گزارش
به‌روزرسانی طرح ترافیک با برقی‌ها
شهرهای بزرگ دنیا چه قوانین و مقرراتی را در محدوده‌های ترافیکی اجرا می‌کنند؟
سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار
وسایل نقلیه برقی به‌زودی وارد چرخه ترددهای شهری تهران می‌شوند و باید فصلی نو در ترددهای شهری گشوده شود. این وسایل که هیچ سوخت فسیلی‌ای مصرف نمی‌کنند، اثری شگرف بر کاهش آلودگی هوا دارند. به این ترتیب باید شرایطی نو برای تردد آنها تعریف شود تا در محدوده‌های ترافیکی تردد کنند و سایر مردم نیز به این سمت تشویق شوند که وسایل نقلیه خود را به وسایل پاک مانند خودروها و موتورسیکلت‌های برقی تبدیل کنند تا از امتیاز بیشتری برخوردار شوند.
اصلاح طرح در کدام موارد؟
شهرداری تهران برای سال‌های پیش‌رو اصلاح طرح ترافیک را مدنظر دارد و طی آن چند موضوع را در نظر گرفته است. اطلاعات رسیده از سازمان حمل‌ونقل شهرداری تهران به همشهری نشان می‌دهد مهم‌ترین گزینه اصلاح طرح از منظر شهرداری تهران، پرداخت عوارض عادلانه‌تر است. در حال حاضر پرداخت‌های عوارض مبتنی بر زمان ورود و خروج و بسته به نوع معاینه فنی خودرو است، اما در روش درست باید به‌گونه‌ای محاسبه عوارض انجام شود که علاوه بر 2آیتم فعلی یعنی زمان ورود و خروج و همچنین نوع معاینه فنی خودروها، میزان پیمایش و عوارضی که هر خودرو برای شهر ایجاد می‌کند، مشخص شود تا میزان پرداختی متناسب با عوارضی باشد که برای شهر ایجاد می‌کند. مجتبی شفیعی، مدیرعامل سابق این سازمان به همشهری می‌گوید: با توجه به اینکه ابزارهای مدیریت ترافیک براساس سیستم‌های آی‌تی در سال‌های اخیر توسعه قابل‌توجهی پیدا کرده است، شورای ترافیک تهران تکلیفی را برای سازمان ترافیک مشخص کرده تا بستری ایجاد شود و شهروندان بتوانند عادلانه‌تر از امکانات ورود به محدوده طرح ترافیک استفاده کنند؛ البته این مهم هنوز به برنامه اجرایی دقیق و قابل اجرایی نرسیده است. تلاش بر این است که مدیریت ترافیک در تهران بهبود یابد. نحوه محاسبه پیمایش خودروها و میزان عوارض در طرح ترافیک جدید براساس چند پارامتر مشخص می‌شود. مبلغ متوسط پرداختی شهروندان نه‌تنها افزایش نمی‌یابد، بلکه ممکن است کاهش هم داشته باشد. محاسبه میزان عوارض براساس معیارهایی همچون طول پیمایش در هر سفر، مدت انجام سفر، وضعیت آلودگی هوا، میزان ازدحام ترافیکی معابر و وضعیت معاینه فنی خودرو است که در شورای ترافیک این شاخص‌ها به تصویب رسیده و اینکه به چه روشی این پیمایش محاسبه می‌شود، به جزئیات طرح ترافیک بستگی دارد که هنوز به‌طور دقیق جزئیات آن مشخص نشده است، ولی معیار ما شاخص فوق‌الذکر است.
پرسش اساسی
این روزها با نزدیک شدن ناوگان برقی تاکسی، اتوبوس و موتورسیکلت به تهران، این نکته از سوی مسئولان شهری اعلام شده که با ورود برقی‌ها شرایط ترددی در تهران باید تغییر کند و طرح‌های ترافیکی به‌روزسانی شوند، اما مهم‌ترین موضوعی که در بحث برقی‌سازی خودروها باید به آن پرداخته شود این است که آیا برقی‌سازی خودروها به ضرر اقشار ضعیف جامعه نیست؟ قیمت وسایل نقلیه برقی بالاتر از وسایل نقلیه بنزینی است و تبدیل آنها می‌تواند هزینه‌ای برای مردم داشته باشد. به این ترتیب در نگاه اولیه این اقدام اقتصادی نیست، اما وقتی با دقت بیشتر به موضوع نگاه می‌کنیم می‌بینیم که هزینه فایده تبدیل وسایل نقلیه بنزینی به برقی بسیار عاقلانه و ضروری است.
ایجاد محدوده‌های ZEZ
یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ایجاد محدوده‌های ترافیکی شهرهای بزرگ دنیا که با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند، ایجاد محدوده‌هایی در مرکز شهر است که هیچ وسیله نقلیه موتوری شخصی در آنجا تردد نکند. در این گام تلاش شده ترددها در هسته مرکزی شهر تنها و تنها با وسایل نقلیه عمومی تمام‌برقی صورت گیرد و فضا به‌طور خاص در اختیار شهروندانی باشد که قصد دارند پیاده در شهر تردد کنند. این محدوده‌ها که به محدوده‌های(ZEZ(zero emmition zone
معروفند، در شهرهایی نظیر لندن، منچستر، پراگ، بروکسل و رم در مرکز شهر تعریف شده‌اند و با چرخه حمل‌ونقل تمام برقی، همه ترددهای محدوده را پوشش می‌دهند.
محورهای تغییر طرح ترافیک آینده تهران
هوشمندسازی میزان عوارض
هوشمندسازی طول پیمایش مدت انجام هر سفر
تغییر هنگام آلودگی هوا
تغییر در زمان ازدحام ترافیکی
تأکید بر معاینه فنی کامل خودرو
تسهیل عوارض تردد ساکنان محدوده
