گزارش
نخستین استخوان‌ساز جهان؛ ساخت ایران
یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق به ساخت استخوان‌ساز نانویی شده که در ترمیم استخوان آسیب‌دیده کاربرد دارد
ساسان شادمان‌منفرد-روزنامه‌نگار
مواد استخوان‌ساز (Bone graft materials) برای ترمیم یا جایگزینی استخوان‌های آسیب‌دیده یا از دست رفته در بدن استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند از منابع مختلفی تهیه شوند. اما یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی دست به ابتکار جالبی زده است که در دنیا نظیر ندارد. این شرکت مواد استخوان‌ساز را با تکیه بر فناوری نانو و دستاوردهای خود در حوزه زیست‌فناوری تولید کرده است. این محصول در دندان‌پزشکی، ارتوپدی و پزشکی بازساختی کاربرد دارد.
پزشکی بازساختی
بازساختی، یک شاخه نوآورانه در پزشکی است که هدف آن ترمیم یا بازسازی اعضا و بافت‌های آسیب‌دیده بیمار است. این حوزه از ترکیب روش‌های مختلفی ازجمله بیولوژی سلولی، مهندسی بافت، پیوند اعضا و فناوری‌های سلول‌درمانی و ژن‌درمانی استفاده می‌کند. در پزشکی بازساختی، تلاش می‌شود تا با سلول‌ها، بیومتریال‌ها و ترکیبات بیوشیمیایی، بافت‌های آسیب‌دیده ترمیم یا به‌طور کامل بازسازی شوند. این رویکرد می‌تواند در درمان بیماری‌ها و آسیب‌های گوناگون مانند آسیب‌های نخاعی، بیماری‌های قلبی، دیابت و بیماری‌های پیوندی کاربرد داشته باشد.
اولین در دنیا
شیما توکل، مدیرعامل شرکت سازنده می‌گوید، محصول‌شان، نخستین محصول استخوان‌ساز نانویی در جهان محسوب می‌شود. او گفت: «نمیمتیک نانوبن، نخستین محصول استخوان‌ساز دنیاست که هر دو فاز آلی و معدنی آن نانومتری است.» توکل مزایای استفاده از این محصول دانش‌بنیان را در جراحی‌ها و فرایندهای ترمیمی برشمرد و افزود: «استخوان‌سازی تسریع‌شده بدون ایجاد عفونت و التهاب با قیمت مناسب از مزایای آن است که در بیمارانی که استفاده شده بود، بنابر نظر بیماران باعث از بین رفتن درد در مقابل گروه کنترل هم شده است.محصول یادشده برای نخستین بار در جهان ثبت شده است و مشابه داخلی و خارجی ندارد.» توکل با اشاره به اینکه این استخوان‌ساز در ناحیه مورد استفاده، عفونت و التهابی ایجاد نمی‌کند، ادامه داد: «این محصول با توجه به طراحی خاص آن، در فضای سینوسی پراکندگی ایجاد نمی‌کند و ساختار منسجمی دارد.»
تعریف
مواد استخوان‌ساز موادی هستند که برای ترمیم یا جایگزینی استخوان‌های آسیب‌دیده یا از دست‌رفته در بدن استفاده می‌شوند. به‌عبارت دیگر، هدف استفاده از مواد استخوان‌ساز، تحریک رشد استخوان جدید و ترمیم ساختارهای استخوانی آسیب‌دیده است. این مواد در جراحی‌های مختلفی مانند جراحی‌های ارتوپدی، دندان‌پزشکی، و جراحی‌های فک و صورت کاربرد دارند. همچنین آنها می‌توانند از منابع مختلفی تهیه شوند و به‌طور کلی به 3دسته زیر تقسیم می‌شوند:
استخوان اتوژن: استخوان برداشته‌شده از بدن خود فرد را استخوان اتوژن می‌گویند. این نوع پیوند به‌دلیل سازگاری بیولوژیکی بالا و خطر پایین واکنش پس‌زنی، به‌عنوان گزینه‌ای ایده‌آل شناخته می‌شود.
استخوان آلوژن: استخوانی که از اهداکنندگان فرد فوت‌شده برداشته می‌شود. این استخوان‌ها پس از برداشت، تحت فرایندهایی برای پاکسازی و استریل‌سازی قرار می‌گیرند تا خطر واکنش‌های ایمنی و عفونت کاهش یابد.
مواد سنتتیک و بیومتریال‌ها: مواد مهندسی‌شده که می‌توانند شامل سرامیک‌ها، پلیمرها و ترکیبات معدنی باشند. این مواد طوری طراحی می‌شوند که خصوصیاتی شبیه استخوان واقعی داشته باشند و به رشد و ترمیم استخوان کمک کنند.
