شاه قاجار و تماشای تئاتر در کلیسا
اجرای تئاتر توسط ارامنه تهران و ماجرای دعوت از ناصرالدین شاه یکی از اتفاقات تاریخی است که با کلیسای سورپ گئورگ و ارمنی‌های همجوار این کلیسا پیوند خورده است. دکتر عباس عربی، تاریخ‌نگار و پژوهشگر، در این‌باره می‌گوید: «اجرای تئاتر توسط ارامنه در مجاورت کلیسا به دوره ناصری مربوط می‌شود و به زمانی که یک ارمنی منزلش را در جوار کلیسای سورپ گئورگ به برگزاری تئاتر اختصاص داد. ابتدا میان ارامنه در برابر اجرای تئاتر مقاومت و مخالفت شکل می‌گیرد و این موضوع برای‌شان قابل قبول نبوده اما در نهایت یک قطعه زمین در گذر باغ معیر و در جوار کلیسای سورپ گئورگ برای اجرای تئاتر اختصاص داده می‌شود و سالن تئاتر ارامنه به‌صورت رسمی فعالیت خود را ادامه می‌دهد. «آندرانیک هوویان» در کتاب «ارمنیان ایران» معتقد است که احتمالا بتوان این سالن را نخستین سالن تئاتر تهران دانست.»
عباس عربی در ادامه با استناد به کتاب «ارمنیان ایران» می‌افزاید: «در این سالن تئاتر، آثاری از نمایشنامه‌های مولیر ترجمه و اجرا می‌شد. شاهزاده قهرمان میرزا سالور(عین‌السلطنه)، در روزنامه خاطرات خود شرح مبسوطی از این سالن تئاتر و اجراهای مختلف ارائه و بیان می‌کند که او از ناصرالدین شاه دعوت کرده تا برای تماشای تئاتر ارامنه به محله سنگلج و حوالی کلیسای گئورگ بیاید، همچنین درباره موضوع نمایشنامه هم نوشته که چند قسمت داشته که به زبان ارمنی و نیز فارسی اجرا می‌شده است.»
عین‌السلطنه در ادامه خاطراتش آورده: «از آن قسمتی که به زبان ارمنی اجرا شد هیچ نفهمیدم، اما قسمتی که به فارسی اجرا شد خوب بود.» نمایشنامه‌ای که ارامنه در حضور شاه قاجار اجرا کردند موضوعی طنزآمیز داشت و همراه با خنده تماشاچیان بود و احتمالا به این دلیل هم شاه قاجار اوقات خوشی را با تماشای این نمایش گذرانده است. در خاطرات شاهزاده، شرح مفصلی از قیمت بلیت نمایشنامه آمده و گران بودن قیمت بلیت تماشای تئاتر ذکر شده است. اما جالب اینکه همه درآمد حاصل از فروش بلیت، صرف امور خیریه می‌شده است. ضمن اینکه ناصرالدین شاه بنا به درخواست ارامنه، برای امور خیریه و ساخت و اداره مدرسه هایگازیان هم کمک مالی می‌کرده است.»
