نظرسنجی برای خانه‌های نو و برگزاری المپیک
چگونه شهروندان شهرهای بزرگ دنیا در طرح‌های شهری مشارکت می‌کنند؟
محمد سرابی-روزنامه‌نگار
نظرسنجی از شهروندان راهی برای اعتبار بخشیدن به طرح‌های توسعه شهری است. بنا به نوع و شکل مدیریت شهری در کشور‌های مختلف جهان، می‌توان از این ابزار برای آگاهی از اولویت‌های شهروندان استفاده کرد یا پروژه‌های متنوع را به رقابت گذاشت. در کلانشهر‌ها که درگیر مشکلات گوناگونی هستند، نظرسنجی از ساکنان نه فقط شامل پروژه‌های عمرانی و ترافیکی، بلکه دربرگیرنده طیف وسیعی از مسائل شهری است.
خانه‌های محله فولتون در منهتن قدیمی هستند، اما فضای زیبایی در این نقطه از نیویورک وجود دارد که برای بسیاری از شهروندان خاطره‌انگیز است. در خیابان چلسی الیوت (Elliott Chelsea) شهرسازی مربوط به سال‌های جنگ جهانی دوم است و مجتمع‌های مسکونی قرمزرنگ اطراف این خیابان در سال‌های1960 ساخته شده‌اند و اگرچه در زمان خود بلندمرتبه به‌شمار می‌آمدند، اما حالا فرسوده محسوب می‌شوند. آسانسور‌های خراب، نشتی لوله‌های آب و فاضلاب، دیوار‌های غیرعایق، نفوذ حشرات و حیوانات موذی، خرابی سقف‌ها و هدررفتن انرژی بیشتر از چیزی است که با تعمیر‌های جزئی قابل رفع باشد. مدیریت شهری برای این ساختمانهای قدیمی 2طرح دارد؛ بازسازی و تخریب و نوسازی. برای کسب نظر ساکنان یک نظرسنجی آنلاین انجام شد تا مشخص شود که اهالی این محله می‌خواهند 2055واحد مسکونی شامل آپارتمان قدیمی را حفظ کنند یا خیر. ساکنان 18ساله و بالاتر در دوره‌ای 60روزه نظر خود را اعلام کردند. نتیجه نظرسنجی مشخص کرد که حداقل نیمی از رأی‌دهنده‌ها خواستار تخریب و بازسازی کامل هستند؛ به شکلی که بناهای جدید جایگزین بافت قدیمی محله شوند. طرح شهرداری بعد از این نظرسنجی بیشتر به سمت تخریب کامل پیش رفت. رویکرد اصلی، ساخت بناهای جدید است. ایجاد آپارتمان‌های جدید با قرارداد‌های متنوعی انجام می‌شود. آپارتمان‌هایی که جایگزین ساختمانهای فعلی می‌شوند، ساختمانهای بلندمرتبه با کاربری مختلط با کلینیک‌های بهداشتی، فروشگاه‌های موادغذایی، امنیت در محل و فضای پشت‌بام خواهند بود. واحدها مجهز به ماشین ظرفشویی، ماشین لباسشویی و خشک‌کن و همچنین سیستم‌های گرمایش و سرمایش مرکزی است. برای تامین سرانه‌های محلی، ساختمانهای تجاری شامل فروشگاه‌ها و همینطور فضای درمانی و اجتماعی هم طراحی شده‌اند. تعداد واحد‌های مسکونی هم تا بیش از 3000واحد افزایش پیدا می‌کند. مجری این طرح، شرکتی به نام سازمان مسکن شهر نیویورک (NYCHA) است که در حوزه انبوه‌سازی مسکن برای اقشار میانی و کم‌درآمد فعالیت می‌کند و آپارتمان‌های کوچک می‌سازد و می‌فروشد یا اجاره می‌دهد. ساختمانهای قدیمی چلسی الیوت هم به‌دست همین شرکت ساخته شده بودند و حالا سازنده اولیه می‌خواهد بعد از 60سال دوباره در این محل آپارتمان بسازد، اما این‌بار باید پروژه با اتکا به نظرسنجی عمومی برگزار شود.
انبوه‌سازی مسکن
اریک آدامز، شهردار نیویورک از سال2022 ایده‌های خود را برای ساخت‌وساز در شهر اعلام کرد که بخشی از آن شامل ساخت انبوه خانه‌های جدید برای کاستن از مشکل مسکن در این شهر بود. این طرح باید در ابتدای سال2024 به مرحله اجرا برسد. بخش‌های مختلف مدیریت شهری، سرمایه‌گذاران و کارشناسان مسکن موافق این ساخت‌وساز‌‌ها هستند. ساخت این آپارتمان‌ها ممکن است زمان زیادی و تا حدود 6سال طول بکشد. در طول این مدت، ساکنان باید در محل دیگری مستأجر شوند و مشکلاتی درباره پرداخت اجاره‌بها پیش آمده است؛ الگویی برای محاسبه اجاره‌بها براساس 30درصد درآمد هر خانوار پیشنهاد شده است. مراحل ارائه طرح‌های ساخت‌و جزئیات آنها دائما از طریق شبکه‌های مجازی و سایت‌ها اعلام می‌شود. تعداد مخالفان تخریب ساختمان‌ها هم زیاد است و تشکل‌هایی از شهروندان برای حفظ بنا‌ها به‌وجود آمده، اما نظرسنجی آنلاین باعث شد که تمایل عمومی به تخریب و نوسازی بیشتر به چشم بیاید.
5 دلار جایزه
در کنار نظرسنجی‌های آنلاین، نظرسنجی‌های کاغذی و پستی هم هنوز در نیویورک انجام می‌شود، اما آخرین نمونه آن سرنوشت عجیبی پیدا کرد. امسال نظرسنجی سلامت روان شهروندان به‌صورت پاکت‌هایی به خانه‌ها ارسال شد. درون پاکتها اسکناس‌های 5دلاری بود که انگیزه شهروندان را برای شرکت در طرح افزایش دهد، ولی بعضی‌ها این پاکتها را بدون باز کردن درون سطل آشغال انداخته بودند که باعث تلف شدن پول زیادی شد. بازدهی کلی نظرسنجی هم کم بود. به شرکت‌کنندگان وعده داده شده بود که درصورت پرکردن و پاسخ دادن 20دلار هم دریافت می‌کنند، اما کمتر از 10درصد از کل مخاطبان به 60سؤال آن جواب داده بودند. با توجه به اینکه هزینه نظرسنجی از مالیات تامین می‌شد و موضوع آن هم سلامت روان بود، بازدهی کم باعث انتقادات زیادی شد.
7سال تا هوای پاک
بخشی از نظرسنجی‌های شهری در آلمان با اقدامات آب و هوایی ارتباط دارد. در سال2023 رویکرد کلی این نظرسنجی‌ها نشان داد که ساکنان شهر‌ها حساسیت زیادی در این‌باره دارند. امسال از ساکنان شهر برلین درباره مصرف انرژی نظرسنجی شد تا مشخص شود چقدر از مردم مایل هستند روند کاهش انتشار گاز‌های گلخانهای با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند تا این شهر در سال2030 به بهترین حالت در تولید گاز‌های آلاینده برسد؛ حالتی که به آن «بی‌طرفی اقلیمی» گفته می‌شود. نتیجه این نوع نظرسنجی‌ها پشتوانه قانونگذاری در شورای شهر برلین است که می‌خواهد برنامه صفر کردن اجباری تولید گاز‌های گلخانهای را در مدت 7سال اجرا کند. شهروندان بالای 18سال که به‌عنوان ساکن برلین ثبت‌نام کرده باشند می‌توانند در این نظرسنجی‌های زیست‌محیطی شهری شرکت کنند. احزاب سیاسی مخالف سرعت گرفتن ممنوعیت سوخت‌های فسیلی هستند و عقیده دارند که باید زمانبندی اتحادیه اروپا یعنی بین 15 تا 20سال رعایت شود.. نظرسنجی از این نظر اهمیت دارد که اگر قوانین شورای شهر اعمال شود، ممکن است محدودیت‌هایی مانند ممنوعیت ورود خودرو‌های بنزین‌سوز به مرکز شهر یا تغییر سامانه‌های حرارتی ساختمان‌ها اجرا شود. سابقه نظرسنجی‌های شهری در برلین زیاد است. در سال2021 نظرسنجی درباره طرح سلب مالکیت از شرکت‌های بزرگ خرید و فروش املاک و در سال2013 هم نظرسنجی‌هایی درباره تغییر شبکه برق شهر و روی‌آوردن به انرژی‌های تجدید‌پذیر برگزار شد که 83درصد موافق داشت. بعضی شهر‌ها تلاش می‌کنند در این راه به رتبه اول برسند. کپنهاگ می‌خواست در سال2025 به بی‌طرفی اقلیمی برسد، اما کم بودن میزان انرژی تولید شده در زباله‌سوز‌های شهر، مانع پیشرفت این ایده شد.
میزبان قسمتی از المپیک مسابقات ورزشی
پاریس میزبان بازی‌های المپیک2024 است، اما این رویداد بزرگ ورزشی شهرستان‌های اطراف آن را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. سال گذشته نظرسنجی در شهرستان سین‌سنت‌دنیس که در شمال پاریس قرار گرفته و یک‌میلیون نفر جمعیت دارد، انجام شد تا اگر ساکنان موافقت خود را اعلام کردند بخشی از رقابت‌ها در این شهر برگزار شود. نتیجه نظرسنجی نشان داد که 82درصد شرکت‌کنندگان موافق میزبانی از المپیک هستند. ورزشگاه بزرگ ایستادوفرانس در سین‌سنت‌دنیس ظرفیت خوبی برای بازی‌هایی مانند دوومیدانی و راگبی دارد و حالا که ساکنان هم موافق هستند دهکده ورزشکاران نیز به این شهرستان منتقل خواهد شد. دلیل نظرسنجی از ساکنان سین‌سنت‌دنیس این بود که برگزاری بعضی از مسابقات لیگ قهرمانان اروپا در ورزشگاه این شهر باعث انتقاد‌هایی شده بود.
