نقشه گل وگلدان معرف سبک تهران
موضوع: یادگار مرحوم استاد ابوالفتح رسام عربزاده
ویژگی: آموزش صفر تا صد قالیبافی تبریزی در تهران درکارگاههای فرشبافی
مرحوم استاد ابوالفتح رسام عربزاده مردی از دیار آذربایجان شرقی که سبک بافت فرش تبریزی را برای اهالی پایتختنشین به ارمغان آورد، اما بعدها با ابداع سبکها و طرحهایی در عرصه فرش و سپس کارآفرینی در این حوزه پدر فرش نوین ایران لقب گرفت.
بنابر تعریف محبوبه معصومیان، مدیر موزه استاد رسام عربزاده، این هنرمند سال1293 در تبریز متولد شد. پدرش از شاگردان کمالالملک و هنرمندان چیرهدست سبک قهوهخانهای بود و در واقع استاد در یک خانواده هنری از کودکی رشد کرد و پس از پایان تحصیلات متوسطهاش در مدرسه مجمعالصنایع برای ادامه تحصیل و کار در مرکز، راهی تهران شد. او بهدلیل علاقهاش به هنر فرشبافی، همه تمرکزش را روی آموزش، طراحی و بافت فرش گذاشت، چراکه تا آن زمان بهکار گرفتن طرح و رنگ در فرش محدود بود. او دوره رنگشناسی را در یک کمپانی آلمانی که در تهران دوره آموزش برگزار کرده بود، گذراند. استاد با تلفیق شیوههای سنتی و مدرن باعث تنوع زیادی در طرحها، رنگها و حتی سبک بافت فرشها شد.»
معصومیان درباره توجه رسام عربزاده به هنر فرشبافی و بافت تابلوفرش و فرشهای دیواری میگوید: «استاد معتقد بود حاصل این هنر پرزحمت را نباید زیر پا انداخت. به همین دلیل او مبدع بافت فرشهای دیواری شد و بهدلیل علاقهای که او به ادبیات و هنر ایرانی داشت اغلب فرشهایی که استاد طراحی کرد قصهای هم دارد.»
مدیر موزه استاد رسام عربزاده همچنین درباره نحوه راهاندازی این موزه توسط خود استاد تعریف میکند: «سال1320 استاد رسام عربزاده کارگاه فرشبافی در خیابان جمهوری راهاندازی میکند که در همین کارگاه، معروفترین اثرش، یعنی فرش شاهنامه، بافته میشود. به مرور زمان، برای توسعه این هنر و تربیت افراد زبده، سال1373 بنیاد فرهنگی و هنری رسام عربزاده که در رأس آن موزه این مجموعه است با اهدای 66قطعه فرش زیبا و نفیس استاد راهاندازی شد. فرشهایی که در بخش نمایشگاه موزه هنوز هم برای بازدید در معرض دید عموم است.»
بهگفته مدیر موزه رسام عربزاده، آشنایی با همه مراحل بافت فرش از طراحی تا بافت و اینکه حتی بازدیدکنندگان میتوانند یکی دو رج هم فرش ببافند از ویژگیهای موزه رسام عربزاده برای علاقهمندان به هنر فرشبافی است. همچنین قصههایی درباره فرش برای بازدیدکنندگان از این موزه بهصورت شفاهی روایت میشود و این موزه تنها موزه تابلوفرش و فرشهای دیواری تهران محسوب میشود. علاوه بر این، خود فرزندان استاد رسام عربزاده موزه را اداره میکنند. معصومیان همچنین در پایان صحبتهایش از علاقه ظلالسطان، پسر ناصرالدینشاه به تابلوفرشهای گلدانی یا شاهی که در آن گلدانی سلطنتی را نشان میدهد که گلی در آن رشد کرده و برگی از آن آویزان است، یاد میکند. بهدلیل سفارش زیاد این طرح از سوی ظلالسطان، طرح گلدانی به مرور زمان به سبک فرش تهرانی معروف شد.