جوان‌گریزی!
نکته ويژه در نخستين اردوي تيم ملي بعد از جام‌ملت‌هاي آسيا، عهدشکني پيرامون تغيير نسل بود
بهروز رسایلی
احتمالا شما هم قبول دارید که 2مسابقه رفت و برگشت با تیمی در سطح ترکمنستان اساسا آنقدرها بار فنی ندارد که قرار باشد در موردش داستان‌سرایی کنیم. تیم ملی در دیدار رفت روز آسانی داشت و با ۵گل به پیروزی دست پیدا کرد. داستان مسابقه برگشت اما کمی پیچیده شد و ملی‌پوشان به سختی با به ثمر رساندن تنها یک گل موفق به عبور از سد حریف شدند. البته که نکته ویژه بازی برگشت، زمین چمن مصنوعی و بسیار بی‌کیفیت حریف بود که انصافا کار را برای تیم ایران سخت می‌کرد، اما به هر حال این 2 برد بسیار قابل‌انتظار بود و چه بسا هر تیم معمولی حاضر در لیگ برتر هم از پس کسب ۶ امتیاز کامل برمی‌آمد. بنابراین باید رفت سراغ بحث مهم‌تر این بازی که همانا خلف وعده کادرفنی تیم ملی در مورد مهم‌ترین وعده صادرشده بعد از جام‌ملت‌های آسیا بود؛ جوانگرایی.
هیچ شگفتانه‌ای در کار نبود
اگرچه بین اسامی اعلام‌شده برای حضور در اردوی تیم ملی نام بازیکنان جوانی مثل آرشا شکوری، سامان فلاح، مهدی لیموچی، جواد آقایی‌پور، محمدرضا آزادی و سعید سحرخیزان به چشم می‌خورد، اما در عمل اتفاقاتی رخ داد که به‌نظر می‌رسد فراخوانده شدن این نفرات به اردو هم صرفا جنبه نمایشی داشته است. تیم ملی بازی رفت را با این ترکیب شروع کرد: علیرضا بیرانوند، محمدحسین کنعانی‌زادگان، امین حزباوی، صالح حردانی، میلاد محمدی، سعید عزت‌اللهی، سامان قدوس، علیرضا قلی‌زاده، مهدی طارمی، محمد محبی و سردار آزمون. تنها اعتبار این ترکیب ناشی از حضور حزباوی جوان بود؛ مدافع میانی که بسیاری عقیده دارند در اردوی جام‌ملت‌ها هم باید حاضر می‌بود، اما امیر قلعه‌نویی او را با خودش به قطر نبرد. خیلی منطقی نیست انتظار داشته باشید بابت حضور حردانی ۲۵ساله در ترکیب هم پوئن خاصی به کادر فنی بدهیم. داستان در مسابقه برگشت اما بدتر هم شد؛ جایی که تیم ملی با این ترکیب کار را آغاز کرد: حسین حسینی، شجاع خلیل‌زاده، رامین رضاییان، محمدحسین کنعانی‌زادگان، میلاد محمدی، سعید عزت‌اللهی، محمد قربانی، محمد محبی، سامان قدوس، مهدی قائدی و مهدی طارمی. این قشنگ ترکیب جدی تیم ملی برای حضور در یک مسابقه بزرگ و حساس است و شاید فقط بتوان به حضور قربانی ۲۲ساله به چشم یک اتفاق نگاه کرد. برای نشان دادن عمق فاجعه فقط کافی است یادآوری کنیم این ترکیب نسبت به ارنج تیم ملی در برابر ژاپن در جام‌ملت‌های آسیا فقط ۴تغییر داشت که ۳تا از آنها هم اجباری بودند! یعنی باور کنید اگر سردار آزمون هم در مسابقه رفت مصدوم نمی‌شد، احتمالا در عشق‌آباد به میدان می‌رفت!
پس کی؟ کجا؟
امیر قلعه‌نویی از زمان نشستن روی نیمکت تیم ملی، بارها وعده جوانگرایی داده و هر مرتبه تحقق این موضوع عقب افتاده است. اصلا یکی از نخستین انتقادات او از کارلوس کی‌روش این بود که چرا ایران مسن‌ترین تیم جام‌جهانی را به قطر برد، اما یک سال‌ونیم بعد تیمی که با خود امیر مسافر دوحه شد، دومین تیم پیر جام‌ملت‌ها لقب گرفت! امروز پرسش کلیدی این است که اگر قرار باشد جوانان ایران در مرحله پیش‌مقدماتی جام‌جهانی و برابر تیمی مثل ترکمنستان، آن هم درحالی‌که عملا صعود تیم ملی قطعی شده به میدان نروند، پس کی و کجا نوبت اعتماد به آنها خواهد رسید؟ آیا واقعا بازی در عشق‌آباد هم بدون طارمی، رضاییان، قدوس و عزت‌اللهی در نمی‌آید؟ اصلا در نیاید؛ بالاخره تجربه یا حداقل آزمون و خطا برای جوانان که می‌شود. نمی‌شود؟
جنگ جوانی اول
تیم ملی فوتبال ایران تعطیلات نوروزی را با انجام 2 بازی رفت‌وبرگشت مقابل ترکمنستان سپری کرد. مسابقاتی که به دلیل ضعف نسبی این حریف، نه از لحاظ فنی موضوعیت چندانی داشت و نه کسی منتظر شنیدن نتیجه آنها نشسته بود. گذشته این دو تیم و نتایج بازی‌های ایران و ترکمنستان در سال‌های قبل کاملا تکلیف همه را با این مسابقه روشن کرده بود. نکته‌ای که در این دو مسابقه بیش از هر چیز مورد توجه اهالی فوتبال قرار داشت، نه نتیجه مسابقه بلکه ترکیب تیم و بازیکنانی بود که به میدان می‌رفتند. در نخستین مسابقات تیم ملی بعد از جام‌ملت‌های آسیا طبعا همه به دنبال این بودند که جوانگرایی مدنظر کادر فنی به چه شکل خواهد بود و بازیکنان جدیدی که قرار است به‌مرور وارد ترکیب شوند چه کسانی‌اند. بنابراین در ابتدا بد نیست نگاهی به ترکیب 2 بازی داشته باشیم و آمار حضور بازیکنان در این میادین را زیر ذره‌بین ببریم.
تغییرناپذیر، تعویض‌ناپذیر
میلاد محمدی، محمدحسین کنعانی‌زادگان و سعید عزت‌اللهی؛ این 3 نفر تنها بازیکنانی بودند که در هر 2 بازی و در هر بازی 90 دقیقه کامل به میدان رفتند. رکوردداران 180دقیقه‌ای بازی در برابر ترکمنستان، 3 بازیکنی‌اند که در جام‌ملت‌های آسیا هم جزو بازیکنان اصلی بودند. کنعانی‌زادگان در حالی 180دقیقه بازی کرد که در دفاع وسط بازیکنان جوانی برای آزمایش دعوت شده بودند؛ اما حزباوی و سامان فلاح به‌ترتیب 72 و 19 دقیقه بازی کردند و شجاع خلیل‌زاده 34ساله در بازی اول صرفا به‌خاطر محرومیت به میدان نرفت. در دفاع چپ هم با وجود دعوت از ابوالفضل جلالی، این میلاد محمدی بود که در تمامی دقایق بازی کرد و مدافع چپ جوان استقلال با سابقه بازی در جام‌جهانی حتی یک دقیقه هم به زمین نرفت.
حلقه سوئدی‌ها و بوشهری‌ها
مهدی طارمی، محمد محبی و سامان قدوس؛ این لیست 3نفره هم متشکل از بازیکنانی است که در هر 2 بازی فیکس بودند اما هرکدام از آنها دقایقی تعویض شدند و از زمین بیرون رفتند تا دقایق بازی آنها به 180دقیقه نرسد. اگرچه تفاوت چندانی هم در اصل موضوع نمی‌کند و سامان قدوس را به همراه 2 بازیکن بوشهری باید در جرگه بازیکنان اصلی و همیشگی تیم ملی قلمداد کرد. محبی که در همه بازی‌های تیم قلعه‌نویی تا قبل از جام‌ملت‌های آسیا مورداعتمادترین بازیکن تیم بود، در قطر تقریبا نیمکت‌نشین شد تا اینکه گل مهمش در بازی با ژاپن او را به یکی از ستاره‌های تیم بدل کرد. او در 2 بازی مقابل ترکمنستان هم تقریبا کامل بازی کرد و فقط در دقایق تلف‌شده بازی دوم بود که تعویض شد.
فیکس کی‌روش، ذخیره امیر
بعد از 6 بازیکن برتر که نام آنها ذکر شد، بیشترین دقایق بازی در مصاف با ترکمنستان به علی قلی‌زاده رسید که مجموعا 92 دقیقه برای تیم ملی بازی کرد. قلی‌زاده در بازی اول فیکس بود اما از دقیقه 72 جای خودش را به الله‌یار صیادمنش داد. قلی‌زاده مدت زیادی است که از صف اول بازیکنان تیم ملی خارج شده و به صف دوم پیوسته است. او در دوره کی‌روش و در جام‌جهانی قطر خیلی بیشتر از الان مورد اعتماد سرمربی بود؛ اما در حال حاضر بازیکنی است که معمولا روی نیمکت حضور دارد اگرچه یکی از نخستین انتخاب‌ها برای تعویض محسوب می‌شود.
یک بازی کافی بود
علیرضا بیرانوند، سیدحسین حسینی، صالح حردانی، شجاع خلیل‌زاده و رامین رضاییان؛ این لیست نفراتی است که در یک بازی حضور 90دقیقه‌ای داشتند اما در بازی دیگر اصلا به زمین نرفتند و آمار حضور آنها مقابل ترکمنستان دقیقا 90دقیقه بود. بیرانوند در بازی اول درون دروازه بود و در بازی دوم پس از مدت‌ها نوبت به آزمایش حسینی رسید. شجاع بازی اول را به دلیل محرومیت از دست داد و رامین رضاییان هم در بازی اول روی نیمکت نشست تا صالح حردانی 90 دقیقه در پست دفاع راست آزمایش شود. حردانی در زمان اسکوچیچ هم دقایقی برای تیم ملی بازی کرده بود.
قعرنشین‌های جدول؛ جوان‌ها و مصدوم‌ها
و اما بازیکنانی که دقایق بازی آنها کمتر از 90 دقیقه بود؛ صدرنشین این لیست مهدی قائدی است که در بازی اول فقط 18 دقیقه بازی کرد اما در بازی دوم در ترکیب اصلی قرار گرفت، گل زد و در دقیقه 70 تعویض شد. امین حزباوی در بازی اول و محمد قربانی در بازی دوم در ترکیب اصلی قرار گرفتند؛ هردو 70 دقیقه در زمین بودند و هردو در مسابقه دیگر به زمین نرفتند. بازی این‌دو فوتبالیست جوان، تنها نشانه‌های جوانگرایی موعود در تیم قلعه‌نویی محسوب می‌شد چراکه سامان فلاح 19 دقیقه، صیادمنش 18 دقیقه و محمدرضا آزادی فقط 6 دقیقه بازی کردند و فرصت چندانی به آنها داده نشد. امید نورافکن هم بعد از مدت‌ها مصدومیت دوباره به لیست برگشت که در هر 2 بازی به‌عنوان بازیکن جانشین به زمین رفت و مجموعا 65 دقیقه بازی کرد. آخرین بازیکنی که باید از او نام برد سردار آزمون بود که طبعا در ترکیب اصلی قرار داشت اما در همان بازی اول مصدوم شد تا با 45 دقیقه بازی و البته یک گل زده، اردوی تیم ملی را به مقصد ایتالیا ترک کند.