بازگرداندن اموال به یغما رفته

زینب زینال زاده- روزنامه نگار

بودجه شهرداری تهران هر سال متناسب با اوضاع اقتصادی و تورم از یک سو و وضعیت پروژه‌های عمرانی و کمبودهای شهر و... از سوی دیگر، تدوین و لایحه آن به شورای شهر تهران ارائه می‌شود. در دوره مدیریت شهری ششم در راستای تدوین و تحقق بودجه جهش و انقلابی رخ داده است که می‌توان از آن با عنوانی بی‌سابقه یاد کرد. چرا که مقایسه اعداد و ارقام بودجه نشان می‌دهد شهرداری تهران در راستای تحقق بودجه در سال‌های 1400تا 1402عملکرد بسیار خوبی داشته و درآمدها بیش از پیش‌بینی‌ها در بودجه بوده است که قطعا مازاد درآمد می‌تواند از مشکلات و کمبودهای شهر به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل گره‌گشایی کند. در ادامه مروری بر بودجه شهرداری در دوره گذشته و این دوره و میزان تحقق آن خواهیم داشت تا سیر صعودی تحقق بودجه که در این دوره استفاده می‌شود، برای شهروندان در قالب اعداد و ارقام ملموس‌تر باشد.

تحقق 50درصد بودجه
سال 96دوره مدیریت پنجم شهری آغاز شد که2  شهردار، سکان تهران را به‌دست گرفتند و از آن به عنوان  دوران‌گذار مدیریت شهری یاد می‌شود. سال با تمام پستی و بلندی و اتفاقات خوب و بد سپری شد و بهار 97از راه رسید و نوع دیگری از مدیریت شهری رقم خورد. سال 96بودجه 17.900میلیارد تومان و سال 97هم بودجه 17.429میلیارد تومان برای شهر پیش‌بینی شده که در سایه حوادث مختلف تنها حدود 50تا 60درصد از بودجه محقق شد و شهر با مشکلاتی که داشت به شهردار دیگر (پیروز حناچی) واگذار شد.

سیاست‌های نادرست شهری
سال 98پیروز حناچی شهردار تهران بود و شورای شهر پنجم بودجه 24.185میلیارد تومان را مصوب می‌کند و در نهایت هم حدود 89درصد از بودجه محقق می‌شود. شهر همچنان با کمبود درآمد مواجه است و سال 99بودجه با مبلغ 30.574میلیارد تومان در شورا مصوب می‌شود اما  اپیدمی کرونا از یک سو و سیاست‌های اشتباه و نادرست مدیریت شهری (قفل شدن ساخت‌وساز و...) از سوی دیگر فرایند تحقق بودجه را با چالش مواجه می‌کند و تنها 62درصد آن محقق می‌شود.

تصویب بودجه در دوره پنجم و اجرا در دوره ششم
بودجه سال 1400با مبلغ 37.700میلیارد تومان در شورای پنجم مصوب شد اما با تغییر مدیریت شهری، عملیاتی شدن بودجه به دوره ششم واگذار شد. گرچه مدت زمان کوتاهی از آغاز دوره مدیریت شهری ششم می‌گذشت اما شهرداری تهران با رویکرد مردمی‌سازی‌ امور شهر توانست زمینه مشارکت شهروندان را فراهم و با اعتماد‌سازی‌ موفق شد مردم را در برون‌رفت از مشکلات شهر همراه کند؛ رویکردی که زمینه‌ساز تحقق 35هزار میلیارد تومان از بودجه یعنی بیش از 90درصد شد.

بهانه‌ها مانع پیشرفت شهر نشدند
در زمان واگذاری شهر به مدیران دوره ششم، بدهی بانک 60هزار میلیارد تومان وجود داشت و حوزه حمل‌ونقل دچار عقب ماندگی 10ساله بود و.... با وجود چنین معضلاتی، مدیران شهری می‌بایست مطالبات شهروندان را هم پیگیری می‌کردند و پاسخ می‌دادند. بنابراین برای نخستین بار پای مردم به لایحه و سند بودجه باز شد و از طریق طرح «من شهردارم» توانستند در تعیین و اولویت‌بندی پروژه‌ها شرکت کنند و سهمی هم در بودجه‌ریزی مشارکتی داشته باشند. بودجه‌ای که سال 1401در شورای شهر تهران با 50.370میلیارد تومان مصوب شد. تحقق 137درصد بودجه رقم را به 69.083میلیارد تومان رساند و مدیریت شهری ثابت کرد برای خدمت به شهر و شهروندان، بدهی و هر دلیل دیگری تنها بهانه‌ای هستند برای کار نکردن.

تهران در مسیر درآمدزایی
 با آغاز فعالیت مدیریت شهری ششم، تحول در تهران آغاز شد. بدهی بانک‌ها از طریق تهاتر و دریافت مجوز فروش ملک از شورا و... پرداخت شد. مدیران قفل ساخت‌وساز را باز کردند و صدور پروانه به‌ویژه در پهنه‌های جنوبی افزایش یافت. دولت پای کار آمد و به تعهدات خودش درخصوص پرداخت سهم شهرداری از جرائم راهنمایی و رانندگی و... عمل کرد. شهرداری تهران با سیاستی که اتخاذ کرد موفق به تحقق 172درصدی بودجه 1402شد. برای خدمت بیشتر به شهر و شهروندان لایحه متمم 31هزار میلیارد تومان را به شورا داد تا بتواند با مازاد درآمد برخی از پروژه‌های عمرانی را تکمیل و کمبودهای حوزه حمل‌ونقل را جبران کند.

سرمایه‌های دفن شده
در تهران بیش از 100پروژه نیمه‌تمام و رها شده وجود دارد که 48پروژه مشارکتی هستند؛ پروژه‌هایی که مردم سهم بسزایی در آنها داشتند و از این‌رو مدیریت شهری با جدیت پیگیری کرد تا تعیین تکلیف شوند. ارزش این پروژه‌ها حدود 80هزار میلیارد تومان است که مدت‌ها خاک می‌خورد و اکنون شهروندان شاهد فعال شدن و تعیین تکلیف آنها هستند. بازگشت این سرمایه‌ها به شهر سبب آبادانی و پویایی بیشتر شهر می‌شود و سرانه‌ها را در موضوعات مختلفی چون فضاهای سبز، فرهنگی، ورزشی و... افزایش می‌دهد.

بازگشت اموال مردم به شهر
شهر در خدمت عده‌ای خاص بود. ساخت و سازهای غیرمجاز برای این افراد مجاز می‌شد. میزان تراکم بی‌ضابطه افزایش می‌یافت. اموال شهر از املاک گرفته تا امکانات و تجهیزات در انحصار آنها بود. در واقع وجود چنین مقوله‌هایی زمینه‌ساز بروز فساد می‌شد و چه‌بسا در این میان اموال شهر غارت می‌شد و به یغما می‌رفت و حقوق سایر شهروندان نادیده گرفته می‌شد. مبارزه با فساد در اولویت برنامه‌های شهرداری تهران در دوره ششم قرار گرفت و سکان‌دار پایتخت به صراحت گفت که در این موضوع با هیچ‌کس شوخی ندارد. با همین رویکرد مدیریت شهری موفق شد 40هزار میلیارد تومان اموال غارت شده را بازگرداند و امسال هم 17هزار میلیارد دیگر از اموالی که غارت شده بود بازگردانده می‌شود.

شفافیت و انضباط مالی
بودجه امسال براساس2 رکن اساسی یعنی شفافیت و انضباط مالی بسته شد. شهرداری تهران در بودجه 1402ردیف‌های زائد را حذف و احکام سفت‌وسختی برای انضباط مالی پیش‌بینی کرد. لایحه بودجه 75هزار میلیارد تومان شهرداری تهران روی سامانه شفافیت قرار گرفت و شاکله بودجه امسال شهر تهران بخش مهمی روی درآمدها شکل گرفته است که بخشی از این وزن درآمدی به موضوعات شهرسازی و درآمدهای پایدار ازجمله عوارض و ارزش افزوده اختصاص دارد. چرا که به‌گفته مجید باقری، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی و امور شورای شهرداری تهران، مدیریت شهری سال گذشته روی محورهای درآمدی خوب عمل کرده و اهتمام شهرداری این است که با مولد‌سازی‌ و جذب درآمدهای جدید بتواند از یک سو محورهای توسعه‌ای بودجه را افزایش دهد و از سوی دیگر مشارکت بخش خصوصی را فعال‌تر کند.



معیارهای بودجه 1402
  در بودجه 1402به برنامه چهارم توسعه شهر تهران توجه شده و هر سال برشی از این برنامه در اولویت اقدامات شهرداری تهران قرار می‌گیرد. چرا که برنامه چهارم تبلور توانمندی‌های درونی شهرداری برای اداره شهر است و تمامی مباحث استراتژیک حوزه مدیریت شهری در این برنامه گنجانده شده است.
  مردمی‌سازی‌ اداره شهر با مشارکت نخبگان هم مورد دیگری است که در این دوره مورد توجه قرار گرفته و از این‌رو برای نخستین بار برنامه چهارم با مشارکت و همکاری کارشناسان و متخصصان تدوین و تهیه شد. مدیریت شهری در این دوره باور دارد درصورتی که بودجه ما مبتنی بر برنامه طراحی نشود و از شاخص‌های سنجش به خوبی مراقبت نکنیم اثربخشی برنامه چهارم زیر سؤال خواهد رفت. به همین دلیل قطعا در راستای برنامه چهارم پیش خواهیم رفت.
  طرح من شهردارم هم رویکرد دیگر شهرداری تهران در این دوره است که براساس این طرح پروژه‌ها برای محله‌ها تعریف و اولویت‌بندی شدند و اجرای این طرح همچنان تداوم خواهد داشت. با مشارکت شهروندان در طرح من شهردارم حدود 2هزار و 82طرح برای محله‌ها تعریف و بیش از 4هزار میلیارد تومان معادل ۱۲ درصد از بودجه شهرداری تهران به اجرای طرح‌های توسعه محلی برآمده از طرح «من شهردارم» اختصاص یافته است.
  حمل‌ونقل عمومی، در راس برنامه‌های چهارم و بودجه امسال قرار دارد. چرا که در این حوزه با عقب‌ماندگی جدی مواجه هستیم و این موضوع شهر و شهروندان را دچار مشکلات زیادی کرده است. به همین دلیل امسال با جهش 100درصد حدود 35هزار میلیارد تومان به این حوزه اختصاص داده شده تا با نوسازی ناوگان و توسعه خطوط مترو وضعیت خدمت‌رسانی به مسافران بهبود یابد.