنها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد والدین هستند؛ مخصوصا در سنین زیر۱۲سال.»
