مدیریت یکپارچه آسیبهای شهر
مدیریت شهری ششم با پای کار آوردن تمام بخشها سعی دارد با آسیبهای اجتماعی پایتخت مقابله کند
فرناز محمدزاده-روزنامهنگار
ماجرا از آنجایی شروع شد که معتادان متجاهر در هرجا که فکرش را کنید، اتراق کرده بودند. گوشه گوشه شهر شده بود پاتوق معتادانی که محلی برای اسکان و زندگی نداشتند. به هر دستگاه و نهادی هم بابت پرسه این افراد در سطح شهر انتقاد میکردیم، شانه خالی میکردند. اوضاع آنقدر بیخ پیدا کرد که انتقاد شهروندان تهرانی مخصوصا در محلههای جنوبی بالا گرفت و رشد افسارگسیخته تعداد معتادان متجاهر را شاهد بودیم. با آغاز بهکار مدیریت ششم شهر تهران، شهرداری و شورا خیز بلندی برای رفع این معضل برداشتند.هرچند که مدیران سابق شهری در همان ابتدا توصیه کردند که از آنجایی که شهرداری تهران در حوزه آسیبهای اجتماعی مسئولیت تعریف شدهای ندارد، الزامی به ورود مدیریت شهری به آن نیست، اما مدیران فعلی شهر از حیث مسئولیت اجتماعی خود نتوانستند نسبت به دغدغهها و مطالبات شهروندان بیتفاوت باشند. برهمین اساس قرارگاه اجتماعی شکل گرفت و تمامی دستگاههای مسئول در این حوزه دور یک میز نشستند. شهرداری تهران در رأس این قرارگاه، سایر دستگاهها را پای کار آورد تا با رفع موازیکاری، اقدامات مؤثری را که تاکنون انجام نشده بود در دستور کار قرار دهد.
ساماندهی معتادان متجاهر در قرارگاه اجتماعی
پذیرش معتادان منعپذیرشی در یاورشهرها
در گام اول، پرونده معتادان متجاهر روی میز قرار گرفت و برای پایان دادن به دور باطل جمعآوری و رهاسازی معتادان منع پذیرشی، شهرداری تهران مسئولیت بزرگی را پذیرفت. درواقع براساس قانون، مرکز ماده 16امکان پذیرش گروهی از معتادان متجاهررا که دارای بیماریهای اعصاب و روان، زخمباز، عفونی، صغر سنی (زیر 18سال)، کبر سنی (بالای 65سال) و... هستند ندارد؛ برهمین اساس مدیریت شهری پایتخت با ایجاد 9یاورشهر و ایجاد 7500ظرفیت، شرایطی را ایجاد کرده تا معتادان متجاهر منع پذیرشی که همانند مانعی بزرگ بر سر راه ساماندهی معتادان متجاهر بودند را درمان کند.پیش از این احمد احمدیصدرمدیرعامل سازمان رفاه خدمات ومشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران به خبرنگار همشهری در اینباره گفته بود: معتادان منع پذیرش شامل معتادان متجاهر دارای بیماری عفونی، زخم باز، ایدز، هپاتیت، زنان و مردان بالای ۶۵ سال، افراد زیر ۱۸سال، بیماران اعصاب و روان، افراد دارای بیماریهای خاص و... ازجمله افرادی هستند که توسط شهرداری تهران در مراکز یاورشهر مورد پذیرش قرار گرفتند و شهرداری تهران هیچ منع پذیرشی برای این افراد ندارد و آنها را در مراکز خود با نگاه اخلاقمحور و انسانمحور میپذیرد.
70درصد مراکز شهرداری در اختیار منع پذیرشیها
مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران همچنین گفته که یکی از مشکلاتی که باعث شده بود ساماندهی معتادان متجاهر معطل بماند وجود این افراد بود؛ زیرا در قانون تصریح شده بود که عدهای از معتادان نمیتوانند در مراکز ماده ۱۶ پذیرش شوند، اما حالا بیش از ۷۰درصد از مراکز ماده ۱۶ شهرداری تهران در اختیار منع پذیرشیها قرار دارد و شهرداری تهران همه آنها را در مراکز خود پذیرفته است.
نمیتوان نسبت به آسیبهای اجتماعی بیتفاوت بود
احمدیصدر در ادامه میافزاید: سؤال من این است که کدام مسئولی میتواند بگوید در میان این حجم از مسائل و بحرانهای اجتماعی، خوابش میبرد؟! چهکسی باید مسئله مهم و خطرناکی چون آسیبها را در تهران سامان دهد؟ جز اینکه همه دستگاهها بیایند و با یک همافزایی و تلاش جهادی ذیل یک مدیریت واحد موضوع را سامان بخشند. اگر هر کسی بگوید به من ربطی ندارد، مشکلات کشور حل نخواهد شد.
شهرداری تهران: معتادان متجاهر همانند خانواده ما هستند
او با انتقاد از نگاه برخی دستگاهها به مسئله منع پذیرش و معتادان متجاهر زخم باز که محکوم به مرگ در خیابان بودهاند، گفت: در گذشته این معتادان را نه وزارت بهداشت میپذیرفت و نه بهزیستی.زن معتاد متجاهری راکه ناموس ماست، هیچ نهادی پذیرش نداشت. در این شرایط بود که شهرداری تهران آمد و گفت ما خادم همه مردم هستیم؛ پس همه این افراد را با افتخار میپذیریم. احمدیصدر با بیان اینکه امروز شهرداری تهران معتادان منع پذیرشی که در خیابان محکوم به مرگ بودند را در آغوش میگیرد و نگهدار این افراد است، گفت: هزینه درمان هر کدام از این افراد حدود 30تا 100میلیون تومان در ماه است، اما ما معتقدیم این افراد بچههای ما و عضو خانواده ما هستند؛ از همین رو است که شهرداری تهران برای این افراد عاشقانه در حال کار است و ما پذیرای منع پذیرشیها هستیم.
ساماندهی کودکان کار در دست اجرا
فعالیت 37پویاشهر در تهران
قدم بعدی این قرارگاه اجتماعی برای ساماندهی کودکان کار برداشته شد. درواقع بعد از آنکه جمعآوری و ساماندهی معتادان متجاهر به نقطه مطلوبی رسید، اعضای این قرارگاه برای رفع یک معضل اجتماعی دیگر در شهر تهران خیز برداشتند؛ برهمین اساس مدارس پویاشهر در تمامی مناطق به خصوص مناطق جنوب پایتخت توسعه یافت تا در مورد کودکان کاری که از درس و مدرسه جاماندهاند، فکری اساسی شود. این روند بهصورتی دنبال شد تا هر منطقه شهری حداقل یک مدرسه بهمنظور آموزش، تربیت و استعدادیابی کودکان خیابان داشته باشد؛ برهمین اساس درحال حاضر 37پویاشهر فعال شده و با قوت بیشتر از گذشته بهدنبال شناسایی استعدادهای نهفته این کودکان هستند. کودکان کار و خیابان، آنقدر مشغول انجام کارهای سپرده شده از سوی اربابان خود هستند که حتی نمیدانند در چه حوزهای توانمندی دارند تا در راستای همان حرکت کنند. از این جهت مدیریت شهری پایتخت باز هم برای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود به این موضوع ورود جدی کرد و با ظرفیت 7هزار نفر این مراکز پویاشهر آماده پذیرش کودکان کار است.
اجرای طرح ویژه ساماندهی کودکان
اما این تمام اقدامات مدیریت شهری برای ساماندهی کودکان کار نیست. از آنجایی که برخی از این کودکان درگیر باندهای مافیایی هستند و درآمد حاصل از کار سر چهارراهها برای اربابانشان است، جمعآوری آنها با همکاری پلیس در دستور کار قرار گرفت و طرح ویژه ساماندهی کودکان کار کلید خورد. این امر کمک خواهد کرد تا بساط سوءاستفادهگری عدهای که از سن کم و قد کوتاه این کودکان برای جلب ترحم شهروندان و دریافت کمک مالی بهرهمند میشوند و جیبشان روزبهروز پر پولتر و جسم این کودکان روزبهروز نحیفتر میشود، جمع شود.
پذیرش 7هزار کودک کار و خیابان در مراکز شهرداری
در این رابطه نیز مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهر تهران گفته بود: تا آغاز بهکار مدیریت شهری فعلی 20مرکز پویاشهر داشتیم، اما در 2سال اخیر تعداد آنها به 37مرکز رسیده است. در این مراکز بهدنبال استعدادیابی، آموزش و تربیت کودکان کار و خیابان هستیم که 37مرکز پویاشهر بهصورت تخصصی در زمینه استعدادیابی کودکان ورود کرده است.
احمدیصدر با تأکید بر اینکه 7هزار نفر از کودکان کار و خیابان در مراکز پویاشهر پذیرش شدهاند، گفت: بسیاری از این کودکان، اتباع بیگانه هستند و خدمترسانی را از این کودکان نیز دریغ نکردیم. همچنین علاوه بر تحصیل کودکان در مراکز پویاشهر، از خانوادههایشان که از اقشار کمدرآمد هستند نیز حمایت میکنیم و با بستههای معیشتی سعی داریم کمکحالشان باشیم.
حکم ویژه شهردار تهران از رئیسجمهور
تمامی اقدامات شهرداری تهران در راستای ساماندهی آسیبهای اجتماعی شهر بهصورتی دنبال شد که رئیسجمهور طی حکمی شهردار پایتخت را دستیار ویژه خود در حل معضلات اجتماعی کلانشهر تهران کرد. حال علیرضا زاکانی ماموریت دارد در 5حوزه معتادان متجاهر، کودکان کار، حاشیهنشینی، فساد اخلاقی و متکدیان بهطور ویژه ورود کرده و تمامی دستگاهها را نیز پای کار آورد.