گزارش
حساب وکتاب نقدینگی در 9دولت
بانک مرکزی: ادعای پزشکیان درباره نقدینگی، تصویری غلط از دولت سیزدهم را نمایش می‌دهد
فرزین رضایی- روزنامه‌نگار
نمایش میزان حجم نقدینگی در نخستین مناظره تلویزیونی بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به‌عنوان 2نامزد مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری بدون اشاره به نرخ رشد آن بازهم خبرساز شده تا جایی که بانک مرکزی در واکنش به ادعای مطرح شده اعلام کرد: یکی از کاندیداهای محترم، با نمایش تحولات مانده متغیر نقدینگی تصویری غلط از عملکرد دولت سیزدهم در زمینه کنترل متغیرهای پولی ارائه کرده است.به‌گزارش همشهری، مسعود پزشکیان، یکی از 2نامزد مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، در مناظره تلویزیونی‌اش تصویری از حجم نقدینگی در دولت سیزدهم نشان داد که برخی اقتصاددانان به آن واکنش نشان دادند و گفتند که آنچه مهم است نرخ رشد نقدینگی است که در دولت شهید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور فقید ایران روندی کاهشی داشته و 16واحد درصد کم شده است.
نقدینگی چیست؟
در یک برایند کلی به مجموع پول و شبه‌‌‌‌‌‌‌‌پول در اقتصاد یک کشور نقدینگی آن کشور می‌گویند وحجم نقدینگی و همین طور تغییرات آن ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با نرخ تورم دارد. به‌گونه‌ای که اگر متناسب با نقدینگی یک کشور جریان تولیدی کالا و خدمات وجود نداشته باشد و یا متناسب با تغییرات افزایشی نقدینگی رشد تولید وجود نداشته باشد، افزایش نقدینگی باعث رشد تورم و کوچک‌تر شدن سفره مردم می‌شود.
نقدینگی خوب است یا بد؟
نقدینگی به ذات خود خوب است یا بد؟ پاسخ این است که این نقدینگی یا حجم پول در گردش اقتصاد به چه سمت و سویی می‌رود و آیا باعث رشد شاخص‌های کلان اقتصادی و همچنین کنترل نرخ تورم خواهد شد یا نه؟ رشد نقدینگی مازاد بر ظرفیت واقعی اقتصاد، باعث انحراف منابع به‌سمت بازارهای دارای ظرفیت رشد و نوسان ازجمله بازار دارایی‌ها خواهد شد و به همین دلیل شاخص تعیین‌کننده، اثربخشی این شاخص بر شاخص‌های مهم چون رشد اقتصادی و مهار تورم است.
واقعیت این است که همه دولت‌های پس از انقلاب نرخ رشد نقدینگی را افزایش داده‌اند که نتیجه آن تورم دورقمی در اکثر سال‌های پس از جنگ تحمیلی بوده و حتی سیاست هدایت اعتبار و نقدینگی هم به‌دلیل وضعیت و ساختار نامطلوب بازار پول و سرمایه به نتیجه مطلوب منجر نشده است. نخستین چالشی که دولت آینده ایران با آن مواجه می‌شود، مهار نقدینگی و تورم و البته رفع ناترازی‌ها خواهد بود. حال باید ديد که آیا روند نزولی نرخ تورم و نرخ رشد نقدینگی که در دولت سیزدهم استارت خورده بود، در دولت آینده ادامه می‌یابد و سفره مردم رنگین‌تر می‌شود یا خالی‌تر؟
مکث
واکنش بانک مرکزی
بانک مرکزی به‌عنوان نهاد محاسبه و منتشر‌کننده شاخص‌های کلان پولی ازجمله نقدینگی با رد ادعای نامزد یادشده،گفت: فارغ از روش نادرست و مغالطه‌آمیز این کاندیدای محترم در نحوه ارائه متغیرهای پولی، رجوع به ارقام رشد نقدینگی طی سال‌های 1398 الی 1400 و مقایسه آن با ارقام رشد نقدینگی طی سال‌های 1401 و 1402 می‌تواند معیار مناسبی برای قضاوت درخصوص مدیریت کل‌های پولی در دولت سیزدهم باشد.این نهاد رسمی کشور روند صعودی رشد نقدینگی و ثبت ارقام به‌گفته بانک مرکزی «بی‌سابقه» آن در پایان سال1399 و نیمه نخست سال1400 را «بس نگران‌کننده» توصیف کرده که اقتصاد کشور را با معضلات و مخاطرات گوناگونی مواجه کرده و به افزایش نااطمینانی‌ها در تصمیمات خرد فعالان اقتصادی کشور انجامیده و آثار مخربی بر متغیرهای کلان اقتصادی گذاشته است.این گزارش می‌افزاید: رشد نقدینگی که در ابتدای دولت سیزدهم (پایان شهریورماه1400) به رقم 40.5درصد رسیده بود، در دوران فعالیت دولت سیزدهم روند نزولی قابل توجهی را طی کرد؛ به‌طوری که این متغیر در پایان سال1401 به رقم 31.1درصد و در پایان سال1402 به رقم 24.3درصد رسیده است. بنا براعلام بانک مرکزی، رشد نقدینگی در دولت سیزدهم 16.2واحد درصد کم شده و بیانگر بالاترین میزان کنترل رشد نقدینگی در دولت‌های مختلف بوده، درحالی‌که در دولت دوازدهم (دولت دوم روحانی) رشد نقدینگی با افزایش 16.7واحد درصدی از 23.8درصد در شهریورماه1396 به 40.5درصد در شهریورماه1400 رسیده بود.
در همینه زمینه :