گزارش
سوغاتیها ی دردسر ساز
شیب صعودی ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر به چالش جدی نظام سلامت تبدیل شده و به‌گفته وزیر بهداشت سوغاتیها و غذاهای ایرانی حاوی قند فراوان هم در این‌باره نقش دارند
مریم سرخوش- روزنامه‌نگار
حرف سوغاتی که می‌شود، کام همه شیرین می‌شود جز نظام سلامت کشور و وزارت بهداشت. شیوع بیماری‌های غیرواگیر در کشور شیب صعودی دارد و افزایش مبتلایان به دیابت، بیماری های قلبی - عروقی، چاقی، قند خون و... چالشی جدی برای متولیان حوزه سلامت رقم زده و متخصصان می‌گویند که یکی از عوامل مهم در بروز این بیماری‌ها، مواد غذایی ازجمله همین سوغاتیها هستند که حاوی کربوهیدرات‌های مضرند. نکته جالب اینجاست که بالاخره پس از 20سال، توجه وزارت بهداشت به این موضوع جلب شد و آنها حالا به‌دنبال این هستند که یک گام پیش‌تر از درمان، سراغ عادات غذایی مردم بروند که گفته می‌شود حدود 60درصد در بروز بیماری‌های غیرواگیر دخیل هستند. وزیر بهداشت در این‌باره دیروز از تدوین نقشه تغذیه کشور خبر داده اما به نکته جالب دیگری هم اشاره کرده؛ اینکه بخش زیادی از سوغاتیها و غذاهای ایرانی دارای قند فراوان هستند و عامل افزایش بیماری دیابت و در این‌باره باید برنامه‌ریزی شود.
نقش 60درصدی مواد غذایی در بیماری‌های غیرواگیر
«سوغاتی جزو آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی‌هاست و شاید اینطور تصور شود که نمی‌توان در تولید آنها تغییری ایجاد کرد، اما طی این مدت ما تجربیاتی داشتیم که بدون تغییر ذائقه مردم، برخی محصولات پرمصرف غذایی هم سالم‌تر تولید شده‌اند.» این نکته‌ای است که جلال‌الدین میرزای‌رزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران به همشهری می‌گوید و در توضیح بیشتر بیان می‌کند: «اینکه توجه وزارت بهداشت به موضوع تدوین نقشه تغذیه کشور جلب شده، اقدام مثبتی است، چون معمولا نگاه این وزارتخانه در طول ادوار گذشته درمانی بوده نه پیشگیری. بیماری‌های غیرواگیر براساس مطالعاتی که ما انجام دادیم و مقالات خارجی که بررسی کردیم، بحث تغذیه در بیماری‌های غیرواگیر حدود 55 تا 60درصد است. به این معنا که اگر ملتی اصلاح عادت غذایی و تغذیه سالم داشته باشد، این میزان از بار بیماری را طی یک دهه کاهش می‌دهد. »
کاهش مواد مضر در 3محصول غذایی
رئیس انجمن تغذیه ایران درباره مبحث مطرح‌شده از سوی وزیر بهداشت درباره سوغاتی‌هایی که حاوی قند فراوان و عامل خطر درباره بیماری‌های غیرواگیر هستند هم عنوان می‌کند: «تهیه سوغاتی بخشی از فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی‌هاست. به همین دلیل قدم بعدی باید این باشد که با حفظ این فرهنگ و آداب، سوغاتی‌های مختلف را به سمت سالم‌سازی پیش ببریم. البته مقاومت‌هایی درباره تغییرات درباره چنین محصولاتی وجود دارد اما ما تجربه‌هایی داریم که برخی محصولات به‌تدریج سالم‌تر تولید شده‌اند. زمانی که رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور بودم، یکی از مهمترین اقدامات، تولید شیرکاکائو با کاهش مصرف شکر بود. به‌تدریج درصد شکر شیرکاکائو را 6 تا 7درصد کم کردیم و کسی هم متوجه نشد.» به‌گفته این پزشک « ابتدا شرکت‌ها مقاومت می‌کردند که فروش‌شان کم نشود، اما این مسئله درباره 6شرکت لبنی و همراهی انجمن
صنایع لبنی محقق شد و درصد شکر کم شد.» او درباره 2محصول دیگر که در این طرح سالم‌سازی به‌تدریج با کاهش مواد مضر تولید و عرضه شد هم می‌گوید: «در این‌باره با چند کارخانه بیسکوئیت‌سازی مکاتبه کردیم و پای کار آمدند. تولید بیسکوئیت‌ها به‌گونه‌ای است که به قالب می‌چسبند و به همین دلیل تولیدکنندگان درصد استفاده از روغن را بیشتر می‌کنند. تنها درباره یک محصول موفق شدیم که این استفاده از روغن را از 18درصد به 13.5درصد برسانیم. در دوغ هم نیم‌درصد نمک را کاهش دادیم.»
سوغاتیها را هم می‌توان سالم‌تر تولید کرد
میرزای‌رزاز با تأکید بر اینکه درباره سوغاتیها هم می‌توان این سالم‌تر تولید‌شدن را با حفظ فرهنگ و سنن ایجاد کرد، بیان می‌کند: « اگر درصد شکر گز اصفهان را 60 یا 70درصد درنظر بگیریم، در یک بازه زمانی می‌توان به‌تدریج از
شکر مصنوعی آن کم کرد و شیرین‌کننده طبیعی مثل استیویا را جایگزین آن کرد. البته نیاز است که یک کارگروه مشترک تشکیل شود و ما هم اعلام آمادگی می‌کنیم که در این زمینه کمک‌های لازم را داشته باشیم.»
در همینه زمینه :
