گزارش
گفت‌وگو با محمد روح‌الامین طراح پوستر بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه‌های ایران
تلاش کردم ارتباط مردم و رسانه را صمیمی‌تر کنم
الناز عباسیان-روزنامه‌نگار
بیست‌وچهارمین نمایشگاه رسانه‌های ایران از ۲۹ بهمن تا ۲ اسفند ۱۴۰۲ با حضور بیش از ۶۰۰ رسانه در مصلای امام خمینی(ره) برگزارشد. امسال پوستر این جشنواره متفاوت از سال‌های گذشته بود و توجه خیلی‌ها را به خودش جلب کرد. محمد روح‌الامین، طراح پوستر این دوره از نمایشگاه رسانه‌های ایران است؛ کسی که در سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر دیپلم افتخار طراحی لوگو را دریافت کرده و در 4 دوره دیگر این جشنواره نامزد سیمرغ بلورین بهترین طراحی پوستر شده است. در ادامه این هنرمند ۴۹ ساله درباره پوستر متفاوت نمایشگاه توضیحات بیشتری می‌دهد.
پوستر یکی از تأثیرگذارترین روش‌های تبلیغاتی است و بهترین پوستر، اثری است که خودش بی‌آنکه طراح توضیحی داده باشد با آدمی حرف بزند؛ نکته‌ای که در پوستر امسال نمایشگاه رسانه‌های کشور نیز به خوبی دیده می‌شود و مخاطب با آن ارتباط گرفته است. اما با این حال همیشه طراحان نکته‌هایی را هنگام طراحی در ذهن دارند که دانستنش برای مخاطبان جالب است. امکانش هست کمی درباره کلیت این پوستر و طراحی متفاوتی که از پوسترهای متداول و کلاسیک دارد توضیح دهید.
به‌نظر من اگر امروز قرار باشد برای یک کار یا رخداد فرهنگی پوستری طراحی شود باید حتما اقتضای زمان را درنظر بگیریم. زمانه‌ای که همه ما در معرض انبوهی از اطلاعات، تصاویر و تولیدات گرافیکی هستیم که می‌خواهند محصولات مختلف بازرگانی را تبلیغ کنند. تبلیغ هم فرق نمی‌کند برای مخاطب به‌معنای عام، کار فرهنگی است یا تجاری و با مواد غذایی یا محصول دیگر. آنچه امروز مردم در معرض آن هستند این است که جنس تبلیغ تغییر کرده است. اگر متوجه این تغییر جنس تبلیغ شویم دیگر نباید خاکستری کار‌کنیم. خاکستری به این معنا که عنصری، بود و نبود آن فرقی نداشته باشد. اثر اگر منظورش تبلیغات است باید تبلیغات کند چه روی بیلبورد و چه در فضای مجازی. اگر دیده نشد پس نقض‌غرض است. این مهم از ابتدا در ذهن من بود و هست. به این معنا که اگر قرار است در آینده من کاری را تولید کنم حتما با این پیش‌فرض اقدام خواهم کرد. من با خودم فکر کردم اگر در این زمانه رسانه‌ای وجود دارد، این رسانه چه موجودی است؟ سابقه‌ای که ما از این موجود داریم این است که رسانه است که ما از گذشته با آن سر و کار داریم مثل مجلات و روزنامه‌ها. اما امروز این روزنامه و مجلات دچار تحول و ارتقا شده‌اند. البته این دو واژه تحول و ارتقا هم درباره مطبوعات حق‌مطلب را ادا نمی‌کنند. بهتر است بگوییم دچار یک ویژگی عجیب و غریب و تبدیل به یک موجود دیگری شده‌اند؛ موجودی که ویژگی‌های آن همان‌هایی است که من سعی کرده‌ام در قامت این عنصر تصویری در پوستر نشان دهم.
منظورتان این است که شما در این پوستر رسانه را به شکل یک موجود فرض کرده‌اید که مثل انسان اجزای شنیدن، دیدن و صحبت‌کردن دارد؟
بله، اینکه چشم، گوش و دهان دارد و حرف می‌زند. این موجود عجیب منطبق بر محتوایی است که به آن فکر می‌کردم. با خودم فکر می‌کردم اگر قرار است یک انسان رسانه تولید کنیم این موجود جدید چه چیزهایی دارد که قبلی‌ها نداشتند و تک‌تک اجزا را اضافه کردم. وقتی به این فکر رسیدم به سرعت ایده پوستر طراحی شد. من کار خودم را انجام دادم از این به بعد کسانی که صاحبان این رویداد هستند باید تکلیف خودشان را بدانند. آیا می‌خواهند این کار جدید را اینگونه نمایش دهند یا نه؟ این حلقه مفقوده که در عالم گرافیک دیزاین وجود دارد جسارت سفارش‌دهنده است.
منظور شما این است که پوستر نمایشگاه رسانه‌ها ترجمه یک انسان‌رسانه است؟
انسان رسانه چیزی است که ما در این سال‌ها در کل جهان می‌بینیم می‌شنویم و خیلی چیز عجیبی هم نیست. شاید اسمش غلط‌انداز باشد اما باز می‌گویم چیز جدیدی نیست. همه ما وقتی در معرض یک حادثه قرار بگیریم یک انسان رسانه هستیم و می‌توانیم به سرعت آن را منتقل کرده و اثر‌گذار باشیم. مثلا اگر برای ساختمان پلاسکو اتفاقی می‌افتد نخستین کسی که از کنار آن عبور می‌کند می‌تواند نخستین خبر را مخابره کند. کسی هم نمی‌تواند جلوی کار او را بگیرد و چیز عجیبی هم نیست. او این رخداد را دیده، ابزارش مثل دوربین گوشی همراه و اینترنت را هم داشته و با رعایت همه اصول مخابره کرده است. دقیقا اگر بخواهیم طرح پوستر را در قامت یک شخصیت ببینیم، می‌تواند ترجمه انسان‌رسانه باشد که به‌عنوان یک فرد می‌تواند تمام مسئولیت‌ها را بپذیرد و در معرض اخبار قرار بگیرد و اخبار و فیلم تولید کند و بعد آن را در دید عموم قرار دهد.
در کل مهم‌ترین هدفی که برای این پوستر دنبال می‌کردید چه بود؟
یک اثر سوررئال برای این جشنواره طراحی و تلاش کردم ارتباط مردم و رسانه را صمیمی‌تر کنم.
مشخص است در پوستر امسال به رسانه‌های اجتماعی توجه ویژه‌ای شده چون به هر حال ابزار مهمی در رسانه هستند؟
بله همینطور است؛ رسانه‌های جدید شباهتی به رسانه‌های گذشته ندارند. رسانه‌های جدید بیشتر شبیه به روبات شده‌اند؛ یعنی در کنار پخش صدا و تصویر، همه‌‌چیز را ضبط می‌کنند و من سعی کرده‌ام این شکل جدید رسانه را در قالب تصویر ترجمه کنم.
