تزئین اسبها و شترهای تعزیه با پارچههای رنگی
موضوع: نذر خاص اهالی ری
ویژگی: نقش آفرینی هنرمندانه بانوان در برگزاری تعزیه
ادای نذر از سالهای دور با برپایی مراسم آیینی و مذهبی در ری و قریههای اطراف آن عجین بوده است. اهالی ری معمولا در مناسبتهای مذهبی مثل عاشورا و تاسوعای حسینی وارد صحنه میشدند و در برپایی مراسم مشارکت میکردند تا نذرشان را ادا کنند و حاجت روا شوند. این سنت ریشه در فرهنگ و سبک زندگی اهالی ری دارد. طبق روایتهای مکتوبی که از تاریخچه برپایی تعزیه در ری نقل میشود، عدهای از اهالی در دهه اول محرم مسئولیت تجهیز گروههای تعزیهخوان را بر عهده میگرفتند و نذر میکردند تا در برپایی این مراسم مشارکت داشته باشند. محمدابراهیم محمدباقر، از تعزیهخوانهای قدیمی ری، معتقد است که نذر اهالی ری برای مشارکت در برپایی مراسم تعزیه را به چند بخش باید تقسیم کرد: «ازسالهای قدیم رسم بر این بود که اسبهای تعزیه را از میدان ترهبار شوش میآوردند تا مراسم تعزیه تاسوعا و عاشورای حسینی برپا شود. عدهای که از تمکن مالی برخوردار بودند، هزینه انتقال اسبها از میدان ترهبار شوش تا ری را که مبلغ قابل توجهی بود پرداخت میکردند و اسبها با گاریهای مخصوص به گروههای تعزیه تحویل داده میشد. در آن سالها، تعدادی اسب از اطراف ورامین میآوردند که این اسبها صاحب داشتند و آنها نذر میکردند مال شان در دهه اول محرم یا در روزهای تاسوعا و عاشورا در گروههای تعزیه مورد استفاده تعزیهخوانها قرار بگیرند. شرط آنها این بود که فقط اولیاخوانی که نقش حضرت ابوالفضل(ع) را بازی میکند، سوار اسبشان شود.» تزئین اسبها و شترها هم بخش مهم و البته دشواری از کارگروههای تعزیه در ری بود؛ در این مورد هم عدهای برای ادای نذر وارد صحنه میشدند. این عده را جمعی از بانوان باسلیقه ری تشکیل میدادند که در خیاطی مهارت داشتند و در دهه اول محرم هنرشان را نذر فعالیت در گروههای تعزیه میکردند. محمدباقر در اینباره میگوید: «تزئین اسب و شترها در تعزیه، مقوله بسیار مهمی است و از یک سبک و شیوه مشخصی پیروی میکند. بنابراین هرکسی نمیتوانست چنین کاری را انجام بدهد. عدهای از بانوان مومن ری که نذر داشتند، در دهه اول محرم، بهخصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا، به تکیههای معروف ری میرفتند و اسبها و شترها را با پارچههای مخصوص تزئین میکردند. آنها باید طوری عمل میکردند که اسب امام حسین(ع) که معمولا با پارچه سبز پوشانده میشد بین بقیه اسبها شاخص میشد و اسب شمر هم با پارچههای زرد و قرمز که رنگهای مخصوص نقش اشقیاء به شمار میرود، پوشانده میشد. یادم هست که چند دهه قبل بانوی سالخوردهای به اتفاق 2 پسرش از صفائیه با پارچههای مخصوص میآمدند و از 5 صبح اسبها و شترها را برای برپایی تعزیه آماده میکردند.»