40تصویر برجسته از ایران

رابعه تیموری-روزنامه‌نگار

«بسیار شوق‌آور» و «برجسته» تعابیری است که مقام معظم رهبری در مورد نمایشگاه توانمندی‌های تولید داخل به‌کار برده‌اند. در این نمایشگاه بیش از 40تولیدکننده بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان که در تولید و اشتغال حرفی برای گفتن دارند، شرکت کرده‌اند و گوشه‌ای از تلاش‌های بی‌هیاهو و دستاوردهای ارزشمند خود در عرصه علم و فناوری را به نمایش گذاشته‌اند.گرد آمدن این حجم از موفقیت‌ها و افتخارات صنعتگران و پژوهشگران مراکز دانش‌بنیان سراسر کشور، در فضای کوچک حسینیه امام‌خمینی‌(ره) سبب شد مقام معظم رهبری انتقال این حس و حال خوش و غرورآفرین به عموم ایرانیان را ضرورت و نیازی مغفول برشمرند و ما برای نشان دادن گوشه‌ای از این آلبوم شوق‌آور به مردم ایران آستین بالا بزنیم. گزارش زیر حاصل بازدیدی مفصل از غرفه‌های نمایشگاه توانمندي‌هاي توليد داخل است که در آستانه 45سالگی انقلاب اسلامی در حسینیه امام (ره) برپا شده است.

تولیدکنندگانی که از خاک برخاستند
خرده‌های سنگ آهن، کنسانتره، کندله، آهن اسفنجی و فولاد موادی هستند که به نظم و ترتیب و داخل محفظه‌های شیشه‌ای روی میز چیده شده‌اند تا فرایند تولید محصول در شرکت معدنی صنعتی آهن و فولاد گل‌گهر را به نمایش بگذارند. غرفه معدن و صنایع معدنی در ابتدای نمایشگاه قرار گرفته و بازدیدکنندگان پس از طی پله‌های کوتاهی که به صحن حسینیه منتهی می‌شود، سنگ‌های خارا، ماکت اجزای کامیون کمپرسی 60تنی و... را مقابل خود می‌بینند.
توضیحات رضا خاکسارپور، حکمت وجود این ماکت در نمایشگاه را روشن می‌کند. او رئیس واحد تحقیقات توسعه و فناوری شرکت گل‌گهر است و می‌گوید:«با حمایت این شرکت برای نخستین‌بار در کشور کامیون کمپرسی 60تنی (دامپتراک)تولید شده است. این کمپرسی یکی از مهم‌ترین ابزارهای معدنکاری است که به‌دلیل تحریم کشور نمی‌توانیم آن را وارد کنیم و استفاده از ماشین‌آلات فرسوده هزینه بسیار زیادی را به معدنکاران تحمیل می‌کند.»
 اجرای طرح خط انتقال آب خلیج‌فارس که آب مورد نیاز کارخانه‌ها را تأمین می‌کند، از دیگر دستاوردهایی است که با حمایت گل‌گهر و تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت سیزدهم به سرانجام رسیده و مشکل چندین ساله آبرسانی به واحدهای صنعتی را رفع کرده است.

نمایش تولیدات پس از اجرای نهضت احیا
بر پیشانی هر یک از غرفه‌ها حوزه فعالیت شرکت‌های متولی آن حوزه نوشته شده، اما ماکت ماشین‌های سنگین ردیف شده روی رومیزی‌های ترمه وسط غرفه ماشین آلات معدنی بازدیدکنندگان را از توجه به سردر آن بی‌نیاز می‌کند. حسین قهرمانی، مدیرعامل شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو پذیرای بازدیدکنندگان این غرفه است.هپکو یکی از ‌‌۵ هزار واحد صنعتی، تولیدی و اقتصادی راکدی بوده که در نهضت احیای واحدهای صنعتی دولت سیزدهم دوباره کمر راست کرده است. قهرمانی می‌گوید: «شرکت هپکو در سال 1386در جریان خصوصی‌سازی‌ شرکت‌ها ورشکست شد و زیان آن به 141میلیارد تومان رسید، ولی پس از احیای شرکت و با حمایت‌های دولت، تولید آن از صفر به 260دستگاه رسیده و در 6‌ماهه اول سال‌جاری 6میلیارد تومان سودآوری داشته است. تا پایان سال هم تولیدات شرکت به 550دستگاه افزایش پیدا می‌کند.» تولید دامپتراک (کامیون‌های ویژه مراکز صنعتی)، بیل 75تنی معدنی و بولدوزر نیز از دیگر دستاوردهای این شرکت است که پس از احیای شرکت و برای نخستین بار در کشور تولید می‌شود.

اشتغالزایی برای نخبه‌ها
در کنار عنوان همه غرفه‌ها عبارت «دانش‌بنیان» ذکر شده است. غرفه «زنجیره خودرو» هم از این قاعده مستثنی نشده. در این غرفه بیش ازآن که تکنولوژی به‌کار رفته در تولید لوازم خودرو مانند جلوآمپر دیجیتال، کیسه هوا، سنسور اکسیژن و صندلی خودرویی جلب توجه کند، نوشته روی نمایشگر گوشه غرفه خودنمایی می‌کند:«اشتغال 250نخبه کشوری در شرکت قطعه‌سازی‌ کروز»؛ پس زمینه این نوشته هم تصاویر جوانانی است که در واحدهای تولیدی شرکت با جدیت مشغول کارند. تنوع غرفه‌های نمایشگاه قابل توجه است و در همسایگی اتاقک نمایش تولیدات قطعات خودرو، غرفه زنجیره تولید شیر خشک نوزادان قرار گرفته است. روی یکی از تابلوهای داخل غرفه، شرایط تولید مواداولیه شیرخشک در داخل کشور شرح داده شده است: «روغن:تولید داخل، مالتو: تولید داخل، شیر خشک پایه:تولید 100درصد، لاکتوز: نیاز به سرمایه‌گذاری، پودر آب پنیر:نیاز به افزایش تولید» توضیحات محمد اذغاب، مدیر روابط‌عمومی شرکت پگاه این شرایط را روشن‌تر ترسیم می‌کند: «ما در تولید 3ماده از 5ماده اولیه تولید شیر خشک کاملا خودکفا شده‌ایم و این امر باعث شده تولیدات سالانه شیرخشک شرکت از 160تن به 340تن ارتقا پیدا کند.درصدد هستیم که در تولید 2 ماده دیگر نیز به‌خودکفایی برسیم.»

تولید تاندون و غضروف
تعداد قابل توجهی از بازدیدکنندگان نمایشگاه را خبرنگاران و اصحاب رسانه تشکیل می‌دهند که بنا بر وظیفه خبری خود محصولات و دستاوردهای همه غرفه‌ها را با دقت و بررسی می‌کنند، اما غضروف‌ها، تاندون‌ها، انواع پوست‌پیوندی و دریچه‌های قلبی که در غرفه فراورده‌های بافتی ایران به چشم می‌خورد، مکث اغلب آنها را مقابل این غرفه کشدار و طولانی می‌کند. الهه مجیدنیا هم آماده است تا با حوصله رسالت و تنگناهای کاری شرکت فراورده‌های بافتی ایران را برایشان توضیح دهد. او نماینده علمی شرکت است و می‌گوید: «وظیفه ما تولید بافت‌های پیوندی با منشأ انسانی است که در انواع جراحی‌ها و ارتوپدی‌های فک و صورت و اصلاح مشکلات صافی کف پا، بهبود آسیب تاندون ورزشکاران و درمان عارضه پای پرانتزی کاربردی مهم و مؤثر دارد.» بانوی پزشک شرایط اهدای عضو در ایران را نامناسب می‌داند و می‌گوید: «سالانه هزار و 500مورد اهدای عضو داریم که فقط شامل اهدای اعضایی مانند قلب و کلیه می‌شود و اهدای بافت و نسوج بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتد.» به‌گفته مجیدنیا این شرکت بافت‌های پیوندی را فقط از پزشکی قانونی و بخش پیوند اعضای بیمارستان امام خمینی (ره) دریافت می‌کند. در مجاورت این غرفه تجهیزات داخلی اتاق عمل به نمایش درآمده که نشان می‌دهد بسیاری از تجهیزات هوشبری اتاق عمل به‌دست متخصصان ایرانی تولید می‌شوند.

صنایع‌دستی ارزآور
 زبان روایت غرفه منابع طبیعی و آبخیزداری خاص است و نقشه سنگی بزرگی که زیر محفظه‌ای شیشه‌ای قرار گرفته، به خوبی طرح‌های آبخیزداری، کاشت درخت و عملیات جنگلکاری که در استان گلستان به‌صورت ویژه اجرا شده را نمایش می‌دهد.  محمدطاها فریدنی که به کودک کارآفرین صنعت پارچه‌بافی شهرت دارد، در غرفه صنایع‌دستی مشغول کار است.او تنها نوجوان شرکت‌کننده در نمایشگاه است و وقتی مقام معظم رهبری از نمایشگاه بازدید کردند، پارچه دستبافی به  ایشان هدیه کرده است. فقط محمدطاها محصولات خود را در همان غرفه تولید می‌کند. گیوه‌های دستباف، کیف‌های گلدوزی شده، چادرشب‌های رنگی و پارچه‌های سنتی  را نیز در گوشه‌ای از غرفه به نمایش گذاشته است. اعداد و ارقام نوشته شده روی تابلوهای که دیوارهای غرفه را پوشانده‌اند اهمیت این صنعت را به خوبی روشن می‌کند: صنایع‌دستی 13شهر و 3روستا ثبت جهانی شده‌اند. حجم صادرات صنایع‌دستی 322میلیون دلار است که با حمایت می‌تواند به 2میلیارد دلار برسد .

مدیریت مصرف آب در کشاورزی
فعالان صنعت بسته‌بندی ایران دست پر به نمایشگاه آمده‌اند و بسته‌بندی‌های زیبای کاغذی، چوبی و فلزی که داخل قفسه‌های گوشه و کنار غرفه چیده‌اند نشان می‌دهد در چند سال اخیر صنعت بسته‌بندی ایران با جهشی قابل توجهی روبه‌رو بوده است. این نیازسنجی صحیح و پیشرفت این صنعت سبب شده ایران به تنها کشور صاحب حق رأی در میان 61کشور عضو سازمان جهانی بسته‌بندی تبدیل شود.  میوه‌های خوش آب و رنگی که در غرفه «غذای سالم و پایدار» خودنمایی می‌کنند، با کم‌ترین میزان مصرف آب، پرورش پیدا کرده‌اند. مهدی قیصری، مدیر شرکت دانش‌بنیانی است که طرح «ارتقای بهره‌وری کشاورزی با مدیریت هوشمندانه آبیاری» را طراحی و اجرا کرده است. او می‌گوید: «این طرح در اصفهان، خراسان‌رضوی، فارس و چهارمحال و بختیاری اجرا شده و در زمینه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی به نتایج قابل توجهی رسیده‌ایم.» قیصری و همکارانش اپلیکیشنی طراحی کرده‌اند که در قالب برنامه‌ای هوشمند و با توجه به ویژگی‌های زمین‌های زراعی، نوع بذر و آب و هوای سطح زیرکشت و میزان آب مورد نیاز برای پرورش هر محصول را برای کشاورزان مشخص می‌کند. قیصری اشتغال‌زایی را از دیگر مزایای اجرای طرح برمی‌شمرد و می‌گوید: «افرادی به‌عنوان کارشناس مدیریت آب، بر عملکرد کشاورز و اجرای صحیح طرح نظارت می‌کنند که سبب اشتغال‌زایی روستایی و کاهش مهاجرت از روستاها نیز می‌شود.»