گوشت خارپشت ، کیلویی 500هزار تومان

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

تجارت گوشت «تشی» برای درمان بیماری، این گونه را در معرض خطر قرار داده به‌طوری که برخی این گونه را برای تکثیر در حیاط خانه‌‌شان نگه می‌دارند تا هر خارش را 150هزار تومان و هر کیلو گوشتش را 500هزار تومان بفروشند.تشی که در استان‌های مختلف به نام‌های چوله و سیخور و خارپشت شناخته می‌شود، گونه‌ای است که به‌جز در آذربایجان غربی، عمدتا در تمام کشور و به‌خصوص مناطق جنوبی زاگرس یافت می‌شود. غذای بسیار لذیذی برای پلنگ‌هاست که حاضرند برایش خطر مرگ را هم بپذیرند. همین چند وقت پیش بود که کالبدشکافی پلنگ منطقه حفاظت شده خاییز نشان داد که حیوان بخت‌برگشته، تیری از تشی به قلبش وارد شده و مرده است. به‌عبارت دیگر با وجود خارهای خطرناک، تنها حیوانی که می‌تواند تشی را شکار کند، پلنگ است. اگر پلنگ‌ها به سختی این گونه را شکار می‌کنند، انسان‌ها با انواع روش‌ها مثل ترساندن با سگ‌، آب انداختن به لانه، لاستیک خودرو و... خطر انتقال انواع آلودگی‌های انگلی گوشت حیوان را به جان ‌می‌خرند و این گونه را صید می‌کنند.جمعیت این گونه به‌دلیل شکار بی‌رویه رو به کاهش است. افرادی نیز در این بین وجود دارند که در حیاط خانه‌هایشان این گونه را نگهداری و با پوست، گوشت و استخوان آن تجارت می‌کنند. سازمان حفاظت محیط‌زیست اجازه پرورش تشی نداده و تکثیر و پرورش تشی غیرقانونی است.

کشتار تشی در جنوب
سید‌علی اکبر کاظمینی، دبیر شورای هماهنگی شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی استان فارس: درصورت کاهش جمعیت پلنگ در طبیعت، گونه‌هایی که به‌عنوان غذای پلنگ شناخته می‌شوند می‌توانند طغیان کنند. برخی از اهالی استان‌های جنوبی به اشتباه تشی را  ابتدای پاییز و یا زمستان شکار و گوشتش را مصرف می‌کنند و معتقدند که مزاج گوشت تشی گرم است و خوردن آن در زمستان، بدن را مقاوم می‌کند. این خرافه باعث شده جمعیت این گونه حتی در مناطق حفاظت شده رو به کاهش بگذارد. فعالان محیط‌زیست استان بوشهر هم خبر از کاهش جمعیت این گونه می‌دهند.

از تعویذ علوم غریبه تا درمان بواسیر
کمتر جانوری را می‌توان یافت که سودجویان برای آن خاصیتی جادویی ذکر نکرده باشند. تشی نیز در این بین مستثنی نیست. درمان انواع سرطان، بیماری ‌آسم، روماتیسم، نارسایی قلبی، نازایی، فلج و تشنج، استسقاء و... به این گونه نسبت داده می‌شود. از درمان جزام با پودر تشی خشک شده، درمان گوشت اضافی زخم با ضماد صفرای تشی و درمان بواسیر گرفته تا تعویذنویسی علوم غریبه با استفاده از تیغ‌های تشی عامل کاهش جمعیت این گونه شده است.

اجازه برداشت تشی نداده‌ایم
غلامرضا ابدالی، مدیر دفتر حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست: هیچ حیوانی در طبیعت آفت نیست. طغیان جمعیت یک گونه در یک منطقه محدود آن گونه را «آسیب‌رسان» می‌کند. تعیین یک گونه به‌عنوان آسیب‌رسان مستلزم مطالعات دانشگاهی است. در مورد تشی هنوز چنین مطالعه‌ای که منجر به تعدیل جمعیت فیزیکی شود، انجام نشده است. تشی طعمه اصلی پلنگ است و در زنجیره غذایی، گونه بسیار باارزشی است. برای تکثیر تشی در اسارت هم سازمان تا‌کنون هیچ مجوزی صادر نکرده ودرصورت مشاهده برخورد خواهد شد. اجازه برداشت از طبیعت در مورد گونه‌هایی که در معرض خطر انقراض نیستند، به‌ندرت به افراد داده می‌شود.