راهنمای گرفتن وکیل

می‌خواستم خانه بخرم سرم کلاه گذاشتند، حالا چطور وکیل بگیرم؟ ارثیه پدری‌ام را یکی از اقوام‌مان بالا کشید و حالا نیاز به وکیل دارم. با همسرم دچار مشکل شده‌ام و یک وکیل خوب در حوزه خانواده می‌خواهم. بعد از سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارز فهمیدم که سرم کلاه رفته است. چطور شکایت کنم؟ شاید شما هم تاکنون با چنین مواردی مواجه شده و نیاز به کمک حقوقی داشته باشید. درست در این وضعیت است که ضرورت مشورت با یک وکیل دادگستری و کمک گرفتن از او احساس می‌شود. اما در این اوضاع از چه طریقی باید یک وکیل مورد اعتماد انتخاب کرد و یک وکیل باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟دکتر زینب ریاضت، وکیل دادگستری و استاد دانشگاه به‌طور اجمالی به این سؤال‌ها پاسخ داده است.

ویژگی‌های مهم وکیل
دلسوز و صبور باشد: وکیل باید پرونده موکل را دلسوزانه و با جدیت دنبال کند و متعهد باشد.
دانش و تخصص داشته باشد:‌ علاوه بر دانش و آگاهی‌های حقوقی لازم است که وکیل در حیطه تخصصی خودش کار کند و هر پرونده‌ای را با هر موضوعی که به او ارجاع شد قبول نکند.
در حیطه اختیارات و تخصص عمل کند: ریسک و خطا نکند. گاهی برخی وکلا به‌دلیل اینکه روی پرونده اشراف ندارند اقداماتی انجام می‌دهند که زمان طلایی از دست می‌رود.
حق‌الوکاله اولویت اصلی‌اش نباشد: اولویت اول برای وکیل باید این باشد که مشکل موکل برطرف شود. اگر ترتیب اولویت‌ها به‌هم بریزد و اولویت اول مسائل مالی باشد مصالح موکل نادیده گرفته می‌شود.

از فضای مجازی وکیل بگیرم یا نه؟!
فضای مجازی نمی‌تواند راه مناسبی برای انتخاب وکیل باشد؛ شاید بشود از صفحه شخصی یا سایت وکیل اطلاعاتی درباره او به‌دست آورد اما نحوه پیگیری پرونده، وقتی که برای موکل می‌گذارد، لوایح را چطور تنظیم می‌کند، فن بیان و سخنوری، تخصص و مهارتش را نمی‌شود از صفحات مجازی متوجه شد. بهترین راهی که می‌شود وکیل مورد اعتماد پیدا کرد این است که از افرادی که با وکلا کار کرده‌اند یا آنها را می‌شناسند کمک بگیریم و درباره او از موکلان قبلی‌اش تحقیق کنیم.

چطور وکالت بدهیم که خیال‌مان راحت باشد؟
قبلا وکالت‌دادن به وکلا با استفاده از اوراق چاپی و در 3برگ بود که یکی مربوط به دادگاه، دیگری مربوط به وکیل و برگه سوم هم برای موکل بود. حیطه اختیارات هم به‌صورت دستی در این اوراق درج می‌شد. اما در حال حاضر وکالت به‌صورت الکترونیک تنظیم می‌شود. به این شکل که وکیل با توجه به متن پیش‌نویسی که در سایت عدل ایران وجود دارد وکالت‌نامه‌ای را تنظیم می‌کند و حدود اختیارات، موضوع پرونده و همه شروط پرونده و نحوه پرداخت حق‌الوکاله و... را در آن درج می‌کند و به‌صورت الکترونیکی از موکل امضا می‌گیرد. نحوه امضا هم به این شکل است که لینکی برای موکل ارسال می‌شود که با مراجعه به آن می‌تواند متن وکالت‌نامه و شروط را بخواند و در نهایت آن را امضا کند.

چه اختیاراتی به وکیل بدهم؟
در بخش موضوع وکالت، درج می‌شود که وکیل برای چه موضوعی وکالت را اخذ می‌کند. طرح دعوا، دادخواست، شکوائیه، دفاع از موکل در مراجع قضایی، طرح دعوا در دیوان، دادگاه ویژه روحانیت و...
موضوع وکالت بیشترناظر به مرحله طرح دعواست که مثلا در دادگاه بدوی است یا تجدید نظر و... اما در حدود اختیارات درج می‌شود که آیا وکیل اختیار اینکه داور تعیین کند، به فرد دیگری وکالت بدهد یا... را دارد یا نه. البته اختیارات کلی به‌طور پیش‌نویس درج شده است.

چه اختیاراتی به وکیل ندهم؟
حدود و اختیارات وکالت بسیار مهم است و توصیه می‌شود به‌طور دقیق مطالعه شود و مواردی که پیشنهاد می‌شود افراد درصورت حساسیت به وکیل اعطا نکنند شامل وکالت در استرداد دعوا، وکالت در مصالحه و سازش، وکالت در توکیل و... است.

حق‌الوکاله وکیل چقدر است؟
آیین‌نامه تعرفه حق‌الوکاله، حق‌المشاوره و هزینه سفر وکلا مصوب 28اسفند سال‌98 آخرین آیین‌نامه‌ای است که در این‌باره وجود دارد که در این آیین‌نامه حق‌الوکاله وکلا و حدودش تعیین شده که مثلا برای حق‌المشاوره، تنظیم لوایح، دادخواست، اعلام وکالت و... وکیل باید به چه شکلی حق‌الوکاله دریافت کند.
مثلا در دعاوی مالی در ماده 9آیین‌نامه درج شده که بسته به اینکه ارزش مالی دادخواست چقدر است بخشی از درصد بهای خواسته به عنوان حق‌الوکاله تعیین می‌شود که بین
3تا 8 درصد است و از مبلغ 3میلیارد تومان به بالا 3درصد بهای خواسته به‌عنوان حق‌الوکاله تعیین می‌شود و حق‌الوکاله مالی در بسیاری از پرونده‌ها وجود دارد که مطابق با همین حق‌الوکاله مالیات آن هم پرداخت می‌شود. در مورد سایر دعاوی مثلا کیفری، خانوادگی و... هم حق‌الوکاله آن در این آیین‌نامه با توجه به نوع جرائم و مجازات آنها تعیین شده است. البته ممکن است بعضی وکلا بسته به شرایط، تخصص و جوانب پرونده حق‌الوکاله‌ای را پیشنهاد دهند که به‌صورت قرارداد خصوصی تنظیم می‌شود.

کمک رایگان از وکیل
بعضی افراد می‌توانند از وکیل معاضدتی استفاده کنند.
در این‌باره اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز فعال است و در عموم مجتمع‌های قضایی دفتر دارند و به مردم مشاوره رایگان ارائه می‌شود.
در مورد بعضی از پرونده‌ها که مجازات‌های سنگینی دارد طبق قانون فردی که متهم است می‌تواند از وکیل تسخیری استفاده کند و دادگاه برای فرد وکیل تعیین می‌کند.