کارگردانی ظهر عاشورا در«مختار»

شهاب مهدوی-روزنامه‌نگار

برای داوود میرباقری و همراهانش در سریال «مختار نامه» هیچ چیزی سخت تر از فصل ظهر عاشورا نبود. فصلی که اصلا در فیلمنامه اولیه هم نبود و میرباقری تا وقتی که آمادگی اش را نیافت سراغش نرفت. یکی از دشوارترین فصل های سریال که در آن سیاهی لشکرها حاضر به حضور در لشکر یزید نبودند.‌

عاشورا در فیلمنامه نبود
صحنه‌های مربوط به کربلا اصلا از ابتدا در فیلمنامه «مختارنامه» نبود.
طبق روایت کتاب «پرونده مختارنامه»، فیلمبرداری مختارنامه به پایان رسیده بود که عزت‌الله ضرغامی، رئیس وقت صداوسیما از گروه مختارنامه می‌خواهد با توجه به منتفی شدن ساخت سریال «ثارالله» که درباره وقایع کربلا بود، صحنه‌های مربوط به کربلا و روزهای تاسوعا و عاشورا را در سریال مختار بگنجاند.
میرباقری ‌ ابتدا با وجود اینکه محدودیتی برای پرداختن به کربلا نداشت، شخصا مایل نبود که به کربلا بپردازد؛ چون اعتقاد داشت که هم از نظر آگاهی و اطلاعات تاریخی و هم از نظر پشتوانه‌های اعتقادی به آمادگی بسیاری نیاز است و چون موضوع سرنوشت‌سازی‌ است نمی‌توان فقط به‌عنوان یک سوژه به آن نگاه کرد. پس اگر کسی قصد وارد شدن به این حوزه را دارد باید از هر حیث این آمادگی را داشته باشد. میرباقری تا زمانی که آمادگی لازم را پیدا نکرد، فیلمبرداری صحنه‌های کربلای مختارنامه را آغاز نکرد. گروه تولید مختارنامه برای ساخت صحنه‌های حضرت عباس(ع) در کربلا و نهر علقمه به روستای طرود در شهرستان شاهرود استان سمنان می‌رود. این روستا نخل دارد که این امتیاز بزرگی برای این منظور محسوب می‌شده است. گروه تدارکات، زمینی را که مناسب ساخت نهر است، پیدا می‌کنند و دنبال صاحب زمین می‌روند تا آن را اجاره کنند. صاحب زمین پیرزنی است که مایل نیست زمینش را اجاره بدهد، اما وقتی از موضوع مطلع می‌شود و می‌فهمد قرار است از زمینش چه استفاده‌ای کنند، با دریافت 500هزار تومان رضایت می‌دهد که زمین خود را در اختیار عوامل سریال قرار دهد.

‌فخیم زاده دستمزد نگرفت
در پشت صحنه کار، همه تحت‌تأثیر فضا هستند. پلان‌های کربلا بعد از هر بار ضبط برای بررسی نهایی از مانیتور پخش می‌شود و اعضای گروه که دور آن حلقه زده‌اند، چشم‌هایشان خیس می‌شود و همه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. مهدی فخیم‌زاده برای حضور در این بخش از سریال دستمزد نمی‌گیرد.‌میرباقری بعدها گفت: «مختارنامه متبرک شد به کربلا و عاشورا.‌»‌

مشکل سیاهی لشکرها‌
اهالی طرود عاشق اهل‌بیت(ع) هستند و همه برای کمک به مختارنامه می‌آیند؛ حتی حاضرند به‌عنوان سیاهی‌لشکر مقابل دوربین قرار بگیرند.
«مختارنامه» پروژه عظیمی بود و هنروران بخش مهمی از کار بودند که در صحنه‌های مختلفی از سریال حضور داشتند و سر صحنه آوردن هنروران باتجربه و آماتور یکی از دغدغه‌های همیشگی گروه تولید بود. در صحنه‌های ظهر عاشورا مشکلی که به‌وجود می‌آید این است که اهالی طرود که به‌عنوان هنرور جلوی دوربین می‌روند، اصرار دارند که جزو سپاه امام حسین(ع) باشند و هیچ‌کس حاضر نیست در سپاه یزید حضور داشته باشد.‌