حسن هندی؛ متخلفترین راننده تهرانی
موضوع: انواع جرايم رانندگی و تخلفات در تهران قدیم
ویژگی: اصلاحات نو پدید و جریمههای سلیقهای
ماجرای جریمه در تهران و ورود و خروج رانندهها به «محکمه خلاف» روایتی شنیدنی است. زمانی که نظمیه در تهران تشکیل شد و معابر تهران از معبرهای تنگ و باریک به خیابانهای عریض تغییر پیدا کرد و تعداد ماشینها افزایش یافت گزینهای به نام جریمه در قوانین راهنمایی و رانندگی درنظر گرفته شد. وقتی رانندهها برگه جریمه را دریافت میکردند باید برای تصفیهحساب به مرکزی به نام «محکمه خلاف» میرفتند. آنجا مشخص میشد که باید چگونه جریمه شوند. گاهی جریمهها علاوه بر جریمه نقدی با توبیخ و شماتت هم همراه بود. عباس حسینی نویسنده و محقق که ۱۸سال درباره تاریخچه حملونقل تهران پژوهش کرده است میگوید: «آن روزگار به رانندهها «اتومبیلچی» میگفتند. گواهینامه رانندگی یک دفترچه بود که هر برگش برای یک موضوع درنظر گرفته میشد. در صفحه۴ این دفترچه تخلفات اتومبیلچیها نوشته میشد. برخی از رانندهها آنقدر تخلف میکردند که این صفحه دیگر جایی برای نوشتن تخلف جدید نداشت. برای همین برخی از آنها از قصد گواهینامه خود را گم میکردند تا بتوانند گواهینامه جدید با صفحه سفید و خالی از تخلف بگیرند. البته نظمیه هم پروندهای تشکیل میداد تا تخلفات اتومبیلچی را جمعآوری کند. برخی از رانندههای متخلف آن روزگار آنقدر معروف میشدند که مجبور بودند با گریم چهره به رانندگی خود ادامه دهند.»
حسینی در ادامه صحبتهایش از فردی به نام «حسن هندی» یاد میکند و میگوید: «حسن هندی آنقدر در رانندگی خلاف کرده بود که همه او را در نظمیه و محکمه خلاف میشناختند. او راننده اتوبوس بود. برای آنکه شناسایی نشود با چهرهای گریم شده در خطوط دیگر اتوبوسرانی فعالیت میکرد. فرد دیگری به نام میرزا احمدخان با شماره گواهینامه ۸۷۷ مشتری همیشگی نظمیه بود. او بارها مورد شماتت قرارگرفته و جریمه شده بود.»
این نویسنده و محقق درباره انواع جریمههای روزگار گذشته رانندههای تهرانی میگوید: «سرعت غیرمجاز، بوق زدن در معابر وقتی باعث ترس و رم کردن چهارپایانی همچون الاغ و اسب شود، سوار یا پیاده کردن مسافر خارج از ایستگاه، عمله و کارگر سوار کردن (بهدلیل کثیف بودن لباس)، فحاشی و بیاحترامی به مسافر، شرب خمر، بار اضافی و... ازجمله مواردی بود که مشمول جریمه میشد. البته مواردی جالب مثل مسافر طلبیدن سر ایستگاهها یعنی راننده فریاد بزند تا مسافر جمع کند یا راننده اتوبوسها مسافر ایستاده سوار کنند هم جریمه داشت. برخی رانندهها اگر بهفرمان آژانها گوش نمیدادند جرمشان حبس بود.» جریمههای اتومبیلچیها از ۳ قران شروع میشد و تا ۱۵ قران هم میرسید.