اسرار شکارچیان مرکاوا

بهاره محبی-روزنامه‌نگار

«هیچ راه‌حل از پیش تعیین‎شده‌ای برای تونل‌های غزه که به کابوس ارتش اسرائیل تبدیل شده، وجود ندارد. نیروهای اسرائیلی با یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تونلی جهان در غزه روبه‌رو هستند که مقابله با هر شاخه آن مستلزم مجموعه‌ای از قابلیت‌های فنی بسیار پیچیده است. با توجه به مقیاس و پیچیدگی زیرساخت‌های غزه یک چیز مسلم است؛ اینکه غلبه بر این چالش اگر نه غیرممکن که بسیار زمان‌بر خواهد بود.» این بخشی از تحلیل جان اسپنسر، رئیس مطالعات جنگ شهری در مؤسسه جنگ مدرن است.
اما این فقط تونل‌های غزه نیست که به مانعی جدی برای پیشروی ارتش رژیم‎صهیونیستی در نوار غزه تبدیل شده است. گروه‌های مقاومت ازجمله شاخه نظامی جنبش مقاومت فلسطین - گردان‌های عزالدین قسام - جهاد اسلامی و دیگر گروه‌های مقاومت مجموعه‌ای از تاکتیک‌های جنگی را در پیش گرفته‌اند که دشمن صهیونیست را در باریکه زمینگیر کرده است.

سید امیر موسوی، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفت‌وگو با روزنامه همشهری به دلایل شکست عملیات زمینی ارتش صهیونیستی و تاکتیک‌های منحصر به فرد حماس اشاره کرده است.


دلایل چهارگانه  شکست حمله زمینی
به‌گفته امیر موسوی، صهیونیست‌ها 10هدف را برای عملیات زمینی اعلام کرده‌اند که هیچ‌یک از آنها محقق نشده است. به‌گفته وی، حمله زمینی ارتش رژیم ‌صهیونیستی به غزه که 3هفته است آغاز شده، شکست خورده؛ دلیلش هم تحقق پیدا نکردن اهدافی است که برای این عملیات اعلام شده است.
اول اینکه، اسرا و افرادی که در اختیار حماس و جهاد اسلامی هستند پیدا نشده‌اند و نظامیان صهیونیست موفق نشده‌اند آنان را در غزه پیدا کنند؛ این در حالی است که مهم‌ترین هدف اعلام شده برای عملیات زمینی در غزه آزادسازی این افراد عنوان شده بود.
دلیل دوم شکست عملیات زمینی ارتش رژیم ‌صهیونیستی این است که صهیونیست‌ها تاکنون هیچ تونل استراتژیکی را پیدا نکرده‌اند که نکته بسیار مهمی است.
نکته سوم اینکه صهیونیست‌ها در پیدا کردن سکوهای شلیک موشک‌ها تاکنون ناکام مانده‌اند. صهیونیست‌ها با وجود ورود به غزه از جهت‌های مختلف - از شمال، جنوب و غرب - محل شلیک موشک‌های ثابت یا سیار را نتوانسته‌اند پیدا کنند.
چهارم، دشمن حتی یک مخزن سلاح یا یک مسئول حماس را نتوانسته بیابد و به شهادت برساند.

تجهیزات مدرن حماس؛ از پهپاد تا زیردریایی

به گزارش آناتولی استفاده از هواپیمای بدون سرنشین نیز ازجمله قابلیت‌های نظامی حماس به شمار می‌رود. همین‌ماه گذشته بود که گردان عزالدین‌القسام اعلام کرد که به‌طور گسترده از پهپادهای انتحاری «الزواری» علیه مواضع صهیونیستی استفاده کرده است. به‌گفته شاخه نظامی جنبش حماس، این پهپادها برای نخستین‌بار در خلال عملیات طوفان‌الاقصی در تمامی محورها به خدمت گرفته شده‌اند. محمد الزواری، مخترع نابغه و خلبان تونسی سال1395 در شهر صفاقس در جنوب تونس به‌دست افراد ناشناس ترور شد. روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارانوت به نقل از رسانه‌های تونسی گزارش داد که سرویس اطلاعات (موساد) در این اقدام تروریستی دست داشته است.
یکی دیگر از استراتژی‌‎های حماس در جنگ علیه ارتش اشغالگر، استفاده از تجهیزات کنترل از راه دور بدون سرنشین (UUV) یا اصطلاحا زیردریایی‌های بدون سرنشین برای هدف قرار دادن کشتی‌های رژیم‎صهیونیستی است. الجزیره می‌نویسد: رویارویی‌های گذشته با ارتش رژیم‎صهیونیستی به‌ویژه در جریان حمله صهیونیست‌ها به غزه در سال2014 میلادی اصول جنگ شهری و چگونگی استفاده حداکثری از بمب‌های دست‎ساز (IED)، شبکه‎های تونل، جنگ روانی و جنگ نامتقارن را به حماس آموخته است.
به گفته‌ سید امیر موسوی، استفاده از لانچرهایی که از قابلیت مخفی‌شوندگی برخوردارند نیز یکی دیگر از شیوه‌های حماس در جنگ علیه صهیونیست‌هاست. این لانچرها یا سکوهای پرتاب موشک، قابلیت چرخش دورانی دارند. به این صورت که با چرخش از زیر زمین به روی زمین می آیند و پس از شلیک، بلافاصله به شکل دورانی به جای خود باز می‌گردند و در زیر تونل‌های بتنی قرار می‌گیرند. هر چند پهپادهای دشمن می‌توانند محل شلیک را شناسایی کنند اما به دلیل محفوظ بودن لانچرها در محفظه بتنی، امکان انهدام آنها عملا وجود ندارد.

ناکامی صهیونیست‌ها  در ورود به بیمارستان الشفا

بنا به‌گفته موسوی، کارشناس مسائل بین‌الملل، ورود ارتش رژیم‌صهیونیستی به این صورت بود که از جنوب شهر غزه که منطقه کشاورزی است وارد شدند و تا نزدیکی‌های خیابان الرشید رسیدند که ساحلی است و البته هنوز هم به دریا نرسیده‌اند. بعد به سمت بالا حرکت کردند؛ یعنی غرب شهر غزه و یک کیلومتر پیشروی کردند و پس از آن به سمت داخل شهر غزه پیش رفتند؛‌ یعنی الان غزه از جنوب، از غرب و از شمال‌غربی محاصره است. علت حرکتشان به سمت شمال‌غربی این است که می‌خواهند وارد بیمارستان الشفا شوند. درواقع اسرائیلی‌ها به 30کیلومتری بیمارستان و نخستین دیوار این مجتمع رسیده‌اند، اما 6روز است که تلاش می‌کنند تا وارد یکی از این ساختمان‌ها شوند، ولی نتوانسته‌اند. مقاومت حماس واقعا کار بزرگی انجام داده و تاکنون تانک‌ها و نفربرهای ارتش رژیم صهیونیستی را از میان برداشته است؛ به همین دلیل صهیونیست‌ها نتوانسته‌اند جلو بیایند و وارد محیط داخلی و حیاط‌خلوت بیمارستان الشفا شوند. دلیل تلاش صهیونیست‌ها برای ورود به بیمارستان الشفا این است که این بیمارستان به نماد مقاومت مردم غزه تبدیل شده است. ارتش صهیونیستی 3هفته است که هشدار داده این بیمارستان باید تخلیه شود، اما مردم، بیماران و پزشکان مقاومت کرده و این مکان را تخلیه را نکرده‌اند.

برخورد صفر و کارآمدی خمپاره‎های یاسین105

 این کارشناس خاورمیانه با اشاره به کارآمدی خمپاره‌های یاسین105 در زمینگیر کردن ارتش صهیونیستی می‌گوید: صهیونیست‌ها از جنوب غزه 600متر جلو آمدند که یا مناطق کشاورزی هستند یا بر اثر بمباران کاملا تخریب شده‌اند. مقاومت حماس تاکنون موفق شده به‌صورت برخورد صفر با نیروهای صهیونیستی مواجه شود. موشک‌ها و خمپاره‌های یاسین105 کارساز بوده و به اعتراف خود صهیونیست‌ها تاکنون بیش از 80تانک و نفربر را نابود کرده‌اند و ارتش صهیونیستی طی 3هفته گذشته، 800نیروی خود را از دست داده است.
 خبرگزاری ترکیه‌ای آناتولی نیز سال2021 با اشاره به توان موشکی حماس به نقل از کارشناسان نظامی نوشته بود که حماس موشک‌های گراد و موشک‌های WS-1E ساخت شوروی و چین با برد 25مایل (40کیلومتر) و موشک‌هایی با برد 47-28مایل (75-45کیلومتر) را در اختیار دارد. همچنین گفته شده که موشک‌های 302میلی‌متری ساخت سوریه نیز در اختیار حماس قرار گرفته است. به این مسئله توان حملات راکتی گردان‌های عزالدین قسام را هم اضافه کنید. رزمندگان مقاومت فلسطین در سال‌های گذشته بارها از لوله‌های انفجاری استفاده کردند؛ تسلیحاتی ساده اما کاربردی که حاصل فشرده‌سازی مواد قابل اشتعال است تا اثر مواد منفجره دست‌ساز را هنگام انفجار دوبرابر کنند.
 نشریه فارن پالیسی نیز هفته گذشته با اشاره به روز آغازین عملیات طوفان الاقصی (هفتم اکتبر) نوشت که کارشناسان تخمین زده‌اند حماس در نخستین ساعات آن روز حدود 2200راکت به‌سوی اراضی اشغالی شلیک کرده و عملکرد سامانه دفاع هوایی گنبد آهنین را کاملا تحت‌تأثیر قرار داده است.

تصاویر ماهواره‌ای؛ سند پیشروی نکردن اسرائیل

امیر موسوی در گفت‌وگو با همشهری به تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان سندی متقن مبنی بر زمینگیر شدن صهیونیست‌ها در غزه اشاره کرده و می‌گوید: حماس تاکنون توانسته جلوی پیشروی ارتش صهیونیستی را بگیرد تا نتوانند وارد مناطق شهری شوند. حماس مناطق خالی از سکنه را رها کرده و با عقب کشیدن از مواضع قبلی، روی مناطق مسکونی تمرکز کرده و اجازه نمی‌دهد که صهیونیست‌ها وارد منطقه مسکونی شوند. تصاویر ماهواره‌ها هم نشان می‌دهند که صهیونیست‌ها پیشروی‌ای نداشته‌اند.
علاوه بر این، مقابله حماس با تسلیحات ارتش صهیونیستی و هدف قرار دادن شهرهای مختلف در سرزمین‌های اشغالی حاکی از آن است که حماس مشکلی برای دسترسی به مهمات ندارد و امکانات نظامی‌اش در سطح بالایی است. همچنین تاکنون مشخص شده که حماس هیچ مشکلی برای استفاده از تونل‌ها ندارد و امکان حیات در آنها را دارد؛ ازجمله رسیدگی به مجروحان. مسئولان حماس خود اعلام کرده‌اند که تاکنون فقط 5درصد از توانمندی‌هایشان را از دست داده‌اند. این نشان می‌دهد که پس از 3هفته جنگ تمام‌عیار با حضور نیروهای آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی مقاومت حماس واقعا در سطح بالاست.

اضافه شدن چند برابری داوطلبان پیوستن به حماس

به‌گفته موسوی، جنبش مقاومت اسلامی نزدیک به 40هزار نیرو دارد. این نیروها در کل غزه -‌ در جنوب و شمال - پخش شده‌اند. در این مدت هم داوطلبانی که به حماس پیوسته‌اند چند برابر شده‌اند. خیلی از جوانان فلسطینی به حماس ملحق شده‌اند حداقل برای نگهبانی و مقاومت‌های اولیه. این نشان می‌دهد که اکثریت فلسطینی‌ها و جوانان با حماس همکاری می‌کنند؛ مثلا از نظر امنیتی، مردم خودشان جاسوس‌ها را معرفی می‌کنند. در همین چند روز اخیر مردم یکی از این جاسوس‌ها را که در تونل‌ها هم بوده و علائمی به صهیونیست‌ها می‌داده معرفی کردند که مجموعا در این مدت 7جاسوس دستگیر شده‌اند. این همکاری مردم قدرت حماس را چند برابر می‌کند.

نقش سردار سلیمانی در فناوری تونل‌های حماس
موسوی، کارشناس خاورمیانه با اشاره به 2خصوصیت ویژه تونل‎های حماس علاوه بر خصوصیت‌های استراتژیک عمومی می‌گوید:
اول اینکه صهیونیست‌ها نمی‌توانند از روش انتشار گازهای سمی در این تونل‌ها استفاده کنند؛ چون ورودی‌های این تونل‌ها به فیلترهای بسیار پیشرفته‌ای مجهز شده و اعضای حماس ماسک‌های بسیار خوبی دراختیار دارند.
دوم، مسئله آب و مایعات است. صهیونیست‌ها در گذشته تلاش کرده بودند که با استفاده از آب و سرازیر کردن مایعات دیگر در تونل‌ها، افراد داخل این تونل‌ها را غرق کنند، اما موفق نشدند؛ چون چاه‌های خوبی در این تونل‌ها حفر شده است. حماس در این زمینه از تجربیات گذشته در تونل‌های مصر استفاده کرده است؛ چون در زمان ریاست‌جمهوری حسنی مبارک در مصر، تونل‌ها را غرق کرده بودند.
در اینجا باید از شهید قاسم سلیمانی یاد کنیم که تکنولوژی ویژه‌ای را دراختیار حماس قرار داد. با نظارت ایشان‌ تجهیز تونل‌ها بسیار مؤثر پیش رفت. در حال حاضر، تقریبا زیر کل شهر غزه به جز مراکز بیمارستانی و ویژه، تونل است و شاخه‌های مختلفی نیز دارد.
سوم، در حال حاضر با توجه به تجهیزات پیشرفته در تونل‌ها ازجمله برق، آذوقه و اکسیژن‌رسانی، یک مبارز حماس می‌تواند 3 تا 4‌ماه در تونل‌ها بماند و خارج هم نشود. همین زمینگیر شدن ارتش صهیونیستی با وجود سپری شدن 3هفته از آغاز عملیات زمینی، نشان می‌دهد که نیروهای حماس لجستیک خوبی در اختیار دارند؛ این در حالی است که طبق برخی اطلاعات میدانی، از 40هزار عضو حماس، 7هزار نفر در تونل‌ها مستقرند.

تاکتیک نظامی حماس

 به‌گفته موسوی، در حال حاضر 380تانک ارتش صهیونیستی وارد غزه شده‌اند. برخی هم می‌گویند بیش از 400ارابه تانک برای بعضی مناطق آن که عرض‌شان یک کیلومترمربع است، خیلی زیاد است. اسرائیلی‌ها گام به گام جلو می‎روند؛ یعنی 2 تا 3تانک جلو حرکت کرده و بقیه آنها را دنبال می‌کنند. این به نفع حماس است و ما در فیلم‌ها هم می‌بینیم که به محض حرکت تانک، هدف قرار می‌گیرد؛ لذا نیروهای حماس گاهی مجبورند که کمی عقب بروند تا تانک‌ها پیشروی کنند. این تاکتیک حماس است، ولی مهم‌ترین مسئله این است که تونل‌ها هنوز به‌طور جدی هدف قرار نگرفته‌ و کشف هم نشده‌اند.
 مؤسسه واشنگتن ماه‌ها پیش از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی در تفسیر تاکتیک‌های نظامی جنبش مقاومت فلسطین نوشته بود: حماس به‌دلیل در اختیار نداشتن ادوات سنگین چون تانک و نفربر زرهی، تا حد امکان از عملیات‌های بزرگ نظامی اجتناب کرده و به جای آن بر حملات تاکتیکی کوچک تمرکز می‌کند؛ عملیات‌هایی که نه چند ساعت که حداکثر چند دقیقه طول می‌کشند. برخی از این عملیات‌ها نیز با استفاده از پوشش‌های غیرنظامی انجام می‌شوند. در این عملیات‌ها نیروهای حماس از تونل‌ها خارج شده، دشمن را با انواع تسلیحات کوتاه‌برد و میان‌برد هدف قرار داده و به‌سرعت ناپدید می‌شوند.

شکست امنیتی در کشف تونل‌ها

 امیر موسوی تأکید دارد که کشف نشدن تونل‌های حماس نشان‌دهنده شکست امنیتی اسرائیل است. او در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: صهیونیست‌ها حفره‌هایی را پیدا کرده‌اند که حماس به‌طور غیرواقعی درست کرده بود تا صهیونیست‌ها را فریب دهد؛ لذا دیدید که در روزهای اول عملیات چند عدد از این حفره‌ها را پیدا کردند و خیلی هم خوشحال شدند، اما بعد متوجه شدند که واقعی نبوده است، ولی تونل‌هایی که اعضای حماس و جهاد اسلامی را به هم وصل می‌کند و در عملیات‌های نظامی استفاده می‌شود، هنوز کشف نشده است. این نشان‌دهنده شکست امنیتی و جاسوسی صهیونیست‌هاست. شناسایی جاسوس‌ها در این مورد اقدام بسیار مهمی بود. علاوه بر این، در اردوگاه الشاطی نیز هیچ‌گونه پیشرفتی نداشتند؛ چون تونل‌های راهبردی حماس در آنجا واقع است و مقاومت اجازه پیشروی نداده است.
حداکثر پیشروی اسرائیلی‌ها در غرب غزه بوده که 800متر است که این با توجه به حجم گسترده بمباران‌ها، پرواز هواپیماهای بدون سرنشین و هدف قرار دادن غزه از زمین و هوا، اصلا پیشروی نیست؛ به همین‌خاطر است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی تحت فشار است و آمریکا هم هشدار داده که طولانی شدن جنگ به نفع اسرائیل نیست.
جنگ فرسایشی به نفع حماس و به ضرر اسرائیل است؛ چون نظامیان صهیونیست صبر و تحمل زیادی ندارند و از آن‌طرف با وجود حملات مرگبار حماس، فشار خانواده‌های نظامیان صهیونیست برای پایان این عملیات بیشتر شده است. مسئله اسرایی که در اختیار حماس، جهاد اسلامی و دیگر گروه‌ها هست نیز نکته حائز اهمیتی است.