قول و قرار ماندگار تاجرالتجار با معمار شهیر شهر
موضوع: شخصیت‌نگاری محمود فرازنده
ویژگی: کاسب خوشنام، نیکوکار و واقف مسجد فرازنده
بیش از 3دهه از درگذشت حاج محمود فرازنده می‌گذرد؛ کاسب خوشنام محله حسنآباد که سبک کاسبی و مردمداری‌اش شهره بوده و برای بسیاری از نیازمندان و جوانان چند دهه پیش این محله پدری کرده است. مسجد خیابان شهید زیدوند لرستانی که گنبد و کاشی‌های فیروزه‌ای آن چون نگینی در محله می‌درخشد، یادگار این واقف نیکوکار است. مصطفی فرازنده، نوه حاج محمود، از ماجرای یتیمی می‌گوید که تاجرالتجار تهران شد و مسجدی ساخت که هنوز خانه نیازمندان است: «نوجوان بود که پدرش فوت کرد و حاج محمود شد سرپرست یک خانواده پرجمعیت. در اوج نداری بودند که حاج محمود به مادرش قول داد با کسب حلال خرج خانواده را تامین کند. پای قولش ایستاد و به‌عنوان کارگر شیشه‌بری وارد بازار شد. پله‌پله رشد کرد تا اینکه روزی به او لقب تاجرالتجار دادند و آنقدر ثروتمند شد که شاه پیشکارش را برای عقد قرارداد به مغازه او فرستاد، اما حاج محمود که در بازار به تشرع و تدین معروف بود، دست رد به سینه فرستاده شاه زد.»
حاج‌محمود خیریه‌ای در محدوده گلوبندک داشت که خانه امید نیازمندان و به‌ویژه جوانان در شرف ازدواج بود. فرازنده می‌گوید: «حاج‌محمود اگر جوانی را می‌دید که به‌خاطر مشکل مالی ازدواج نکرده، به مسئولان خیریه می‌گفت در کمترین زمان وامی به او بدهند تا تشکیل خانواده بدهد. برای دختران دم‌بخت جهیزیه می‌خرید و به خانواده‌های نیازمند وام بدون سود می‌داد.»
یادگار ماندگار کاسب دلسوز محله حسنآباد اما مسجدی به نام اوست که با هنر استاد حسین لرزاده طراحی و اجرا شده است. فرازنده می‌گوید: «سال‌های آغازین دهه 40 بود که حاج محمود تصمیم گرفت یادگاری ماندگار از خود به جا بگذارد. او بخشی از زمین 16هزارمترمربعی‌اش را که آن زمان انبار نگهداری شیشه بود، وقف ساخت مسجد کرد و از استاد حسین لرزاده خواست تمام هنرش را برای ساخت این مسجد به‌کار بگیرد. استاد لرزاده هم که از نیت خیر حاج محمود باخبر بود برای ساخت مسجد یک شرط داشت؛ شرطش این بود که برای ساخت مسجد از حاج محمود هیچ هزینه‌ای نگیرد تا او هم در این کار خیر سهیم شود.» حاج محمود نیز از ساخت مسجد نیتی نیک داشت. فرازنده می‌گوید: «حاج محمود نیت کرده بود تا زمانی که مسجد پابرجاست برای برگزاری مراسم ختم از هیچ صاحب عزایی پول نگیرند. هنوز هم خانواده حاج محمود تولیت مسجد را برعهده دارند و این رسم ماندگار نیز در مسجد اجرا می‌شود.» حاج محمود فرازنده سال 1369درگذشت و در محوطه مسجد فرازنده به خاک سپرده شد.
در همینه زمینه :