ایران پنجمین سازنده رآکتور متانول

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

امروز از نخستین رآکتورهای فوق‌سنگین بومی ساخته شده در شرکت‌های صندوق ذخیره فرهنگیان رونمایی می‌شود. این خبر را دیروز «رضا مرادصحرایی» وزیر آموزش و پرورش در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی بومی اعلام کرد. 2شرکت پتروشیمی از شرکت‌های وابسته به صندوق ذخیره فرهنگیان هستند که در راستای باور به توانمندی داخلی در ساخت تجهیزات فوق‌سنگین تجهیزات خود را از شرکت ماشین‌سازی اراک تامین می‌کنند. حالا ایران در کنار چین، آمریکا و عربستان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان متانول در جهان به‌شمار می‌رود.

رآکتور R3001
طبق گزارش‌های منتشر شده، ماشین‌سازی اراک، نخستین رآکتور فوق‌سنگین بومی تولید متانول با نام R3001 را دیروز (شنبه) تحویل شرکت بهره‌بردار داد. پس از ساخت موفقیت‌آمیز این تجهیزات، ایران به‌عنوان پنجمین سازنده صاحب فناوری ساخت این تجهیزات در دنیا شناخته می‌شود.

متانول چیست؟
متانول یک نوع الکل ساده و سمی با فرمول شیمیایی CH3OH بوده که بی‌رنگ، قابل اشتعال و سمی است. این الکل در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و آزمایشگاهی کاربردهای متفاوتی دارد.
متانول به‌عنوان حلال در تولید بسیاری از محصولات شیمیایی، دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود.
از متانول به‌عنوان سوخت در برخی از موتورها استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند در تولید سوخت‌های بیوایتانول کاربرد داشته باشد.
متانول در تولید فرمالدئید، استیک اسید و بسیاری دیگر از مواد شیمیایی مهم نقش دارد.
به‌دلیل نقطه انجماد پایین، متانول در تولید محلول‌های آنتی‌فریز و ضد‌یخ استفاده می‌شود.
در آزمایشگاه‌ها، متانول به‌عنوان حلال یا برای انجام واکنش‌های شیمیایی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرآیند تولید
رآکتور تولید متانول یک دستگاه صنعتی و محلی است که در آن واکنش‌های شیمیایی لازم برای تبدیل مواد اولیه به متانول رخ می‌دهد. مواد اولیه اصلی مورد استفاده در تولید متانول معمولا گاز طبیعی (که منبع اصلی متان است)، آب و اکسیژن است. این رآکتورها بخش مهمی از صنایع شیمیایی را تشکیل می‌دهند و در مقیاس‌های بزرگ عملیاتی می‌شوند.
تبدیل گاز طبیعی به گاز سنتز: ابتدا گاز طبیعی به همراه آب در یک فرآیند به نام اصلاح بخار تحت دما و فشار بالا قرار می‌گیرد تا گاز سنتز تولید شود. گاز سنتز اساساً ترکیبی از مونواکسیدکربن، دی‌اکسید کربن و هیدروژن است.
واکنش در رآکتور متانول: گاز سنتز سپس وارد رآکتور متانول می‌شود. در این راکتور، گاز سنتز تحت شرایط کنترل شده (دما، فشار و حضور کاتالیزور) به متانول تبدیل می‌شود. واکنش اصلی تولید متانول می‌تواند به‌صورت ساده ‌شده به این شکل نوشته شود:
CO + 2H2→ CH3OH
خنک‌کردن و جداسازی: محصول خروجی از رآکتور که شامل متانول و بخارات دیگر است، خنک می‌شود تا متانول مایع جدا شود.
تصفیه و پالایش: در نهایت، متانول جدا شده تصفیه و پالایش می‌شود تا محصول نهایی با خلوص بالا به دست‌ آید.