تقدیم به تهرانی‌ها

کشور چین و 13شهر آن ازجمله پکن مقصد سفر علیرضا زاکانی، شهردار تهران و هیأت مدیران شهری بود که این سفر 13روز به طول انجامید. حضور سکان‌دار پایتخت در چین گرچه با دعوت رسمی یین‌یانگ، شهردار پکن و با هدف شرکت در اجلاسیه «یک کمربند- یک‌راه» انجام شد، اما پیگیری موضوعات حوزه حمل‌ونقل عمومی و زیست‌محیطی در دستورکار او و هیأت همراه قرار داشت. با توجه به تجارب موفق کشور چین در مدیریت ترافیک، توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و کاهش آلودگی هوا، مدیریت شهری را بر آن داشت تا از فرصت پیش‌آمده در راستای تبادل این تجربیات استفاده کند. انعقاد 15قرارداد و انجام تفاهمات، نتیجه پیگیری مدیران شهری در چین بود که در این میان فعال‌سازی‌ قرارداد موسوم به 631دستگاه واگن پس از 7سال همچنین افزایش تعداد واگن‌ها بسیار ارزشمند بود که مورد تقدیر اعضای شورای شهر تهران هم قرار گرفت. در ادامه مروری بر دستاوردهای سفر شهردار تهران و هیأت همراه به چین خواهیم داشت که منجر به امضای قراردادها و تفاهمنامه‌هایی با ارزش بیش از 3 میلیارد دلار شد.

چرا سفر به چین مهم بود؟
7سال پیش تفاهمنامه‌ای منعقد می‌شود، که به‌دلیل عدم‌پشتیبانی مالی مسکوت می‌ماند و ورود 631واگن به تهران در بلاتکلیفی به سر می‌برد این قرارداد در حالی دوباره پا می‌گیرد که طرف چینی ناامید شده بود ولی در این سفر علاوه بر 631واگن قبلی160واگن دیگر هم به این تعداد اضافه و ورود ۷۹۱واگن در 3مدل به تهران عملیاتی شد. ارزش قرارداد واردات واگن یک میلیارد دلار است که از محل پشتیبانی دولت تامین می‌شود.

جزئیات قرارداد برای مترو چیست؟
طرف چینی مجاب می‌شود تا پشتیبانی مالی از مجموعه قراردادها به ارزش یک‌میلیاردو۴۰میلیون دلار در 5قرارداد را انجام دهد، این کمک با تنفس یک تا سه‌ساله از دستاوردهایی بود که طرف چینی بیان می‌کند این شیوه کار با ایران برای نخستین‌بار است که اتفاق می‌افتد، اما این همه واقعیت نیست، موفقیت در انعقاد یک تفاهمنامه و مقدمه یک قرارداد بین طرف چینی و شرکت ایرانی، مدل جدیدی بود که مبتنی بر توانمندی‌های یک شرکت ایرانی، حدود یک میلیارد دلار پروژه در شهر تعریف شد و اجرای خط۱۱ مترو و شروع آن تا حدود 5درصد با امکانات چینی‌ها تضمین شد. عملاً دستاوردهای مالی و اقتصادی سفر شهردار به چین بالغ بر 3میلیارد دلار است همچنین خرید TBM قطر بزرگ(دستگاه حفار تونل مترو) به میزان ۱۵.۷متر نیز مورد تفاهم قرار گرفت که این تفاهم نیز با بزرگ‌ترین شرکت سازنده دستگاه‌های حفاری مترو در‌ چین انجام شد.

مسکن‌سازی‌ انبوه
یکی دیگر از تفاهمات شهردار تهران در سفر به چین در زمینه مسکن‌سازی‌ بود و در این رابطه تفاهمنامه‌ای منعقد شد تا طراحی مسکن از سوی شهرداری باشد و چینی‌ها به اقتضای طراحی، شهرک‌سازی‌ نوین انجام دهند. شهردار تهران با اشاره به اینکه نخستین بخش ساخت مسکن در منطقه19 خواهد بود، گفت: «برای ۲۰هزار واحد مسکونی در راستای صنعتی‌سازی وارد تفاهم شده‌ایم و درصورت نهایی‌شدن قرارداد، ساخت این واحدها آغاز خواهد شد، اما در تفاهمات صورت گرفته در چین نیز مقررشده چینی‌ها قیمت‌ها را اعلام کنند که تاکنون اعلام نکرده‌اند.»

انعقاد قرارداد برای اتوبوس و تاکسی
قرارداد خرید هزار دستگاه اتوبوس دوکابین ۱۸متری گازسوز، هزار دستگاه اتوبوس ۱۲متری برقی، ۱۰هزار دستگاه تاکسی ون‌برقی، ۱۰هزار دستگاه تاکسی‌برقی و ۱۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت‌برقی منعقد شد.

ورود هیأت چینی به تهران
تفاهم سه‌جانبه با ‌عنوان شهرداری با شرکت‌های خصوصی داخل ایران و شرکت چینی شکل گرفت تا خط۱۱ مترو با ۳۱کیلومتر و ۲۹ایستگاه ساخته شود که کارشناسان شرکت چینی به همین منظور به تهران آمدند. رقم تجهیز کارگاه ۳۵هزار میلیارد تومان است و قرار شد پس از انجام 5درصد کار، پیش‌پرداخت انجام شود.

واگن‌سازی‌ تهران توسعه می‌یابد
شرکت واگن‌سازی‌ 5هکتار ظرفیت دارد که طرف چینی قول داد ظرفیت‌های این شرکت را توسعه دهد.

اگر دولت همراه نبود...
 اگر دولت همکاری‌های لازم را با شهرداری تهران انجام نمی‌داد همان مسیری طی می‌شد که در دوره قبلی شورا و دولت طی شده بود و در نتیجه آن امکانی برای تهران فراهم نشد. لذا در اثر این پیگیری‌ها پس از ۶ سال، قرارداد واردات واگن با طرف چینی عملیاتی شد.

تراموا با چرخ لاستیکی
یک شرکت چینی ابداع جدیدی در تولید ترامواهای دارای چرخ لاستیکی داشته و امکانی فراهم شده تا مدیریت شهری قراردادهای ورود این نوع از تراموا‌ها را به‌صورت جدی پیگیری کند.

تهران صاحب چند واگن مترو می‌شود؟
با موافقت طرف چینی تعداد واگن‌ها به ۷۹۱ دستگاه رسید. اکنون هزارو۵۰۷ واگن در تهران داریم که بخشی از آن از چرخه خدمات خارج شده است، با این ۷۹۱واگن امکانی برای مردم تهران فراهم می‌شود تا بهترین خدمات را دریافت کنند، تحویل این تعداد واگن در طول 24ماه پیش‌بینی شده بود تا نخستین واگن در این زمان وارد تهران شود ولی در پیگیری‌های جدی معاونت حمل‌ونقل، نخستین واگن‌ها یک سال آینده وارد پایتخت خواهد شد.

مدل‌های مختلف ورود واگن به تهران
قرار شده 8رام 7‌واگنه به‌صورت کامل وارد شود در مدل بعدی قطعات ۱۰رام نیز جهت سرهم‌بندی وارد می‌شود و همچنین ۷۲رام به‌صورت ساخت داخل کشور دنبال خواهد شد.

ورود نخستین قطار چینی 12‌ماه دیگر
براساس توافقات صورت‌گرفته در قرارداد اولیه موسوم به 631دستگاه واگن، قرار بود نخستین محموله واگن‌ها 24ماهه تحویل تهران شود اما با توافق صورت گرفته مقرر شد نخستین محموله (یک رام قطار 7واگنه) 12‌ماه دیگر به تهران تحویل داده شود.

افزایش 25درصدی تعهد در یک قرارداد
براساس پیگیری‌های انجام شده درخصوص تأمین واگن‌های مترو توسط شرکت چینی و استفاده از مفاد متمم قرارداد، دوطرف با افزایش 25درصدی تعهدات موافقت کردند و از این‌رو تعداد واگن‌ها از 631دستگاه به 791دستگاه افزایش یافت.

تکلیف تولید داخل چه می‌شود؟
پس از سفر شهردار تهران، برخی عنوان کردند این سفر سبب‌شده تا تولید داخل به حاشیه رانده شود، اما شهردار تهران در این رابطه می‌گوید: این سفر پشت‌پازدن به تولید داخلی نیست، شهر حداقل ۱۰هزار دستگاه اتوبوس نیاز دارد و ما فاصله 7هزار دستگاهی با نیاز شهر داریم، نمی‌توانیم مردم را زندانی کنیم و بگوییم منتظر باشید تا یک شرکت 2دستگاه اتوبوس تا پایان سال به ما بدهد. این موضع رئیس‌جمهور است که مردم، مردم، مردم.
شهردار تهران به ادوار گذشته اشاره می‌کند: «آن دوران که بخریم و برویم تمام شد و گفتیم که آمده‌ایم تا با هم کار کنیم. خرید، شراکت موقت و شریک شدن با شهرداری همچون شرکت واگن‌سازی‌ 3مدل کاری بود که پیگیری کردیم و اتفاقاً اقبال شرکت‌های چینی از مدل پیشنهادی ما بود. قرار بود یکی از شرکت‌های داخلی در مهرماه یک واگن به ما بدهد اما محقق نشد؛ هرچه تولید انجام شود شهر به آن نیاز دارد.»
 با همه این موارد حمایت از تولید داخل ادامه دارد و  نخستین قطار ملی با مشارکت واگن‌سازی تهران، مپنا، جهاددانشگاهی و 18شرکت دانش‌بنیان ساخته شده است و در مرحله تست نهایی توسط شرکت‌های روسی و مجارستانی است. قرارداد ساخت 113دستگاه واگن با شرکت داخلی منعقد شده و درصورت دریافت مجوزها و استانداردهای جهانی، تولید آنها شروع می‌شود.

انتقال تکنولوژی از چین به ایران
پس از بازگشت شهردار تهران، هیأت چینی به تهران آمدند تا انتقال تکنولوژی در حوزه حمل‌ونقل ریلی اتفاق بیفتد. این انتقال با کمترین هزینه رخ می‌دهد به‌طوری که طرف چینی برای انتقال تکنولوژی ساخت بوژی(مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش قطارهای مترو) از یک شرکت اروپایی ۸۴میلیون دلار هزینه کرده، اما براساس توافقات صورت‌گرفته انتقال این تکنولوژی به تهران با 7میلیون دلار صورت می‌گیرد. ۴۲۰ بوژی را چینی‌ها خواهند ساخت و دوبرابر آن در تهران تولید خواهد شد، بزرگ‌ترین دستاورد این سفر قرارداد واگن‌ها با الحاقات آن بود. تا‌کنون در تمام قراردادهای مربوط به واگن‌سازی، سهم بومی‌سازی 30درصد بوده است. در قراردادهای منعقد شده این سهم تا 55درصد افزایش یافت. در واقع با انتقال تکنولوژی از چین به تهران بومی‌سازی‌ هم ارتقا می‌یابد.

زباله‌سوز مدرن در تهران
محیط‌زیست یکی دیگر از بخش‌های پیگیری شده شهردار تهران در سفر به چین بود. هیات چینی در سفر خود به تهران بنا دارد با بررسی، ساخت و نصب دستگاه‌های زباله‌سوز جدید با سوزاندن پسماندهای موجود، بازچرخانی آب صورت بگیرد و از سوی دیگر ظرفیت فوق‌العاده بزرگی برای تولید انرژی ایجاد شود. در همین راستا در سفر هیأت‌های کارشناسی چینی مقدمات نهایی‌کردن طراحی داخلی ۷۹۱واگن و ساخت دستگاه‌های زباله‌سوز مدرن انجام می‌شود. سخنگوی شهرداری تهران در این رابطه می‌گوید: همین الان هم یک دستگاه زباله‌سوز در مجتمع آرادکوه فعال است، اما این دستگاه تنها توان سوزاندن ۲۰۰تن پسماند آن هم به‌صورت کاملاً تفکیک شده و خشک را در روز داراست که البته راندمان بسیار کمی در زمینه تولید برق دارد. دستگاه‌های زباله‌سوزی که در سفر شهردار به چین مورد بازدید قرار گرفت، توان سوزاندن هزاران تن پسماند را در روز دارا هستند، به علاوه با راندمان بسیار بالایی که دارند، می‌توانند تولید برق بیشتری هم داشته باشند، افزون بر تمام این موارد با استفاده از فناوری مکش‌معکوس، کمترین بوی تعفن و آلودگی را در محیط ساطع می‌کنند، بنابراین قابلیت راه‌اندازی در اطراف محیط‌های شهری را دارند.
محمدخانی با اشاره به اینکه چندصدمیلیون دلار ارزش این قرارداد تخمین زده می‌شود می‌گوید: «امیدواریم با انجام بررسی‌های کارشناسی هرچه زودتر نهایی شود، طرف چینی همچنین بازگشت سرمایه را از محل فروش برق به وزارت نیرو انجام خواهد داد. با توجه به اینکه دولت هر کیلووات برق تولیدی را توسط روش‌های دوست‌دار محیط‌زیست با قیمت قابل رقابتی خریداری می‌کند.»

دیپلماسی شهری در سفرهای خارجی
۱۰ سال پیش خواهرخواندگی تهران و پکن در کارنامه شهرداری به ثبت رسیده بود، اما با وجود این، طی این مدت ارتباط خاصی میان مدیریت شهری تهران و پکن شکل نگرفته بود. از گذشته ارتباط خوبی بین ایران چین بوده و امروز با استفاده از ظرفیت‌های این کشور می‌توان مدیریت شهری را ارتقا داد. بنا به‌گفته‌های شهردار تهران، توانایی‌های پکن در حوزه علم و تکنولوژی می‌تواند ظرفیت خوبی برای اداره کلانشهری همچون تهران باشد و می‌توان از آنها برای توسعه و ایجاد زیرساخت در حوزه حمل‌ونقل استفاده کرد. با این همه اما اجلاسیه راه ابریشم فرصتی شد تا میان موضوعات شهری و خواهرخواندگی با پکن و توسعه ایران و چین ارتباطی منطقی برقرار شود. شهردار تهران در سفر به چین علاوه بر دیدارهای صورت گرفته با شهردار پکن با وزیر اقتصاد ارمنستان و هیأت‌های دیپلماتیک و شهری دیگر نیز دیدار داشت و در این نشست‌ها رفع مشکلات شهری با اولویت ترافیک و آلودگی هوا، کمبود مسکن و قدرالسهم ۱۳هزار هکتاری بافت ناپایدار شهری از وسعت پایتخت، در دستور کار قرار گرفت.


کارهای پیگیری‌شده در 4شهر
 پکن: این شهر نخستین مقصد سفر شهردار تهران بود که با محسن بختیار سفیر ایران در چین و یین‌یونگ شهردار پکن دیدارهایی انجام شد و روی موضوعات گردشگری و فرهنگی گفت‌وگوهایی صورت گرفت. همچنین اجلاسیه یک کمربند-یک‌راه در پکن برگزار شد و شهردار تهران در آن سخنرانی کرد.
 چونگ کینگ: مجمع همکاری تجاری اقتصادی ایران و چین در این شهر برگزار شد و در این مراسم شهردار تهران سخنرانی کرد و از سرمایه‌گذاران و فعالان صنعت حمل‌ونقل دعوت کرد به تهران سفر کنند. در این زمینه تفاهماتی هم انجام شد.
 گوانگژو: شهردار تهران و هیات همراه از مرکز فرمان شبکه مترو در این شهر بازدید کردند. گوانگژو بیش از 11میلیون نفر جمعیت دارد که مترو با 622کیلومتر شبکه توانسته 68درصد از سفرهای شهری را به‌خود اختصاص دهد. این موضوع می‌تواند الگوی خوبی برای تهران ایجاد کند تا با اتصال قطارهای شهری و حومه، مدیریت خوبی در سفرها داشته باشیم.
 ژوژو: شهردار تهران  از فرایند تولید تراموا با چرخ‌های لاستیکی در این شهر بازدید کرد و این قابلیت سبب شد، روی موضوع تراموا با چرخ‌های لاستیکی با دقت نظر بیشتری بررسی صورت بگیرد و بهترین تصمیم در این زمینه اتخاذ شود.

بازدید از شرکت‌های خودروساز 
شرکت تولیدکننده خودروهای هوشمند
(BJHAD)
خودروهای هوشمند بدون راننده اقدام به جابه‌جایی مسافر و بار می‌کنند و توانایی تردد در مقصد و مبدأ مشخصی را دارند و از این مد حمل‌ونقلی در آینده می‌توان برای کشور استفاده کرد و باید از همین حالا بسترهای لازم فراهم شود.
 شرکت تولیدکننده اتوبوس‌برقی
(crcc)
این شرکت اتوبوس برقی تولید می‌کند که تولیدات آن با یک‌بار شارژ می‌توانند مسیر 400کیلومتری را طی کنند. اتوبوس‌ها بسیار باکیفیت هستند در حال حاضر برای خرید اتوبوس دیزلی 8میلیارد تومان می‌پردازیم اما با 10میلیارد تومان می‌توان اتوبوس‌برقی پاک خریداری کرد.
شرکت تولیدکننده خودروی برقی
(GAG)
این شرکت خودروهای برقی با گارانتی باطری مادالعمر تولید می‌کند. قیمت خودروهای این شرکت معادل خودروهای داخلی ایران است، اما با این تفاوت که سالم، پاک و ایمن هستند.
شرکت تولیدکننده اتوبوس‌های
YUTONG
شرکت  YUTONG بزرگ‌ترین تولیدکننده انواع اتوبوس در دنیاست. اتوبوس‌های گازی، برقی، 18متری و... در آن ساخته می‌شود و ساخت اتوبوس 24متری را در دستور کار دارند. به هر حال می‌توان از ظرفیت این شرکت در تامین اتوبوس‌های پاک استفاده کرد.

 مذاکرات با شرکت‌های نورینگو و CRRC
شرکت‌های نورینگو و CRRC، تولیدکننده قطارهای سریع‌السیر هستند. باتوجه ‌به پیگیری دولت برای استفاده از این قطارها در مسیرهای برون‌شهری(تهران-شیراز) و... می‌توان از ظرفیت و تجارب چنین شرکت‌هایی استفاده کرد.

محورهای سخنرانی شهردار تهران در اجلاسیه یک کمربند-یک‌راه چین
 آینده جهان و نظم مطلوبی که می‌تواند عدالت را در سطح جهان بسازد.
 مدیریت شهری و نقش آن در قبول مسئولیت خدمت به مردم
 تحولات در تهران و رویکرد مدیریت شهری تهران به هوشمندسازی
 استقبال از حضور نمایندگان کشورها برای دیدن تهران
 محکومیت جنایات اسرائیل در تریبون جهانی و بین‌المللی

پیگیری‌ها در حوزه دیپلماسی عمومی و سیاسی
شرکت در اجلاس یک کمربند-یک‌راه
دیدار با شهردار پکن و پیگیری موضوع خواهرخواندگی و تشکیل تیم کاری
دیدارهایی برای توسعه گردشگری و تفاهمات اولیه در این زمینه انجام شد.
حضور در مجمع توسعه ایران و چین

موفقیت‌های شهرداری در حوزه اقتصادی
بزرگ‌ترین دستاوردهای این سفر در حوزه اقتصادی فعال‌شدن قرارداد مربوط به تأمین واگن به ارزش یک‌میلیارد دلار بود. در این حوزه 3موفقیت کسب شد.
موفقیت اول: قرارداد ورود 631واگن که از سال۹۵ آغاز شده بود و از سال۹۶ بلاتکلیف بود به یک قرارداد تبدیل و عملیاتی شد، حجم اعتبار این قرارداد حدود یک میلیارد دلار است که از محل پشتیبانی دولت انجام می‌شود.
موفقیت دوم: مجاب کردن طرف چینی برای حمایت مالی از مجموعه قراردادها و آنها مبلغ یک‌میلیاردو40میلیون دلار در 5قرارداد را متعهد شدند و قرار شد تا در یک تنفس ۲تا3ساله از طرف ایرانی پشتیبانی کنند.
موفقیت سوم: امضای یک تفاهمنامه بین ما و طرف چینی خیلی مهم بود و توانستیم حدود یک‌میلیارد دلار پروژه داخل شهر تدوین کنیم. براساس این تفاهم مقرر شد چین تجهیز خط۱۱ مترو را تا 5درصد پیشرفت با امکانات خود شروع کند و پس از آن کارها را از طریق تهاتر غیرنقد انجام دهیم.






نقل قول خبر

تلاش شبانه روزی برای قرارداد با چین

پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر تهران: شهرداری تهران با تلاش شبانه‌روزی توفیق یافت تا قرارداد 631دستگاه واگن را در چین فعال کند و امیدواریم به‌زودی شاهد به بار نشستن این موضوع باشیم. چرا که با بهبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی زمینه رضایتمندی شهروندان فراهم می‌شود.

انتقال تکنولوژی مهم ترین اتفاق سفر شهردار به چین

مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران: قرار بود تحویل واگن‌ها از چین‌ ۲۴ ماهه باشد که با رایزنی‌های صورت گرفته به یک سال کاهش یافت و اولین واگن ها یک سال آینده وارد تهران می شود. موضوع دیگر خوشحال‌کننده برای ما این بود که تکنولوژی ساخت بوژی به ایران انتقال یافت.

نمایندگان مجلس پای کار باشند

سوده نجفی، عضو هیأت‌ رئیسه شورا: نگاه به تولید ملی براساس فرمایش‌های مقام معظم رهبری خوب است، اما برخی خودروسازان از این مسئله سوءاستفاده کرده و کیفیت را کاهش می‌دهند. در این زمینه نمایندگان تهران در مجلس نیز باید پای‌کار باشند تا مشکلات مردم در حوزه ناوگان حمل‌ونقل عمومی حل شود.

اتفاق تاریخی در بلدیه تهران

میثم مظفر، رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران: امیدواریم همه تفاهمات صورت گرفته در چین به قرارداد تبدیل شود. با توجه به اینکه در داخل کشور هنوز توان کافی برای تولید واگن مترو نداریم، قراردادها و تفاهمات انجام شده در این حوزه، اتفاق تاریخی در بلدیه تهران و یک اقدام جهشی بزرگ است.