مصطفی ختیال، مسئول قرارگاه جهادی سیدالشهدا ازتغییر آهنگ خدمات در محله‌ها می‌گوید
محرومیت‌زدایی در ساختار جدید محله‌ها
سرای محلات از آغاز تاسیس آن تاکنون به‌عنوان مجموعه‌های فرهنگی و اجتماعی پس از مسجد و پایگاه‌های بسیج توانست ارتباط خوبی را با اقشار مختلف ساکن محله برقرار کند. خانه‌های مستقردر سراها مانند خانه سلامت، خانه جهاد و ایثار، خانه عترت و قرآن، مهدهای کودک قرآنی و پیش‌دبستانی، کلاس‌های آموزشی و خانواده گام‌های مثبتی در بازکردن پای خانواده‌ها، خصوصا بانوان فعال، کودکان و نونهالان به سرای محله و جلب مشارکت‌های مردمی برداشت. بنابراین سراهای محله نقش مهمی در جلب مشارکت شهروندان و توانمندسازی ساکنان محله ایفا کرده است. «مصطفی ختیال» مسئول قرارگاه جهادی سیدالشهدا(ع) در گزارش پیش‌رو از ماموریت گروه‌های جهادی برای ارتقای کمی وکیفی برنامه‌های فرهنگی و مشارکتی در محلات تهران بزرگ می‌گوید.
ارتقای نقش مردم در مدیریت محله
«بازنگری درنحوه مدیریت محله و تحول درساختارجدید نظام‌نامه محلات منجر به ارتقای نقش نهادهای مردمی می‌شود.» مسئول قرارگاه جهادی سیدالشهدا(ع) با بیان این مطلب می‌گوید:«ارتقای اماکن وگروه‌هایی مانند مساجد، بسیج، نخبگان، هیأت‌های مذهبی، ورزشکاران و معتمدان در نظام‌نامه نوین محلات در اولویت قرار دارد. ساختارجدید مدیریت محله اثرگذاری معتمدان را تخصصی‌تر وعملیاتی‌تر تعریف کرده است، به‌نحوی که در تمام وسعت محله افرادی با نگاه‌ها و تخصص‌های مختلف درترکیب هیأت امنا حضور دارند.»
شفاف‌سازی در اولویت
مصطفی ختیال با اشاره به موارد آسیب‌شناسانه نظام شورایاری‌ها از تأثیرنظام هیأت امنای محلات در شفاف‌سازی برنامه‌ها می‌گوید: «نبود شفافیت وموانع قانونی در ساختار شورایاری‌ها عملا منجر به نارسایی درعملکرد و کاهش مشارکت مردمی در محلات شده بود. از طرفی اعضای شورایاری‌ها بعضا جمع محدود ازیک مسجد، قومیت خاص یا فامیلی بودند که دریک رویه غیرشفاف انتخاب شده و وارد ترکیب مدیریت محله می‌شدند.»
او حرفش را اینطور ادامه می‌دهد:«درچنین شرایطی نهاد شورایاری نمی‌توانست همه ملاحظات و مسائل یک محله را از طریق شهرداری منطقه پیگیری کند. بالطبع وجود ذی‌نفعان ومعتمدان درترکیب هیأت امنای محله بابت شناخت مطلوب آنها از مشکلات مختلف محلی راهگشا و منشأ اثرگذاری است. وقتی ازهمه اقشار و سلیقه‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی درهیأت امنا حضور مؤثر داشته باشند، ریزترین مشکلات به‌صورت تخصصی و اثرگذار بررسی، و کار با شفافیت بیشتری پیگیری خواهد شد.»
ضرورت به‌کارگیری ظرفیت‌های محلی
مسئول قرارگاه سیدالشهدا(ع) ضمن بیان دغدغه‌های والدین درمحلات به ضرورت محوریت اماکن عمومی وآموزشی در پهنه‌های محلی اشاره می‌کند:«یکی ازمهم‌ترین دغدغه‌های خانواده‌ها در فضای کنونی، تربیت اصولی و ارائه آموزش دقیق به فرزندانشان است. دسترسی‌ها و زیرساخت‌های موجود درسرای محلات و به‌صورت ویژه، خانه‌های تخصصی دربطن سراها با یک مدیریت مسئولانه و با انگیزه می‌تواند گره‌گشای خانواده‌ها درآموزش بهتر و تربیت فرزندانشان باشد. از این‌رو خانه‌های ذیل سرای محله باید ماموریت‌محورباشند و براساس اقتضائات هرمحله طراحی شوند.»
نقش‌آفرینی گروه‌های جهادی
مصطفی ختیال با اشاره به نقش پررنگ گروه‌های جهادی درمحلات تهران از رویکرد مدیریت شهری در 3 سال اخیر در توجه به ظرفیت گروه‌های جهادی برای گره گشایی ازمشکلات مردم درمحله‌ها قدردانی می‌کند و می‌گوید:«گروه‌های جهادی به عنوان‌یکی از نقش‌آفرینان جدی نظام جدید مدیریت محله شناخته می‌شوند. رویکردهایی که در ارائه خدمت به مردم، در دستور کار خود قرار داده‌اند مبتنی بر شناسایی و رفع نیازهای مردم محله با همکاری و جلب مشارکت مجموعه مدیریت شهری و دولت محله است. در این مسیر گروه‌های جهادی توانسته‌اند منشأ ارائه خدمت و تأثیرگذاری مثبت درمحله باشند.»
او به اقدامات گروه جهادی سیدالشهدا به‌عنوان یکی ازگروه‌های جهادی فعال در محله‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید:«قرارگاه جهادی سیدالشهدا از دوران شیوع کرونا تاکنون بیش از01هزار سبد معیشتی را با مشارکت بنیاد احسان ستاد اجرایی فرمان امام(ره) درمحله‌های کم برخوردار توزیع کرده است.علاوه بربسته‌های معیشتی، با مشارکت بنیاد احسان تاکنون خدمات قابل‌توجهی در 3 محله و منطقه کم‌برخوردار با اعطای اقلامی همچون کولر آبی و بخاری دراختیار خانواده‌های نیازمند ساکن محله‌ها قرار گرفته است.»
ختیال حرفش را اینطور ادامه می‌دهد:«بازسازی و ترمیم منازل خانواده شهدا، تهیه بیش از2هزار قلم لوازم‌التحریر و تحت پوشش قرار دادن بیش از2 هزارخانواده آسیب‌دیده درمناطق ومحله‌های کم‌برخوردار ازدیگر خدمات قرارگاه جهادی سیدالشهداست. هم‌اکنون بیش از013 گروه جهادی و مراکز خیریه و نیکوکاری در3 منطقه کم برخوردار با محوریت قرارگاه جهادی سیدالشهدا درحال فعالیت هستند و انواع خدمت‌رسانی را به مردم تا رفع مظاهرمحرومیت در این مناطق ارائه می‌کنند.»
محرومیت‌زدایی؛ مأموریت نخست گروه‌های جهادی
حضورنمایندگان گروه‌های جهادی درترکیب اعضای هیأت امنای محله‌ها منجر به شناخت نقاط کم برخوردارمحله وهدفگذاری دقیق و نقطه‌ای برای شناسایی خانواده‌های محروم و درنهایت گام نهادن درراستای محرومیت‌زدایی است. در چنین رویکردی اهالی با سابقه و قدیمی در محله با بهره گرفتن از توان و امکانات گروه‌های جهادی قادر خواهند بود بدون اتکای صرف به دریافت کمک از شهرداری و دستگاه‌های دیگر با استفاده ازکمک‌های مردمی و مشارکت‌جویی مردم در رفع مشکلات افراد نیازمند ساکن محله اقدام کنند. براین اساس در نظام‌نامه نوین اداره محلات، گروه‌های جهادی مانند گذشته کنارمتولیان اداره محله‌ها خواهند بود. این گروه‌ها همواره پای ثابت برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و کمک‌رسانی بوده‌اند و این روند با هیأت امنایی شدن مدیریت محلات با جدیت و تلاش بیشتر ادامه خواهد داشت.
