تونل‌های حماس؛ ویژگی‌ها و قابلیت‌ها
فرشید باقریان*
در شرایطی که حملات کور و ددمنشانه رژیم صهیونیستی به غیرنظامیان و زیرساخت‌های شهری در غزه همچنان به‌صورت بی‌امان ادامه دارد، اما برآوردها نشان می‌دهد جنگ در غزه پس از گذشت 18روز، درحال ورود به مراحل حساسی است. آنگونه که از تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی برمی‌آید، تل‌آویو درحال انجام برآوردهای لازم به‌منظور حمله زمینی به نوار غزه است، چراکه حملات هوایی دستاوردی جز شکست برای رژیم صهیونیستی به‌‌همراه نداشته است. دراین میان اما «نبرد تونل‌ها» به یکی از مهم‌ترین هراس‌ها برای مقام‌های تل‌آویو تبدیل شده و به‌نظر می‌رسد بزرگ‌ترین مانع برای آغاز حمله زمینی هم به‌شمار می‌رود. در چنین شرایطی پیش از هر چیز باید گفت که وجود این تونل‌ها، یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های امنیتی – اطلاعاتی برای تل‌آویو محسوب می‌شود. نکته اینجاست که رژیم صهیونیستی طی سال‌های اخیر همواره از راهبرد قطع نیازهای حیاتی مردم غزه مانند آب، برق، سوخت و ... به‌عنوان اهرمی برای افزایش فشارها به رزمندگان مقاومت استفاده کرده است. به‌همین دلیل جبهه مقاومت در طول سالیان گذشته به ایجاد یک شهر زیرزمینی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد پرداخته است. برآوردها نشان می‌دهد به‌رغم محدودیت‌های موجود، حدود 340کیلومتر تونل در غزه وجود دارد که نقشی محوری در تحولات آینده نبرد در سرزمین‌های اشغالی دارد. ویژگی مهم این تونل‌ها اما ارتفاع 8/1تا 2متر و عرض 5/1متری آن است که قدرتی راهبردی برای رزمندگان مقاومت ایجاد کرده‌است. از دیگر نکات قابل‌توجه در این تونل‌ها عدم‌توانایی شناسایی راداری دشمن است. اینها درحالی است که ساخت چنین تونل‌هایی، آن هم با امکانات اطلاعاتی تل‌آویو، نخستین شکست استراتژیک برای رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود. نکته دیگر درباره این تونل‌ها، عدم‌کارایی بمب‌های رژیم صهیونیستی در تخریب آنهاست. با توجه به تجربه‌های حماس در طول سال‌های گذشته و برآوردهای انجام شده از قدرت تخریب بمب‌های صهیونیستی، تونل‌ها در عمقی ساخته شدند که بمب‌های آمریکایی – صهیونیستی که در افغانستان هم از آنها استفاده شد، توان تخریب و نفوذ به آنها را ندارند. نکته بعدی درباره تونل‌ها، «ابهام اطلاعاتی» است. حماس تاکنون هیچ خبری از این تونل‌ها منتشر نکرده و اطلاعات تل‌آویو از این قابلیت، براساس حدس و گمان است. برهمین اساس هم هست که طول این تونل‌ها را تا 500کیلومتر هم حدس می‌زنند؛ رقمی که مشخص نیست تا چه میزان درست است. درچنین شرایطی معتقدم وجود این تونل‌ها در شرایط کنونی به مولفه‌ای برای تسلط روانی رزمندگان مقاومت در غزه تبدیل شده و رژیم‌صهیونیستی را درباره نتایج حمله زمینی به غزه به تردید وا داشته‌است.
*کارشناس مسائل استراتژیک
