نعمت گرجی
دولت و فدراسیون فوتبال گرجستان چگونه مردم را به فوتبال علاقهمند کردند؟
تا 2 هفته پیش هیچ حرفی از تیم ملی گرجستان نبود جز آنکه این تیم بازیکنی دارد با اسمی سخت به نام کواراتسخلیا و اینکه تنها تیمی است که سابقه حضور در ادوار گذشته یورو را نداشته. حالا همه از آنها حرف میزنند؛ دروازهبانشان مارماداشویلی بهترین گلر مرحله گروهی بود و 20مهار داشت، بهترین گلزن دور گروهی بازیکنی از این تیم بود با نام گئورگه میکاتادزه با 3گل زده و اینکه آنها غیراز پرتغال میتوانستند ترکیه و چک را هم شکست دهند.
وقتی مارماداشویلی گفت کواراتسخلیا از همه بازیکنان تیم ملی اسپانیا بهتر است، طرفداران حریف امشب گرجیها عصبانی شدند. اما واقعیت این است که در لاروخا کسی را نمیتوان همپای ستاره ناپولی یافت. کوارا کسی بود که قهرمانی را برای نخستین بار در دوران پس از مارادونا به ناپل برگرداند. در ناپل او را کوارادونا میخوانند. ممکن است کورا در همین تابستان از آنها جدا شود اما در این شهر جنوبی ایتالیا همه قلبها برای او میتپد و گروهی از باشگاه به آلمان آمدهاند تا این بازیکن گرجی را از رفتن منصرف کنند. پدرش گفته که خویچا کواراتسخلیا عاشق رئالمادرید است اما قرار است او به پاریسنژرمن برود.
کورا در پایان مسابقه تاریخی گرجستان مقابل پرتغال، درحالیکه همبازیانش غرق در جشن صعود بودند، به سمت کریستیانو رونالدو رفت. او که در طول بازی هم کریس را عاشقانه نگاه میکرد، در پایان بازی پیراهن او را به یادگاری گرفت. کورا بعد از بازی هم در یک پست اینستاگرامی عکسی منتشر کرد با این شرح: «رویاها». او بلافاصله عکسهایی از دوران کودکی خودش و چندین بازیکن تیم ملی گرجستان منتشر کرد. عکسها مربوط به زمانی بود که کریستیانو برای افتتاح یک آکادمی فوتبال به شهر تفلیس رفته بود. کوارا در آن عکسها هم عاشقانه به الگویش خیره مانده بود. او پیش از بازی ابراز امیدواری کرده بود بتواند پیراهن رونالدو را بگیرد. ستاره 23ساله گرجستان گفته بود: «من همیشه رویای بازی مقابل رونالدو را داشتم، او دیگر در لیگهای اروپایی بازی نمیکند اما اکنون در گروه ماست و گاهی اوقات رویاها به حقیقت میپیوندند.»
ماجرا این است که بچههای مدرسه فوتبالی که رونالدو سال۲۰۱۳ افتتاح کرد، او را در یورو۲۰۲۴ شکست دادند. آکادمی فوتبال دینامو تفلیس روز ۷ژوییه ۲۰۱۳ با حضور کریستیانو رونالدو در گرجستان افتتاح شد و حالا در آستانه 11سالگی این مراسم، همان بچهها تیم کریستیانو را در یورو بردند. ۱۱نفر از همان بچهها در لیست تیم ملی گرجستان در یورو۲۰۲۴ حضور دارند. بازیکنان جوانی که سال2013در تیم ردههای دینامو تفلیس بازی میکردند، حالا بازیکنان کلیدی تیم ملی گرجستان و تیمهای باشگاهیشان هستند؛ خوویچا کواراتسخلیا مهاجم ناپولی، زوریکو داویتاشویلی وینگر بوردو و گئورگی مامارداشویلی، دروازهبان والنسیا. آن مدرسه اعضای کلیدی دیگری مانند گئورگی چاکوتادزه، آنزور مکوابیشویلی و گئورگی کوچوراشویلی را هم به تیم ملی گرجستان معرفی کرده است.
در حالحاضر در تیم ملی زیر 17سال گرجستان نیز 13بازیکن از آکادمی دینامو حضور دارند. این نشان میدهد رشد گلخانهای در فوتبال این کشور جواب داده است. فدراسیون فوتبال گرجستان از طرحهای تشویقی یوفا نهایت استفاده را برد. آنها ابتدا با کسب میزبانی رقابتهای مختلف تلاش کردند علاقه به فوتبال را بین مردم تقویت کنند، بهویژه در ردههای سنی. سال2017 گرجستان میزبان مسابقات زیر 19سال قهرمانی اروپا بود و 25هزار هوادار در آخرین بازی گروهی این تیم، در ورزشگاه حاضر شدند. سال2023 گرجستان به همراه رومانی میزبان مسابقات قهرمانی اروپا زیر 21سال اروپا بود و اشتهای فزاینده این کشور برای فوتبال با رکوردشکنی حضور 316023نفر نشان داده شد؛ یکی از 3بازی پرتماشاگر تاریخ این رقابتها. گرجستان در این مسابقات در مرحله گروهی و در حضور تیمهای بلژیک، هلند و پرتغال صدرنشین شد. این تیم در مرحلهحذفی و در ضربات پنالتی به رژیم صهیونیستی باخت و حذف شد. این موفقیت را باید به تیمهای زیر 17و زیر 19سال گرجستان هم تعمیم داد و درنظر گرفت که آنها در این دو رده سنی برای نخستین بار در فصل 20-2019در مسابقات یوفا به مرحله الیت راه یافتند. با این دستاوردها، بین سالهای 2015تا 2021، تعداد بازیکنان مرد ثبت شده در فوتبال گرجستان از 14676به 37600بازیکن رسید. در این مدت تعداد بازیکنان زن نیز بیش از 10برابر شد.
توسعه فوتبال در گرجستان با استفاده از بودجه برنامه هتتریک یوفا صورت گرفت. هتتریک که پس از یورو2004پرتغال راهاندازی شد، یکی از بزرگترین برنامههای همبستگی و توسعه است که تاکنون توسط یک سازمان ورزشی ایجاد شده. تا سال2024، برنامه هتتریک مبلغ قابل توجه 2.6میلیارد یورو در اختیار 55انجمن عضو خود در 20سال گذشته قرار داده است.
مقامات سیاسی و ورزشی در این کشور به جای اینکه بودجه یوفا را صرف لفت و لیس خودشان بکنند، واقعا آن را در فوتبال سرمایهگذاری کردند. یک میلیاردر گرجی به نام بیدزینا ایوانیشویلی که نخستوزیر سابق این کشور است، قول داده پس از پیروزی گرجستان مقابل پرتغال در یورو2024، مبلغ ۱۰میلیون یورو به بازیکنان تیم ملی پاداش بدهد. او وعده داده که درصورت عبور از سد اسپانیا 10میلیون یوروی دیگر نیز به بچههای این نسل پاداش بدهد. بچههای آکادمی که زمانی محو تماشای رونالدو بودند، تا کجا میخواهند رویاهای خود را دنبال کنند؟