اصل ماجرا
مأموریت؛ حفاظت از تئاترشهر
وزارت ارشاد و مدیریت تئاترشهر در حال اجرای طرحی برای مشخص‌کردن حریم ساختمان میراثی تهران هستند
محمد سرابی-روزنامه‌نگار
ساختمان تئاترشهر در خطر حمله دستفروشان و معتادان متجاهر قرار دارد و شهرداری بار‌ها اطراف این ساختمان را پاکسازی کرده، اما خیابان‌های اطراف پر از دستفروشانی است که پیاده‌رو‌ها را تصرف کرده‌اند و هر روز ممکن است به محوطه اطراف ساختمان تئاترشهر هجوم بیاورند. این در حالی است که یکی از رسانه‌های اصلاح‌طلب اعلام کرده که شهرداری قصد دارد در اطراف این ساختمان حصار ایجاد کند. اما اصل ماجرا چیست؟
شهرداری قصد ساخت دیوار یا حصار در اطراف تئاترشهر را ندارد اما طرحی برای مجزا‌کردن محدوده تئاترشهر از پیاده‌رو و محیط اطراف وجود دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیریت تئاترشهر آن را اجرا می‌کند.
در یکی دو سال گذشته و با افزایش تعداد بساط‌گسترانی که خود را صاحب پیاده‌رو‌ها می‌دانند، موضوع حفاظت از ساختمان تئاترشهر هم مطرح شده است، اما این کار را چگونه باید انجام داد؟ اثر آتش‌روشن‌کردن کارتن‌خواب‌ها روی دیوار‌های ساختمان مشخص است و هر شب انبوه زباله از باقیمانده بساط دستفروشان جمع‌آوری می‌شود. 50سال قبل و زمانی که این ساختمان بنا شد، قرار بود در مسیر مراجعه عمومی قرار داشته باشد اما تا وقتی که اطراف آن نرده‌کشی نشود، نمی‌توان از بنا محافظت کرد.
سال1351 ساختمان تئاترشهر که نتیجه معماری علی سردارافخمی بود، افتتاح شد و با نمایش باغ آلبالو نوشته آنتوان چخوف و حضور هنرمندان مشهور، شروع به‌کار کرد. رفت‌وآمد‌های عابران پیاده در چهارراه ولیعصر باعث شده که پیاده‌رو‌های اطراف تئاترشهر همیشه مورد توجه دستفروشان قرار داشته باشد. از سال90 بحث‌هایی درباره ساخت حریم و حصار برای تئاترشهر مطرح شد و در سال1399 موضوع آتش‌هایی که کارتن‌خواب‌ها روشن می‌کنند و انبوه دستفروشان باعث شد که مسئله حصار‌کشی اطراف ساختمان اصلی بیان شود.
شدت‌گرفتن مشکل دستفروشان و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن در محدوده پارک دانشجو و اطراف ساختمان تئاترشهر به اندازه‌ای رسید که هنرمندان این مجموعه هم متقاضی پاکسازی حریم ساختمان شدند. این تقاضا در جلساتی که اعضای شورای شهر با این هنرمندان برگزار کردند، بیان شد. سازمان زیباسازی طرحی برای این کار را پیشنهاد کرد اما درنهایت وزارت ارشاد و مدیریت تئاترشهر طرح جداگانه‌ای آماده کرده‌اند که باید به تأیید میراث فرهنگی برسد.
مکث1
لزوم حفاظت از میراث فرهنگی شهر
علیرضا ناد‌علی، سخنگوی شورای شهر تهران: ساختمانی که در جنوب شرقی پرتردد‌ترین چهارراه کشور قرار دارد، شامل حریم یا حیاطی است که به مراسم و نمایش‌‌های فرهنگی اختصاص دارد اما می‌بینیم که در زمان حاضر این حریم مشخص نیست. حالا وزارت ارشاد و مدیریت تئاترشهر تصمیم گرفته‌اند که متناسب با قوانین میراث فرهنگی و کارکرد خاص این مجموعه، حریم آن را مشخص کنند. حصاری که ساخته می‌شود به معنی دیوار‌کشی و ضدیت با آزادی مراجعان و شهروندان نیست. این موضوع را وزارت ارشاد با تأیید میراث فرهنگی اجرا خواهد کرد و طبیعتا شهرداری هم در مراحل اجرای کار مانند هر پروژه دیگری بر آن نظارت می‌کند اما شکل و کیفیت آن از سوی وزارتخانه و مدیریت مجموعه تئاترشهر تعیین می‌شود. در 2سال گذشته جلساتی با حضور مدیریت مجموعه تئاترشهر، مدیران اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، معاونت خدمات شهری شهرداری، ستاد ساماندهی صنایع و مشاغل، شرکت شهربان و حریم‌بان و دیگر بخش‌های مرتبط برگزار شده و نمایندگان شورای شهر هم در این جلسات حضور داشته‌اند. درباره بساط‌گستران، شهرداری چندبار اقدام به جمع‌آوری دستفروشان کرده و در مواردی شاهد بازگشت آنها بودیم. در طرح پهنه رودکی هم قرار بود نرده‌های مقابل تالار رودکی برداشته شود اما اگر این کار انجام می‌شد، می‌دیدیم که فضای سبز آن هم تبدیل به محلی برای تجمع معتادان و آسیب‌های اجتماعی بیشتر می‌شد. ساختمان تئاترشهر یکی از نمادین‌ترین نشانه‌های هنر‌های نمایشی در کشور است و باید از آن حفاظت کرد.
مکث2
ایجاد حصار در برنامه شهرداری نیست
سید‌محمدرضا موسوی، شهردار منطقه11: از یک سال قبل جلساتی با حضور اعضای شورای شهر، سازمان زیباسازی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران و مدیران تئاترشهر برگزار شده است. به جز آسیب‌های اجتماعی که در پارک دانشجو و محوطه تئاترشهر رخ‌داده است، به ساختمان اصلی آسیب‌های فیزیکی هم وارد شده و دوستان بیان می‌کردند به این دلیل که ساختمان میراثی است، باید از آن حفاظت شود. از طرف دیگر حصار‌کشی باید به شکلی طراحی شود که با بنا و کارکرد هنری آن تناسب داشته باشد. ایجاد حصار به شکل نرده و دیواره و مانند آن در برنامه کاری شهرداری قرار ندارد. این کار از سوی اداره کل ارشاد تهران و مدیریت مجموعه تئاترشهر طراحی شده است. البته طراحی انجام و به شهرداری تحویل شده است که ما آن را برای شورای‌شهر فرستادیم تا اعلام نظر کنند. حفظ حریم تئاتر شهر به‌سادگی ممکن نیست، زیرا تعداد دستفروشان این محدوده زیاد و بعضا سامان‌یافته هستند. وقتی کارکنان شهرداری، شرکت ساماندهی و نیرو‌های شهربان و حریم‌بان اقدام به جابه‌جایی یا جلوگیری از کار دستفروشان می‌کنند، باید از حمایت نیروی انتظامی و دستگاه قضایی برخوردار باشند. تا زمانی که نیرو‌های انتظامی در این محل حاضر هستند، می‌توان همچنان مانع ادامه کار دستفروشان شد اما در عمل اگر این حمایت از دست برود، نمی‌شود از حریم تئاترشهر حفاظت کرد. اکنون هم می‌بینیم که دستفروشان در طول روز به پیاده‌رو‌های محدوده تئاترشهر نمی‌آیند اما بعد از ساعت 7 و 8شب باز هم با بساط‌گستری مواجه هستیم.
در همینه زمینه :
