سقاخانه ممنوعه تهران

 نام: سقاخانه نوروزخان
موقعیت: خیابان 15خردادشرقی، کنار بازار آهنگران

سقاخانه نوروزخان در بازار تهران و حوالی پله‌های نوروزخان یکی از معروف‌ترین و پرماجراترین سقاخانه‌های شهر تهران است. این سقاخانه که درواقع 2بار در بخش‌های مختلف تهران ساخته شد در دوره پهلوی اول جزو مکان‌های ممنوعه تهران هم تلقی می‌شد. ‌بانی ساخت سقاخانه نوروزخان،  نوروز‌خان ایشیک آقاسی است. به‌گفته  علیرضا عسگری‌، پژوهشگر سقاخانه‌ها، نوروزخان پسر الهوردی‌خان عز‌الدین‌لوی قاجار از یاران محمدحسن خان قاجار بود. سقاخانه نوروزخان که در جنوب خیابان بوذر‌جمهری درسر راه بازارحلبی‌سازها در مسیر مسجدجامع ساخته شد،یکی از قدیمی و مفصل‌ترین سقاخانه‌های تهران و در حال حاضر شامل یک باب دکان است. این سقاخانه به واسطه پلکانی که در کنارش بود به پشت‌بام مسجد راه داشت.
عسگری در بخش دیگر صحبت‌هایش از ماجرای تخریب سقاخانه نوروزخان یاد می‌کند و می‌گوید: «در دوره پهلوی اول برای توسعه شهر تهران و ساخت خیابان بوذرجمهری به سبک مدرن، بازارچه و سقاخانه نوروزخان را تخریب کردند. اما به‌دلیل علاقه و ارادت مردم به این سقاخانه، بعد از تخریب، سقاخانه دیگری در جنوب خیابان بوذرجمهری و در شرق جلوخان شمالی مسجد امام خمینی فعلی ساخته شد. مردم به اعتبار نام همان سقاخانه قبلی آن را نوروزخان خواندند.»
این پژوهشگر همچنین درباره ‌بانی ساخت بنای جدید سقاخانه می‌گوید: «شیخ رضایی، معروف به آقا سیدکمال ناظم مجلس دارالشورای ملی برادر شمس‌العرفا در سال1323 شمسی بنای جدید سقاخانه را ساخت. در سراسر گذر این سقاخانه طاق‌بندی، علم، بیرق و علامت سیاه آویزان شده بود.»
بنا بر گفته عسگری، سقاخانه نوروزخان در میان مردم بسیار ارزشمند و عزیز بود‌ و از گوشه و کنار کشور برای ادای نذوراتشان راهی این سقاخانه می‌شدند. به همین دلیل در دوره پهلوی اول  هم سعی شد تا مردم را از آمدن به این سقاخانه برای ادای نذورات منع کنند. از این‌رو، پنجره‌های آن را آهنی کردند، قفل‌هایی هم به درش زدند و جزو سقاخانه‌های ممنوع تهران اعلام شد. اما مردم همچنان برای ادای نذورات‌شان به سقاخانه نوروزخان می‌آمدند.‌‌