وقتی ظریف از اشتباه مذاکره با آمریکا سخن می‌گفت

گروه دیپلماتیک

«محمد جواد ظریف» را بسیاری در ایران می‌شناسند و نام او حداقل شاید یک‌بار و شاید هم بیشتر به گوش بسیاری از ایرانی‌ها خورده است. استاد فعلی دانشگاه تهران و وزیرخارجه پیشین ایران یکی از چهره‌های مطرح دیپلماسی ایران در دولت‌های گذشته است. او از کارمندی وزارت خارجه تا مشاورت سرکنسولگری ایران در سان‌فرانسیسکو تا نمایندگی ایران در سازمان ملل و در بالاترین مقام دیپلماتیک خود، تا سکانداری وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی ایران را تجربه کرده است. اظهارات او در زمانی که وزیر خارجه ایران بود، بسیار پرواکنش و با بازتاب‌های زیادی همراه بوده است.
 بخشی از اظهارات آقای ظریف در دوران کاری خود به‌عنوان وزیر خارجه مرتبط با بی‌اعتمادی به غرب است. در این گزارش بخشی از این اظهارات را مرور خواهیم کرد.

تحریم‌ها، عامل تشدید بدبینی مردم به غرب
در 12آبان‌ماه1392 هم، محمدجواد ظریف در قامت وزیر امور خارجه با اشاره به فضای بی‌اعتمادی و بدبینی حاکم بر افکار عمومی کشورمان نسبت به تعامل گذشته غرب در قبال ایران و آشکارشدن ناکامی رویکرد اعمال تهدید و تحریم، تأکید کرد: «تحریم‌ها موجب تشدید بدبینی و بی‌اعتمادی مردم نسبت به غرب شده است.»

مشکل، بی‌اعتمادی مردم ایران به غرب و آمریکاست
وقتی در ۲۶بهمن۱۳۹۲ محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیرخارجه ایران قصد عزیمت به وین برای دیدار با «کاترین اشتون»، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا را داشت، با حضور در شبکه اول صداوسیما به بیان چالش‌ها در مسیر دستیابی به توافق با غرب پرداخت و در این ارتباط تأکید کرد که مشکل بی‌اعتمادی مردم ایران نسبت به رفتار و برخورد کشورهای غربی، به‌خصوص آمریکا در طول چند دهه گذشته در رابطه با مردم ایران است.

اشتباه مذاکره با آمریکا
وزیر خارجه پیشین ایران در اواخر آذرماه۹۵ در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم که به‌صورت خصوصی برگزار شده بود و بعدا نمایندگان متن آن را منتشر کردند، با صراحت گفته بود که ‌اشتباه ما این بود که استراتژی خودمان را بر این گذاشتیم که تنها با دولت آمریکا مذاکره کردیم. ظریف در این نشست گفته بود: «من ‌اشتباه کردم، براساس یک توافقی که (با آقای کری) کردیم، ما استراتژی خودمان را کنار گذاشتیم و بر مبنای آن توافق آمدیم آن را اعلام کردیم که تبدیل شد به موضع جمهوری اسلامی. من این را می‌پذیرم که من ‌اشتباه کردم... ما نباید براساس حرف این بابا (کری) عمل می‌کردیم... ولی این‌کار را کردیم.»

تعامل با غرب بی‌فایده است
جواد ظریف 27تیر‌ماه1398 هم در مصاحبه با خبرنگار رادیو ملی آمریکا (NPR)، اعلام کرد که تعامل با غرب در بین مردم ایران، فاقد اعتبار شده است. ظریف در این مصاحبه ‌گفته است: «تعامل با غرب، اعتبار و فایده‌اش را در ایران از دست داده است. مردم دیگر به تعامل با جامعه جهانی توجهی ندارند. بنابراین تعامل اعتبارش را از دست داده و به تبع آن، من نیز در حال از دست دادن اعتبارم هستم.»

خوش‌خیالی اعتماد به غرب
از سوی دیگر وزیر امورخارجه دولت دوازدهم پس از 8سال، در آخرین و بیست‌ودومین گزارش سه‌ماهه وزارت امور خارجه درخصوص برجام در تیرماه1400، در یک اعتراف جنجالی به خوش‌خیالی درباره غرب اشاره و در پایان گزارش خود «خطاب به مردم و مسئولان» اذعان کرده «با خوش‌خیالی، دوستان دوران سختی را در سراب طمع سرازیر‌شدن شرکت‌های غربی از خود رنجاندیم؛ اتفاقی که اگر نمی‌افتاد نه دوستان در دوران سختی رهایمان می‌کردند و نه با فشار حداکثری ترامپ مواجه می‌شدیم.»

درباره آمریکا اشتباه کردم
در ۲۹مرداد۹۷ درحالی‌که حدود 2هفته از آغاز دور اول تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران می‌گذشت، وزیرخارجه وقت ایران در مصاحبه اختصاصی با شبکه سی‌ان‌ان بار دیگر به‌طور تلویحی به غافلگیری‌اش از تحریم‌های آمریکا اشاره کرد و اظهار داشت: ‌«احساس می‌کردیم آمریکا حداقل این مسئله را یاد گرفته است که تحریم‌ها تنها موجب فشار اقتصادی بر ایران می‌شود و هیچ‌گونه دستاورد و نتیجه سیاسی مورد انتظار واشنگتن را به‌همراه ندارد. من تصور می‌کردم آمریکایی‌ها این درس را گرفته‌اند، ولی متأسفانه من‌اشتباه می‌کردم.»