12سانسور رسانهای در تلآویو
ارتش اسرائیل پس از عملیات طوفانالاقصی 6500 گزارش و مقاله رسانهای را بهطور کلی یا جزئی سانسور کرده است
بهاره محبی -روزنامهنگار
تسلیحات مورد استفاده در حملات به غزه، نفوذهای امنیتی و روایتهای مربوط به اسرای اسرائیلی که در دست حماس هستند، از جمله مواردیاند که رژیم صهیونیستی پرداختن به آنها را از سوی رسانهها محدود کرده یا به شدت زیرنظر دارد. وبسایت اینترسپت با اشاره به بخشنامه ارتش اسرائیل به رسانهها به نقل از مایکل امرمان، فعال با سابقه رسانهای در سرزمینهای اشغالی نوشته: «تلآویو سالهاست که فعالیت رسانهها را زیرنظر دارد، اما هیچگاه چنین چیزی را ندیده بودم.» البته تلاش تلآویو برای سانسور اخبار و اطلاعات مربوط به جنگ تنها به رسانهها در سرزمینهای اشغالی محدود نمیشود. به گفته منابع مطلع و خبرنگاران خارجی مستقر در سرزمینهای اشغالی، تلآویو در ازای صدور مجوز برای فعالیت خبرنگاران خارجی، آنان را مجبور میکند تا تعهدنامهای را امضا کنند که در آن ذکر شده از انتشار مطالبی خاص خودداری خواهند کرد.
خطوط قرمز تلآویو برای رسانهها
بنا بر دستورالعمل ارتش اسرائیل، رسانهها درباره طیف گستردهای از موضوعات مجاز نیستند بدون تأیید مقامات، مطلبی را منتشر کنند. یکی از مواردی که در بخشنامه ارتش اسرائیل اشاره شده موضوع اسرای اسرائیلی و جزئیات مربوط به نحوه اسارت آنان توسط نیروهای جنبش مقاومت فلسطین (حماس) است. وضعیت سلامت جسمانی این اسرا و هرگونه جزئیات مربوط به مذاکره برای تبادل آنها نیز از جمله خطوط قرمزی است که تلآویو، رسانهها را از ورود به آنها منع کرده است. به گزارش اینترسپت، انتقادهای گسترده از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی بهدلیل نحوه مدیریت مسئله اسرا باعث شده تا اطلاعرسانی درباره آنها به شدت محدود شود. جزئیات مربوط به عملیات نظامی و اطلاعاتی اسرائیل و حملات راکتی نیروهای مقاومت بهویژه آنهایی که زیرساختها و مراکز حساس در سرزمینهای اشغالی را هدف قرار میدهند نیز از جمله خطوط قرمزی هستند که تلآویو، رسانهها را از انتشار جزئیاتش منع کرده است. به این فهرست، حملات سایبری، بازدید مقامهای ارشد نظامی صهیونیست از میادین جنگ و اطلاعات مربوط به توان نظامی مقاومت فلسطین را هم اضافه کنید.
وبسایت خبری ـ تحلیلی کرادل نیز در گزارشی با اشاره به سانسور سازمانیافته آمار تلفات ارتش اسرائیل در جنگ غزه نوشته که تلآویو به سختی تلاش میکند از انتشار اطلاعات مربوط به مرگ نظامیان و تسلیحاتی که بهدست نیروهای مقاومت میافتد، جلوگیری کند؛ امری که اغلب رسانههای عبریزبان از جمله روزنامههای هاآرتص و
یدیعوت آحارانوت نیز به آن اذعان کردهاند. علاوه بر بحرانهای سیاسی امروز در تلآویو و تحولات میدانی جنگ در غزه، یکی دیگر از موضوعاتی که در سرزمینهای اشغالی حساسیت زیادی روی آن وجود دارد برنامه هستهای پنهانی رژیم صهیونیستی است.
از واحد سانسور نظامی اسرائیل چه میدانیم؟
«سانسور نظامی اسرائیل» واحدی در مرکز اطلاعات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی است که ریاست آن از سوی وزیر جنگ این رژیم منصوب میشود. وظیفه این واحد، سانسور پیشگیرانه اطلاعاتی است که از نظر تلآویو انتشارشان میتواند آسیبزا باشد. اینترسپت نوشته، این اداره پیش از جنگ فعلی در غزه بهطور متوسط سالانه ۲۲۴۰ مقاله و گزارش مطبوعاتی را سانسور میکرد. (تقریباً ۲۴۰ مورد بهطور کامل و حدود 2 هزار مقاله بهطور جزئی.) گای لوری، عضو پژوهشی مؤسسه دمکراسی که مقر آن در بیتالمقدس قرار دارد، به اینترسپت گفته که از زمان شروع جنگ با حماس (از ابتدای عملیات طوفانالاقصی)، بیش از 6هزار و 500گزارش و مقاله را بهصورت کامل یا جزئی سانسور کرده که تقریبا 3برابر بیشتر از پیش از آغاز جنگ است. البته با وجود آماری که گای لوری منتشر کرده، اینترسپت با اشاره به اینکه در اغلب موارد توصیههای دولت اسرائیل به رسانهها برای نپرداختن به یک موضوع محرمانه انجام میشود نوشته شمار واقعی مطالبی که در ماههای اخیر سانسور شده قابل اندازهگیری نیست چرا که بسیاری از خبرنگاران در سرزمینهای اشغالی از ترس برخورد تلآویو، به خودسانسوری متوسل میشوند. همچنین به گفته گای لوری، اغلب رسانهها ترجیح میدهند که در این باره صحبت نکنند چون تن دادن به این درخواستها با اصول رسانههای مستقل در تضاد و مایه شرمساری است.
سانسور رسانههای خارجی
اینترسپت با اشاره به اینکه دستورالعمل جدیدی که به دستش رسیده به زبان انگلیسی بوده، نوشته که مخاطب این بخشنامه رسانههای غربی بودهاند. در این گزارش آمده، خبرنگاران خارجی که در اسرائیل فعالیت میکنند باید مجوز دریافت و برای این کار باید تعهدنامهای را امضا کنند که در آن به صراحت اعلام شده حق ندارند برخی مطالب را منتشر کنند. اینترسپت نوشته، گرچه خبرنگار آسوشیتدپرس از پاسخ دادن به این پرسش که آیا چنین تعهدنامهای را امضا کرده یا خیر سر باز زده است، اما پیشتر در همین باره گفته بوده که مانند اغلب سازمانهای خبری، با قوانین سانسور موافقت کرده تا بتواند مجوز فعالیت در سرزمینهای اشغالی را دریافت کند.
ازهرالفضل میراندا، مدیر ارتباطات واشنگتنپست نیز در پاسخ به این سوال که آیا این روزنامه از زمان آغاز دور جدید درگیریها در غزه از دستورالعملهای سانسور نظامی اسرائیل پیروی میکند یا خیر، به اینترسپت گفته که نمیتواند در اینباره صحبت کند. روزنامه نیویورکتایمز اما تأیید کرده که بسیاری از مطالب نمیتوانند از سد سانسور رد شده و منتشر شوند.