10میلیارد دلار دیگر در حساب ایران

رضا کربلائی- روزنامه‌نگار

یک منبع خبری آمریکایی از احتمال آزادسازی 10میلیارد دلار از منابع مالی ایران در کشور عراق با دستور جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا خبر داده است؛ خبری مهم که البته با انتقادهای زیادی در کشور آمریکا از سوی جمهوری‌خواهان همراه شده؛ چراکه آنها مدعی هستند پس از افزایش تنش در سطح منطقه و جنگ اسرائیل علیه مردم غزه فلسطین، این اقدام دولت آمریکا یک باج به ایران محسوب می‌شود. به‌گزارش همشهری، پایگاه خبری واشنگتن‌ فری‌بیکن از احتمال موافقت دولت آمریکا با دسترسی ایران به ۱۰میلیارد دلار از منابع مالی خود در عراق خبر داد. بر این اساس معافیت چند میلیارد دلاری ایران از تحریم‌ها که نخستین‌بار در ژوئیه صادر شد و مهلت آن پایان یافته، دوباره تمدید می‌شود.

پول فروش برق در حساب ایران
این منبع خبری می‌افزاید: دولت بایدن به عراق اجازه می‌دهد تا پول برق صادراتی ایران را به حساب‌های بانکی متعلق به ایران در اروپا و عمان منتقل کند. ‌ماه گذشته بود که محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در مذاکرات با همتای عمانی‌اش از احتمال آزادسازی 10میلیارد دلار از پول‌های کشور بابت طلب از عراق خبر داده بود. برخی مقامات آمریکایی گفته‌اند که ایران اجازه خواهد داشت تا از این دلارها برای اهداف غیرتحریمی هم استفاده کند.

آزادسازی در فاز آخر
حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در واکنش به موافقت دولت آمریکا با دسترسی ایران به ۱۰میلیارد دلار از منابع مالی در عراق، گفت: طی هفته‌های گذشته مذاکراتی در این خصوص انجام شده که خوشبختانه در مراحل پایانی است. البته مذاکرات و هماهنگی‌های لازم بین 2کشور همچنان در جریان است. تنها نکته باقیمانده در روند آزادسازی منابع ایران در عراق این است که طرف‌های عراقی معتقدند این پول به جای انتقال به عمان، می‌تواند از کشور خودشان به ایران پرداخت شود.
او درخصوص آمادگی قطعی کشور عراق برای پرداخت این مبلغ، گفت: عراق طی سال‌های اخیر بار‌ها در بحث مبادلات مالی با ما همکاری داشته و این‌بار هم آمادگی خود را رسما اعلام کرده، اما آنها همچنان منتظرند تا اسناد و مدارک این مبادلات بین دولت و بانک‌های مرکزی ایران و عراق ارائه و بررسی شود تا این منابع در اختیار ایران قرار گیرد. حسینی از تمایل عراقی‌ها برای پرداخت این منابع ارزی در کشور خودشان به ایران خبر داد و گفت: آنطور که طی هفته‌های اخیر در مذاکرات بین 2کشور ایران و عراق مشخص شد، گویا عراقی‌ها اصرار و تمایل بیشتری برای پرداخت این مبلغ در کشور خودشان دارند و معتقدند به جای واریز این منابع به بانکی در عمان، ایران می‌تواند مستقیما این مبلغ را با ارائه اسناد و مدارک برای خرید کالا‌های اساسی و غیرتحریمی از عراق دریافت کند.

سفر آرام به ریاض
همزمان با خبر احتمال آزادسازی قریب‌الوقوع دلارهای ایران نزد بانک عراقی، محمد آرام، معاون ارزی بانک مرکزی به‌منظور توسعه مناسبات ارزی - بانکی و همچنین دیدار و گفت‌وگو با همتای خود در بانک مرکزی عربستان سعودی به ریاض سفر کرد. گفته شده که یک هیأت تخصصی متشکل از مدیران ارزی بانک مرکزی و مدیران دستگاه‌های مرتبط معاون ارزی بانک مرکزی را همراهی می‌کنند و باید دید دستاورد مذاکرات چه خواهد بود؟
پس از قطر، امارات و عمان، عربستان چهارمین مقصد رایزنی‌های منطقه‌ای مسئولان بانک مرکزی کشورمان برای استفاده از گشایش‌های ارزی اخیر است.

دیپلماسی ارزی دولت سیزدهم
دولت ابراهیم رئیسی پس از متوقف‌ماندن نسبی مذاکرات هسته‌ای، گفت‌وگوهای جدی را برای توسعه روابط به‌ویژه در حوزه مالی و بانکی با کشورهای منطقه و طرف تجاری با ایران در اولویت خود قرار داده که باعث شده تا فشار تحریم‌ها بر کشور کاهش یابد. محمد حسین روشنک، رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان می‌گوید: با وجود تمام مشکلات و تحریم‌ها ارتباط با کشور‌های منطقه به‌خوبی صورت گرفته و این موضوع قابل کتمان نیست‌ و عملکرد دولت سیزدهم و بانک مرکزی با وجود تحریم‌ها قابل ستایش است؛ چراکه بهترین مدیریت در حوزه سیاست خارجی، دیپلماسی ارزی و اقتصادی در دولت سیزدهم رقم خورده است؛ به‌نحوی که رئیس‌کل بانک مرکزی توانست بر پایه همین دیپلماسی قوی ارزی منابع مسدود‌شده ایران در کره‌جنوبی را آزاد کند.

واکنش‌ها به آزادسازی دلارها
برخی رسانه‌های آمریکا نسبت به این تصمیم دولت آمریکا واکنش نشان داده‌اند و نوشته‌اند: این دلارها در شرایطی آزاد خواهد شد که یک‌ ماه از عملیات طوفان‌الاقصی گروه حماس به اسرائیل می‌گذرد و دامنه جنگ در حال افزایش است. تمدید معافیت عراق در خرید برق از ایران باعث خواهد شد تا دولت عراق بدهی‌اش را به ایران بابت خرید انرژی ‌به حساب‌های بانکی متعلق به ایران را به اروپا و عمان منتقل کند. به‌گفته برخی کارشناسان، بایدن رئیس‌جمهور آمریکا با وجود تنش شدید در سرزمین‌های اشغالی در تلاش است تا راه مالی ایجاد‌شده برای تهران را همچنان حفظ کند. ریچاد گلدبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی و از مدافعان جدی تحریم ایران در آمریکا می‌گوید: جهان در دنیای پس از 7اکتبر (زمان وقوع طوفان الاقصی) زندگی می‌کند اما کاخ سفید همچنان سیاست 6 اکتبر را در قبال تهران دنبال می‌کند.
این در حالی است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا به شرطی به عراق اجازه خرید برق و گاز از ایران را داده بود که مطالبات ایران در یک حساب امانی در بغداد نگهداری شود و ایران به آن دسترسی نداشته باشد، اما اکنون دولت بایدن نه‌تنها معافیت را ‌تمدید می‌کند که اجازه دسترسی و انتقال دلارهای ایران را می‌دهد تا تهران بتواند از این دلارها بهره ببرد. نکته مهم اینکه مخالفان بایدن به کنگره آمریکا فشار آورده‌اند تا 10میلیارد دلار ایران را به بهانه حمایت تهران از گروه‌های مقاومت علیه اسرائیل قفل کند و وعده کاخ سفید که گفته این دلارها فقط برای مقاصد بشردوستانه و اهداف غیرتحریمی استفاده می‌شود هم قابل دفاع نیست؛ چرا‌که ایران راه خرج‌کردن آن را بلد است.