گزارش
ساماندهی کودکان کار در 5گام
مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در گفت‌وگو با همشهری آخرین جزئیات طرح سامان کودکان کار را تشریح کرد
زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار
کودکان کار و خیابان؛ معضلی که تهران به‌شدت با آن دست به گریبان است؛ چرا که براساس گفته‌های سیدعلی کاظمی، معاون وزیر دادگستری 30هزار کودک کار و خیابان در تهران وجود دارد و حضورشان در معابر عمومی و چهارراه‌ها و... سبب نازیبایی چهره شهر شده است. از این‌رو مدیریت شهری در دوره ششم طرح ساماندهی و جمع‌آوری آنها را در دستور کار قرار داده است. البته به‌گفته احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، ساماندهی کودکان کار در قالب طرح ویژه ساماندهی، توانمندسازی و حرفه‌آموزی کودکان انجام می‌شود. او در گفت‌وگو با همشهری ابعاد این طرح را تشریح و تأکید کرد: «امیدواریم با یک کار کارشناسی شاهد تهرانی عاری از کودکان کار و خیابان باشیم.»
بررسی 2ساله طرح ساماندهی
تاکنون 32بار طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان در تهران اجرا شده اما چون پیوست کارشناسی نداشته، ابتر ماند و امروز هم شاهد حضور کودکان در خیابان‌های پایتخت هستیم. ازاین‌رو برای موفقیت در کاهش و پاک کردن چهره شهر از حضور کودکان کار و خیابان، طرح ویژه ساماندهی، توانمندسازی و حرفه‌آموزی کودکان در موقعیت خیابان پس از 2 سال کار کارشناسی و استفاده از تجربه 40گروه مردم نهاد و مشارکت 27دستگاه متولی، عملیاتی شد. درواقع با اقدامات صورت گرفته درنهایت به طرح 5ضلعی رسیدیم. نکته مهم این است که اگر حتی یکی از اضلاع ابتر بماند قطعا موفقیتی در طرح حاصل نمی‌شود. از این‌رو موضوع ساماندهی کودکان کار در موقعیت خیابان را با جدیت پیگیری می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم خللی در این فرایند ایجاد شود.
گام اول؛ آگاه‌سازی عمومی
قبل از هر اقدامی باید اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی صورت گیرد تا مردم بدانند کمک کردن به کودکان در خیابان خیانت و ظلم به آنهاست و باعث می‌شود این کودکان در خیابان‌ها بمانند و به مرور زمان گرفتار سایر بزه‌ها شوند. بنابراین اگر قرار است کمکی به کودکان شود می‌بایست از طریق دستگاه‌های متولی صورت گیرد.
گام دوم؛ برخورد با سرشبکه‌ها
شبکه‌های مافیایی و سرشبکه در موضوع کودکان کار وجود دارد. افرادی که چهارراه را سرقفلی اجاره می‌دهند یا از زباله گردها ماهانه حداقل 12میلیون تومان دریافت می‌کنند و همه این موارد نشان می‌دهد که پای مافیا درمیان است و نمی‌توان آن را کتمان کرد. بنابراین برخورد قاطع با سرشبکه‌ها را در دستور کار داریم.
گام سوم؛ جذب و شناسایی کودکان
اعتقادی به جمع‌آوری اتوبوسی نداریم. بنابراین در خودروها یک مشاور متخصص در حوزه کودک حضور دارد که پس از شناسایی کودکان در چهارراه‌ها و... با آنها صحبت می‌کنند. همراه با آنها نزد خانواده می‌روند و از والدین تعهد گرفته می‌شود تا دیگر کودک خود را به خیابان نفرستند. کودکان اتباع هم اگر غیرمجاز باشند حتما رد مرز می‌شوند و اگر مجاز باشند از طریق امور اتباع وضعیت‌شان پیگیری می‌شود.
گام چهارم؛ جذب در پویاشهر
بیش از 30مرکز پویاشهر به همت شهرداری تهران و در راستای جذب و آموزش کودکان کار راه‌اندازی شده است. کودکان کار در این مراکز علاوه بر فراگیری آموزش خواندن و نوشتن، می‌توانند از خدمات تفریحی مانند استخر و... استفاده و در برنامه‌ها و رقابت‌های ورزشی هم شرکت کنند. درواقع این مراکز به نوعی مرکز استعدادیابی محسوب می‌شود و تاکنون 2500استعداد در رشته‌های ورزشی و هنری و... شناسایی شده‌اند.
گام پنجم؛ توانمندسازی و حمایت از خانواده‌ها
یکی از دلایل حضور کودکان در خیابان، فقر خانواده است. برای حمایت از این خانواده‌ها باید کمیته امداد، ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بنیاد علوی و... وارد میدان شوند و در کنار آنها هم شهرداری بسته‌های حمایتی پیش‌بینی می‌کند. کارآفرینی خانگی مانند چرم‌دوزی، تابلوبافی و... اقداماتی است که اعضای خانواده این کودکان می‌توانند انجام دهند تا کودکان وارد کار در خیابان نشوند.
حمایت از ترنس‌ها در گروه همراهی وزارت بهداشت
بحث ترنس‌ها کاملا تخصصی است و جداسازی و تفکیک آنها مسئله فنی محسوب می‌شود و باید یک نگاه ویژه‌ای به آن داشت. لذا با وزارت بهداشت و بهزیستی این مسئله را مطرح و اعلام آمادگی کردیم که می‌توانیم فضا و زیرساختی در این زمینه اختصاص دهیم و خدمت‌رسانی باید توسط نیروهای متخصص ارائه شود. وزارت بهداشت در مورد ترنس‌ها اقدامی نکرده و پای کار نیامده است. علاوه بر آن وزارت بهداشت برخلاف دستور رئیس‌جمهور، تاکنون برای ترانس‌ها پروانه بهره‌برداری از یاورشهرها را به شهرداری تهران نداده است.
احداث یاورشهر10 برای زنان معتاد متجاهر
شهرداری تهران در قرارگاه اجتماعی موضوع معتادان متجاهر را پیگیری کرد و اکنون با راه‌اندازی 9یاورشهر، ظرفیت‌پذیری 7500معتاد متجاهر ایجاد شده است. علاوه بر آن 3ساختمان برای راه‌اندازی مراکز طراوت (درمان، مهارت‌آموزی و بازتوانی) ویژه زنان معتاد متجاهر راه‌اندازی شد و یاورشهرهای 5 و 8 هم به بانوان اختصاص داده شد. گویا در این مورد تهران هنوز کمبود دارد و ازاین‌رو به‌زودی یاورشهر10 ویژه بانوان معتاد متجاهر با ظرفیت 150 تا 200 نفر در منطقه21 (خارج از بافت مسکونی) افتتاح و پذیرش و خدمت‌رسانی در آن آغاز می‌شود.
در همینه زمینه :