گزارش
صید «شغل» از دل‌هامون
حصیربافی با نی‌های دریاچه هامون شغل آبا و اجدادی اهالی منطقه است؛ «خولک‌بافی» کم‌کم از رونق می‌افتد
محمود مولائی-روزنامه‌نگار
حصیربافی، پرده‌بافی یا خولک‌بافی یکی از مشاغل اصلی و قدیمی در منطقه سیستان در سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود؛ شغلی که با دریاچه هامون جان گرفته و می‌توان گفت قدمت حصیربافی و خولک‌بافی به اندازه عمر هامون است. «فقیرلشكری» در شهرستان نیمروز یکی از روستاهایی است که اهالی آن بیشتر از صید و صیادی از خولک‌بافی درآمد کسب می‌کنند؛ رویش نی و لوخ (یا همان خولک نوعی نی است) از فروردین شروع می‌شود و زمان برداشت آن هم مرداد و شهریور است.
شغل آبا و اجدادی
در سال‌هایی که دریاچه هامون پرآب است، خولک‌ها از نظر متراژ افزایش می‌یابند و در نهایت به خانه حصیری، پرده حصیری و تزیینی پنجره تبدیل می‌شوند. خولک‌باف اهل روستای «فقیرلشکری» به همشهری می‌گوید: «خولک‌بافی شغل آبا و اجدادی ماست. البته شغل اغلب مردم منطقه سیستان در استان همین بوده یعنی علاوه بر صید و صیادی که قبلا در زمان پرآبی هامون رونق داشت، خولک‌بافی رواج زیادی داشت.» «حبیب صیاد» با بیان اینکه لوخ به‌گونه‌ای نیست که مانند گندم و جو بذر داشته باشد، می‌افزاید: «لوخ از خانواده نی است و نی نیاز به بذرپاشی ندارد. این نوع نی در دریاچه هامون فراوان است.»
راه امرار معاش
علاوه بر بخش مرکزی شهرستان نیمروز که شغل اهالی آن خولک‌بافی بوده، روستای فقیرلشكری، دهنوی، صفر اربابی و... نیز خولک‌بافی می‌کنند. این را خولک‌باف اهل روستای «فقیرلشکری» از شهرک علی‌اکبر، روستای تخت عدالت، روستای ملاعلی و... هم می‌گوید که کارشان خولک‌بافی و حصیربافی بوده است و از همین راه امرار معاش می‌کردند. به‌گفته «حبیب صیاد»، در گذشته آقایان بیشتر به‌دنبال صید و صیادی بودند و زنان و بچه‌ها در اوقات فراغت خولک‌بافی و حصیربافی می‌کردند. حالا هم دانش‌آموزان صبح‌ها به مدرسه می‌روند و عصرها برای سرگرمی همراه خانواده به خولک‌بافی مشغول می‌شوند.»
خنک‌کننده طبیعی
«حبیب صیاد» با بیان اینکه علاوه بر خولک‌بافی از نی استفاده‌های دیگری هم می‌شود، توضیح می‌دهد: «زمانی که گیاه نی جوان است، برای خوراک دام استفاده می‌شود.» او یادآور می‌شود: «آن موقع کولر نبود و با کوبیدن نی‌ها آن را می‌بافتند و با ساختن خانه‌های حصیری، مقداری هم آب روی آن می‌پاشیدند تا مانند کولر عمل کند.» «حبیب صیاد» روایت می‌کند در گذشته وقتی به مشهد مقدس سفر می‌کرده است، می‌دیده که اغلب خانه‌های اطراف
حرم امام‌رضا(ع) پرده‌های حصیری داشتند، زیرا پرده‌های حصیری اجازه نمی‌دهد حشرات وارد خانه شود.
