باغ نگارستان

معرفی:  از بناهای هنری-تاریخی به جامانده از دوره قاجار است که رد پای اهالی فرهنگ و هنری مثل پروین اعتصامی و علی‌اکبر دهخدا و برخی از وقایع و رخدادهای تاریخ معاصر در آن به جا مانده است.

مدرسه ملک‌الشعرای بهار و دهخدا
از بزرگ‌ترین عمارت‌ها و خانه‌های تاریخی تهران است که به‌عنوان اقامتگاه تابستانی فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شد. این باغ ۶۴ اتاق، 4تالار، کتابخانه با 4سالن و ۶۰۰ متر زیربنا دارد. تالارها با آینه‌کاری، نقوش طلایی و چلچراغ‌های باارزش مزین شده‌است. این باغ موزه به این علت نگارستان نامیده شده‌ که در یکی از اتاق‌های عمارت تعداد زیادی تابلو نقاشی، اغلب پرتره به نمایش درآمده بود. یکی از بخش‌های باغ نگارستان دانشسرا و عمارت کتابخانه است که افراد نامداری مثل ملک‌الشعرای بهار، علی‌‌اکبر دهخدا، پرویز خانلری و دیگران در آن تحصیل کرده‌اند. در این کتابخانه، مدتی پروین اعتصامی به‌عنوان کتابدار مشغول به فعالیت بود. در بازدید از باغ نگارستان می‌توانید از مجموعه ملک‌الشعرای بهار، موزه مکتب کمال‌الملک، مجسمه مینیاتورهای مردم‌شناسی و... دیدن کنید.

از قتل قائم‌مقام تا تأسیس پژوهشکده فرهنگ
باغ نگارستان در دوره حیات 200ساله‌اش بستر بسیاری از رخدادهای سیاسی و فرهنگی ازجمله تاج‌گذاری محمدشاه و قتل‌ «میرزاابوالقاسم‌ فراهانی» وزیر او بوده است. همچنین در این سال‌ها و با گذر زمان کاربری این باغ تغییر کرده و مراکز مختلف فرهنگی و هنری در آن دایر شده‌است ازجمله نخستین مدرسه فلاحت و مدرسه صنایع مستظرفه دراین باغ تأسیس شد. مدتی به‌عنوان وزارت عدلیه، دانشسرای عالی، فرهنگستان ایران مورد استفاده قرار گرفت. در دهه 30مؤسسه لغتنامه دهخدا، مؤسسه جغرافیا و مؤسسه زبان‌های خارجی و مؤسسه تحقیقات اجتماعی در اینجا به فعالیت علمی خود ادامه دادند. همچنین پژوهشکده فرهنگ و هنر که بعدها به مؤسسه پژوهشی فرهنگ و هنر تغییر نام یافت، در این باغ تأسیس شد.