ائتلافی که در دریای سرخ غرق شد
با اعلام کمبود ناوهای آمریکا برای حمله به یمن، ائتلاف واشنگتن با شکست مواجه شده است
بهاره محبی-روزنامهنگار
«شکست پیش از آغاز»؛ این بهترین عبارتی است که میتوان برای توصیف وضعیت ائتلافی بهکار برد که قرار بود به رهبری آمریکا و با حضور 9کشور دیگر تشکیل شود تا بنابر اعلام واشنگتن، امنیت کشتیها در دریای سرخ را تامین کند. این ائتلاف که خبرتشکیل شدنش را هفته گذشته لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد، قرار بود با تهدیدهای روزافزونی که انصارالله یمن از آغاز جنگ غزه و حملات غیرانسانی اسرائیل علیه فلسطینیها برای کشتیهایی كه بهسوی سرزمینهای اشغالی حرکت میکنند، ایجاد کرده مقابله کند. آمریکاییها با تشکیل این ائتلاف شاید نیمنگاهی نیز به بازدارندگی دریایی علیه ایران داشتند بهویژه اینکه در هفتههای اخیر بارها تهران را بهدست داشتن در حملات یمن به کشتیهاي اسرائیلی متهم کرده اند و اکنون مدعی شدهاند که ایران کشتی حامل محصولات شیمیایی با پرچم لیبریا را در اقیانوس هند با یک پهپاد انتحاری هدف قرار داده است، ادعایی که تهران قویا رد میکند.
مخالفت متحدان اروپایی با رهبری آمریکا
در فهرستی که وزیر دفاع آمریکا برای تشکیل ائتلاف علیه یمن ارائه کرده بود نام کشورهای انگلیس، بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، سیشل و اسپانیا دیده میشود. با این حال اکنون رویترز گزارش داده که 6کشور اروپایی فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، نروژ و دانمارک یا با حضور در این ائتلاف به رهبری آمریکا مخالفت کردهاند یا عنوان کردهاند حاضر نیستند برای اجرای این عملیات نیرو اعزام کنند. گفته شده، اسپانیا تأکید کرده که تنها با عملیات به رهبری ناتو یا اتحادیه اروپا موافقت خواهد کرد. ایتالیا نیز اعلام کرده که ناو «ویرجینیو فاسان تالی» را در منطقه مستقر خواهد کرد اما این کار را بهعنوان بخشی از عملیات ائتلاف انجام نمیدهد. فرانسه نیز اعلام کرده است که با ایجاد ائتلاف موافق است اما نمیخواهد که کشتیهایش تحت فرمان نیروهای آمریکایی باشد.
در گزارش تارنمای The war zone آمده: این چالش بزرگی برای دولت آمریکا در تشکیل ائتلاف علیه یمن به شمار میرود چرا که کشورهای اروپایی که به نوعی با رهبری آمریکا مخالفت کردهاند همگی از توان دریایی قابل توجهی برخوردارند و مخالفت آنان عملا میتواند کارایی این ائتلاف پیش از تشکیل شدنش را زیر سؤال ببرد.
بیعلاقگی امارات متحده و عربستان سعودی
پیش از مخالفت آشکار 3متحد اروپایی واشنگتن با رهبری آمریکا بر ائتلاف نگهبانان سعادت، کلیدیترین متحدان منطقهای آمریکا یعنی امارات متحده عربی و عربستان سعودی نیز تمایلی برای مشارکت در این عملیات از خود نشان ندادند. رویترز پیشتر در گزارشی مشارکت نکردن عربستان در ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا را عدمتمایل ریاض برای به هم زدن رابطه با ایران توصیف کرده بود. در بخشی از این گزارش آمده: «دلیل اصلی غیبت ریاض در ائتلاف آمریکا این بوده که عربستان عمیقا نگران است که از هدف راهبردی بلندمدتش در منطقه یعنی خروج از جنگ پرآشوب با یمن و تنشزدایی با ایران منحرف شود. روزنامه نیویورک تایمز نیز با اشاره به غیبت امارات در این ائتلاف نوشته بود بعید است کشوری در منطقه تمایل داشته باشد که وارد یک ماجرای نظامی جدید در سایه حمایتهای واشنگتن از تلآویو شود.»
انتخابات آمریکا و نگرانی واشنگتن از نتایج صندوقهای رای
گذشته از مخالفتهای آشکار متحدان اروپایی و منطقهای آمریکا، برخی تحلیلگران معتقدند واشنگتن نیز خود در خفا یکی از حامیان به محاق رفتن ائتلاف نگهبانان سعادت حتی پیش از آغاز این عملیات است. یکی از مهمترین دلایل این مسئله نیز آزمون سخت انتخاباتی است که دولت دمکرات جوبایدن، رئیسجمهوری فعلی آمریکا باید از سر بگذراند؛ آنهم در شرایطی که با وجود رقبای جدی انتخاباتی محبوبیتش در میان افکار عمومی آمریکا بهشدت سقوط کرده است که از قضا یکی از دلایل آن هم حمایت تمامعیار کاخ سفید از نسلکشی فلسطینیان در غزه است. آنچه شائبه بیعلاقگی واشنگتن به عملی شدن ائتلاف علیه یمن را تقویت کرده، انتشار اخباری از نيروي دريايي آمریکا بهويژه در شبكههای اجتماعي است مبني بر اينكه نيروي دريايي آمریکا كشتي و ناو لازم را برای شركت دراين عمليات در اختيار ندارد!
ائتلافهای شکست خورده گذشته
البته این نخستین بار نیست که تلاش آمریکا برای ایجاد ائتلاف بینالمللی در منطقه با شکست مواجه شده است. پیشتر نیز تلاشهای دولت آمریکا برای ایجاد ائتلاف ازجمله علیه ایران شکست خورده است. بهعنوان مثال، در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ که دولت وقت آمریکا بهدنبال سیاست فشار حداکثری بر ایران بود اعلام کرد که یک ائتلاف نظامی بینالمللی با حضور بیش از 60کشورعلیه تهران تشکیل خواهد داد با این حال این ائتلاف نیز با همراهی نکردن نزدیکترین متحدان واشنگتن عملا ناکام ماند. گفته شده، در آن زمان نیز آمریکا از دهها کشور خواسته بود تا برای حفظ بازدارندگی در تنگه هرمز با واشنگتن همکاری کنند اما فقط 3کشور انگلیس، استرالیا و عربستان سعودی به خواست واشنگتن پاسخ مثبت دادند و هیچ کشور دیگری برای حضور در این ائتلاف تمایلی از خود نشان نداد.